گروه سینما و تئاتر هنرآنلاین:در گزارش قبل به این نکته اشاره کردیم که از نظر کمی، تعداد تولیدات شبکه نمایش خانگی که در سال ۱۴۰۲ پخش شده است بیشتر از تولیدات سیما است. در گزارش دوم پرونده «بررسی روند تولید و پخش سریال های نمایش خانگی و صداوسیما» به موضوع اقتصاد شبکه نمایش خانگی می پردازیم؛ اقتصاد شبکه نمایش خانگی به طور طبیعی متاثر از برگشت سرمایه در تولیدات مختلف است. یعنی به شکل ساده این چرخه این گونه است که مخاطب، سریال تولید شده را می پسندد و به مرور زمان مخاطبان آن مجموعه نمایشی افزایش می یابد و اثر جای خود را در نگاه بیننده پیدا می کند. بعد از این فرآیند، سکوی نمایشی، اعتماد مخاطب را جلب می کند که سریال بعدی را ببینید و بدین وسیله اشتراک خود را تمدید می کند و پلتفرم می تواند تولیدات خود را به روز کند.
البته باید گفت که بخشی از جذب مخاطب این پلتفرم ها متاثر از برنامه های ترکیبی و رئالیتی شوها است که در گزارش های بعدی به موضوع برنامه هایی که غیر از سریال ها در سکوها تولید می شوند، می پردازیم. نکته قابل تامل آنجاست که شکل شفافی در پرداخت های شبکه نمایش خانگی وجود ندارد! در مورد تلویزیون می توان گفت که ساخت هر قسمت سریال دارای شیوه نامه های مصوب است که البته در خود سازمان صدا و سیما وجود دارد اما عموم مردم از قرارداد های ساخت سریال در سیما هم مطلع نیستند. اما شبکه نمایش خانگی با توجه به ذائقه سازی می تواند قرارداد های نامتعارف تر ببندد. به بیان ساده تر یک شخص پولساز می تواند برای بازی در نقش های کوتاه دستمزد بسیار زیادی که متناسب با سایرعوامل نیست دریافت کند. درباره مسئله دستمزد عوامل و هنرمندان شبکه نمایش خانگی، جسته و گریخته در رسانه ها مطالبی وجود دارد که خبر از پرداختی های بسیار نامتعارف عوامل وجود دارد. سوال اساسی که وجود دارد که هر پلتفرم به چه میزان می تواند مخاطب جذب کند که از پس این دستمزد ها برآید؟ برای پاسخ به این سوال باید ابهامات مالی شبکه نمایش خانگی شفاف و مشخص شود که ورودی و خروجی های مالی چقدر است. شاید شناخت و شفاف تر شدن این چرخه می تواند اذهان را نسبت به پول هایی که در حوزه تولیدات سینمایی خرج می شود نیز روشن تر کند. دو مولفه مهم در موضوع وضعیت گردش مالی در تولیدات سیما و شبکه نمایش خانگی باید بهتر روشن شود، ابتدا وضعیت دستمزد افراد در شبکه نمایش خانگی و مقایسه آن با دستمزد عوامل در تلوزیون و دیگری تعیین تفاوت معقول و منطقی میان این دو پدیده رسانه ای.
جبار آذین منتقد سینما و تلویزیون در گفت و گو با «هنر آنلاین» معتقد است که رسانه ملی سالهاست از خواست و سلیقه مردم فاصله گرفته است و بیشتر مطابق سلیقه مدیران اداره می شود و برنامه تولید می کند. از طرفی دیگر شبکه نمایش خانگی هم به شکلی هدف مند تولیدات خود را ارائه نمی دهد و حتی می توان گفت در برخی موارد فاقد تعهد اجتماعی است. از سویی شبکه نمایش خانگی در پرداخت گونه ها تنوع لازم را ندارد و ژانرها در آن یکسان شده است. البته آذین این وضعیت شبکه نمایش خانگی را نتیجه نگاه بسته مدیران تلویزیون می داند که مربوط به ساترا است.
وی حتی مشکل را عمیق تر در شورای عالی انقلاب فرهنگی می بیند که به زعم این منتقد سینما خود این شورا در سال های اخیر عملکرد بالنده فرهنگی نداشته است.
آذین ادامه می دهد: دستمزدها بیش از اندازه در شبکه نمایش خانگی بالا رفته است که در نتیجه این موضوع باعث می شود که انتظارات بیش از اندازه در هنرمندان برای ایفای نقش در سریال های شبکه نمایش خانگی به وجود آید. پرداخت دستمزدهای بالا تنها تاکتیکی برای ایجاد چرخه تولید در شبکه نمایش خانگی به شمار می رود؛ در آینده خود این چرخه نیز با مشکل مواجه خواهد شد. در مورد دستمزدهای پرداختی در صدا و سیما که هر شخصی که در چارچوب های صدا و سیما بگنجد با هر دستمزدی فعالیت می کند از طرفی هنرمندانی که مشکلات مالی دارند مجبورند با کمترین دستمزد در صدا و سیما به فعالیت می پردازند.
وی یادآور شد: شبکه نمایش خانگی و دستگاه های تولیدات هنری دارای مخاطب مردمی هستند و اگر اثر هنرمندانه با کیفیت و متعهدانه تولید شود مخاطب از اثر استقبال می کند اما متاسفانه ظاهرا اکنون خودی نوازی و سیاست بازی در تولیدات اولویت بیشتری دارد.