گروه موسیقی هنرآنلاین: ارکستر نوای آفتاب به رهبری امین سالمی و با صدای امیر رفعتی در سالن در هتل اسپیناس پالاس روی صحنه رفت و به اجرای کنسرت پرداخت. در این کنسرت ۱۵ قطعه از موسیقی‌های پاپ خاطره‌انگیزی اجرا شد که توسط خواننده و آهنگسازان شناخته شده موسیقی ایران ساخته شده بود اما به فراموشی سپرده شده بودند. با سالمی و رفعتی به بهانه کنسرتی که داشتند درباره شرایط موسیقی امروز به گفت‌وگو نشستیم که در دو قسمت منتشر شده است. در ادامه قسمت اول از این گفت‌وگو از نظرتان می گذرد:
هنرآنلاین: شما الان دارید خلاف جریان رایج موسیقی شنا می‌کنید. به این فکر نکردید که یک مقدار موسیقی‌تان را به سمت بازاری‌تر شدن ببرید؟
سالمی: اگر من هم بخواهم بیزینسی نگاه کنم باید به جای بند چهل نفری با بند ده نفری کار کنم. برای من نگاه هنری مهم‌تر از بیزینسی است. ضمنا من باید آن موسیقی که بلدم را اجرا کنم. هرچیزی که در جامعه هست را نمی‌توانم اجرا کنم و بلد هم نیستم. من موسیقی که با کامپیوتر ساخته می‌شود و نوازنده در آن نیست را بلد نیستم. نمی‌دانم چطوری می‌توانم ملودی و حسی که می‌خواهم را به کامپیوتر بفهمانم؟ کامپیوتر حس ندارد، صرفا ریتم و صداست. من دوست دارم با نوازنده‌ام ارتباط کلامی و عاطفی داشته باشم. نوازنده‌هایم دوستان من هستند و دوستشان دارم، یعنی با خوشحالی‌شان خوشحال و با غمشان غمگین می‌شوم.
درباره خلاف جریان شنا کردن هم باید بگویم آب دارد مسیر غلطی را می‌رود. من نمی‌توانم بگویم چون آب دارد این طرف می‌رود من هم باید بروم. شاید این آب دارد به سمت مرداب یا باتلاق می‌رود، من هم باید بروم؟ بله نمی‌توانم مسیر آب را تغییر بدهم اما می‌توانم مجموعه خودم را به سمت درستی هدایت کنم، تا جایی که بتوانم و با من همراه شوند. نمی‌توانم مثلا خواننده یا نوازنده‌ام را نمی‌توانم مجبور کنم که فلان قطعه را نخوان یا ننواز؛ اما آن کاری که من دارم برایش می‌سازم یا تنظیم می‌کنم یا آماده می‌کنم، ترجیح می‌دهم خلاف مسیر آبی باشد که دارد به بیراهه می‌رود. بابتش دارم اذیت می‌شوم، هزینه‌اش زیاد است، ممکن است ضرر مالی بدهم، ممکن است بعد از کنسرتم چند ماه مجبور باشم تاوان این اجرا را بدهم؛ اما ترجیح می‌دهم روی استیج که هستیم حال خودم، امیر عزیز، نوازنده‌ها و مخاطبانم خوب باشد.
رفعتی: بنده شخصا یک پیشینه و خانواده هنری دارم و اصلا با موسیقی سنتی بزرگ شده‌ام. یعنی همان‌طور که آقای سالمی گفتند ما واقعا یکسری کارها را نمیتوانیم انجام بدهیم و خیلی برایمان سخت است. مثلا من حتی نمی‌توانم خودم را بگذارم جای آن شخصی که روی صحنه فلان چیز را می‌خواند. با توجه به اینکه ادبیات و موسیقی که از خانواده‌ام یاد گرفته‌ام نیز کاملا با این مسائل تضاد دارد. بنابراین یک جاهایی آدم ترجیح می‌دهد کاراکتر و شخصیت خودش را حفظ کند. نمی‌گویم آن سبک خوانش خوب یا بد است، منظورم این است که نوع خوانش آن مدل موسیقی با سیستمی که من با آن بزرگ شده‌ام متفاوت است. آن سبک از موسیقی هم بالاخره نیاز جامعه است اما این نیاز آنقدر پررنگ شده که مایی که داریم کار فاخری انجام می‌دهیم مورد مواخذه قرار می‌گیریم که چرا داری در این سبک کار می‌کنی! بالاخره موسیقی ما هم مخاطب دارد، هرچند اندک. کسانی هستند که حتی آواز را دوست دارند. این خیلی حیف است که آواز دارد از بین می‌رود. حتی از خوانندگان مطرح هم کمتر آواز می‌شنویم. اگر هم بشنویم احتمالا بازخوانی آواز یک استاد مطرح در گذشته است. پدر بنده آقای قاسم رفعتی، که استادم نیز هستند، آنقدر در زمینه آواز فعالیت داشتند که الان می‌شود گفت خودشان صاحب سبک هستند و همیشه مکتب تهران را می‌خوانند.
کاری که ما در این ارکستر و به ویژه در این کنسرت کرده‌ایم این است که یک میانجی‌گری بین نسل گذشته و نسل امروز کرده‌ایم؛ با تنظیم مدرن‌تر قطعات پاپ دهه 40 تا 60 و یادآوری به مردم که این موسیقی هم وجود دارد. اگرچه من جاهای دیگر هم دارم روی قطعات تلفیقی کار می‌کنم ولی درنهایت می‌بینیم انگار همه‌مان دلمان برای آواز و موسیقی سنتی تنگ می‌شود. بالاخره هرچیزی که هست از درون ما می‌جوشد و ما دوست نداریم این حس درونی را از بین ببریم.
هنرآنلاین: فکر می‌کنید این نگاه چقدر دوام بیاورد؟
سالمی: 14 سال است که مانده. ان‌شاءالله باز هم دوام بیاورد. من از 14 سال پیش که ارکستر را شروع کردم این نگاه را داشتم که نوازندگان ارکستر کارمند من نیستند، بلکه دوستان من‌اند. در این چند سال سفارش کارهایی که موسیقی ماشینی خواسته‌اند را به دیگران داده‌ام. به آن‌ها می‌گویم بلد نیستم. این حرفم به این معنی نیست که نمی‌توانم انجام بدهم، بلکه یعنی نمی‌خواهم انجام بدهم. دروغ چرا؟ این مدل از موسیقی را دوست هم ندارم. فقط می‌شنوم که بدانم در دنیای موسیقی چه خبر است.
هنرآنلاین: در زمینه بلیت کنسرت ارکسترتان هم یک توضیحی بدهید. چرا سراغ هتل اسپیناس رفتید؟ به نظر شما انتخاب این سالن برای کنسرت و این قیمت بلیت، خودبه‌خود برخی از اقشار جامعه که اتفاقا به موسیقی شما علاقه‌مندند را از شرکت در این کنسرت محروم نکرد؟
سالمی: ما اولا یک سقف و کف قیمت تعیین کردیم. الان کف قیمتی که انتخاب کردیم، 200هزار تومان است. ما اگر در تالار وحدت هم اجرا می‌کردیم، کف قیمتمان 200هزارتومان بود. نمی‌گویم من به این قیمت‌ها راضی هستم، اما قیمت‌ها این شده. ما وقتی می‌خواهیم یک کنسرت برگزار کنیم، باید قیمت ده کنسرت قبل و بعد از آن را چک کنیم. موضوع بعدی اینکه قیمت بلیت ردیف‌های جلو را خود سالن تعیین کرده و دست ما نیست. من اگر به جای 795هزار تومان مثلا بزنم 400هزار تومان، از طرف همین عزیزان مورد مواخذه قرار می‌گیرم که قیمت را شکانده‌ای تا فروشت بیشتر شود و این توهین‌آمیز است.
هنرآنلاین: درباره انتخاب سالن چطور؟ چرا هتل اسپیناس؟
سالمی: اما اینکه چرا این سالن را انتخاب کردیم، چون چاره‌ای نداشتیم! کلا چند سالن مناسب موسیقی در تهران وجود دارد. در جلسه‌ای که تابستان با مدیرعامل سابق بنیاد رودکی داشتم و قطعات را به ایشان نشان دادم، گفتند در تعریف کاری ما این نوع اجرا وجود ندارد و نمیتوانیم آن را در تالار وحدت اجرا کنیم. در سالن اندیشه حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی هم فقط موسیقی ایرانی اجازه اجرا دارد ولی تعریف اجرای ما پاپ است. برج میلاد تا آخر سال نوبت خالی نداشت. سالن نمایشگاه برج میلاد هم چند بار درخواست دادم که جواب ندادند. در نهایت با پیگیری زیاد ما گفتند آن تاریخی که درخواست داده‌ایم، کنسرت دیگری دارند. سالن اریکه ایرانیان هم امکانات مناسبی ندارد، قبلا یک بار آن‌جا اجرا کردیم و خیلی اذیت شدیم. تنها گزینه باقی مانده اسپیناس پالاس بود که آن هم فقط همان یک شب را خالی داشت و ما هر دو اجرا را در دو سانس و در یک شب روی صحنه بردیم.
هنرآنلاین: این سالن‌ها، سالن مخصوص اجرای موسیقی‌اند؟
سالمی: تنها سالن استاندارد موسیقی ما تالار وحدت است و بعد رودکی. تالار اندیشه هم یک مقدار. بقیه سالن‌ها، سالن همایش هستند. در شهرستان‌ها هم فکر می‌کنم اصلا نداریم. همه جا سالن چند منظوره و همایش می‌سازند نه سالن مخصوص موسیقی. مثلا سالن حافظیه شیراز خیلی خوب است، اما مخصوص موسیقی نیست.
در سالن نمایشگاه میلاد برای موسیقی طراحی شده اما ردیف‌های عقب دید خوبی ندارند. یا سالن برج میلاد دوتا نقطه کور دارد که همیشه آن را می‌بندند. ضمنا اگر در برج میلاد صدابردار قهاری نباشد، شما در سالن صدای خوبی نمی‌شنوید. اسپیناس هم سالن بزرگی است اما به خاطر سیستم صوت خوبی که دارد راحت‌تر می‌شود صدا را کنترل کرد.