گروه معماری هنرآنلاین: آرش خطیر فعال عرصه معماری دنبال کشف راهکارهای جدید طراحی معماری است تا شیوه‌های جدید را به عنوان جایگزینی برای شیوه‌های رایج در معماری سنتی ایرانی پیدا کند.
او سال ۱۳۹۶ گروه معماری آرش خطیر را تأسیس کرد. این گروه با مأموریت ارائه راه‌حل‌های مفید برای مشتریان در بخش املاک و مستغلات آغاز به کارکرده و خدمات آن از مطالعات اولیه گرفته تا طراحی، آماده‌سازی، ساخت، تأسیسات، نمای بیرونی و داخلی و تجهیز ساختمان‌های آپارتمانی، ویلاها، اقامتگاه‌ها، ادارات و ساختمان‌های تجاری را شامل می‌شود. مشروح گفت‌وگوی هنرآنلاین با آرش خطیر را در ادامه بخوانید:
اجازه دهید ابتدا بحث را از نحوه ورود شما به عرصه معماری آغاز کنیم. چطور وارد حوزه معماری شدید و چه عواملی شما را به این حوزه جذب کرد؟
از کودکی به چیدمان علاقه‌مند بودم و بارها بخش‌هایی از دکور خانه را که شامل مبلمان یا اکسسوار بود تغییر دادم. از دوره دبیرستان وارد رشته معماری شدم و آن را تا مقاطع دانشگاهی ادامه دادم.
عمده فعالیت‌هایتان در معماری بر چه نوع پروژه‌هایی متمرکز است؟
به طور کلی روی یک حوزه خاص متمرکز نیستم البته ما بخش‌های متعدد برای انجام پروژه‌های مختلف تجاری، اداری و مسکونی داریم تا توانایی‌های خودمان را با عملکردهای متفاوت محک بزنیم. اما در حال حاضر بیشتر روی پروژه‌های ویلایی متمرکز هستیم.
لطفاً درباره مهم‌ترین پروژه اجرایی خود و ویژگی‌های آن توضیح دهید.
پروژه‌هایی که ما انجام دادیم چالش‌های خاص خود را به همراه داشته است. اما دو پروژه نسبت به بقیه متفاوت‌تر بودند و شروع عجیبی داشتند. یکی از آنها پروژه ویلایی مظفر بود که خانم و آقای کارفرما، دو نگرش متفاوت داشتند. خانم کارفرما فرم کروم و آقا، فرم مثلثی را می‌پسندیدند و خواسته عجیب آنها این بود که نام خانوادگی‌شان را در کل پروژه ببینند؛ یعنی حجم پروژه به‌نوعی باشد که در نگاه اول یا به‌صورت رمز، افراد متوجه این موضوع شوند. ما توانستیم این مسئله را حل کنیم به این صورت که ما قالب M یعنی حرف ابتدایی نام «مظفریان» را در قالب دو مثلث با تناسب و تقارن یکدست طراحی کردیم.
پروژه دیگر که چالش آن با پروژه‌های دیگر تفاوت داشت، پروژه پنت‌هاوس گودرزی بود. کارفرمایان این پروژه بسیار علاقه‌مند بودند علاوه بر فناوری، یک سری آیتم‌های خاص و متفاوت در پروژه وجود داشته باشد. یکی از چالش‌ها این بود که پروژه در ارتفاع ۶۰ متری زمین قرار داشت و دسترسی ما برای اجرا و جابجایی متریال دشوار به نظر می‌رسید. ما این پروژه را فلت تحویل گرفته بودیم و فقط ستون‌ها در پروژه وجود داشت و ما هیچ دسترسی از سمت خیابان نداشتیم. بنابراین باید تمامی متریال‌ها را با جک، جرثقیل و بالابر از پشت ساختمان سمت بالا می‌بردیم تا برای همسایه‌ها مشکلی به وجود نیاید. مسئله دیگر این بود که ما باید هوشمندسازی متفاوتی انجام می‌دادیم و یکی از آیتم‌ها بحث گرمایش از کف بود که ما از طریق هوشمندسازی کنترل کردیم، این پروژه را ما به دلیل مساحت بزرگی که حدود ۴۰۰ مترمربع بود به‌گونه‌ای گرمایش از کف را تعریف کردیم که به‌صورت نقطه‌ای پروژه را گرم کند. آیتم دیگر این پروژه این بود که کارفرما تأکید داشت از سرامیک‌های اسلپ سه‌متری استفاده شود که با توجه به شرایط پروژه سخت بود یا بخش نورپردازی که با توجه به شرایط پروژه کمی برای ما سخت بود.
معماری در نوار شمالی ایران چه ویژگی‌های متفاوتی با سایر نقاط دارد؟
معماری در شمال ایران مانند تمام مناطق دیگر ویژگی‌های منحصربفردی دارد اما این موضوع که در پروژه از چه متریالی استفاده شود، بسیار مهم است؛ چون در مناطق شمالی، رطوبت و بارندگی فراوان است و اگر شما کوچک‌ترین اشتباهی در انتخاب متریال داشته باشید، چالش‌های بزرگی در آینده برای صاحب ملک به وجود می‌آورید. در اینجا یکی از آیتم‌هایی که باید به آن توجه کنیم، بحث اقلیم است که با توجه به اقلیم باید متریال مناسب را انتخاب و اجرای پروژه را باید با تمام جزئیات به‌درستی انجام دهیم. البته مسئله مهم دیگر، دیدگاه‌های مختلف افراد است مثلاً قشر بومی‌های اصیل این منطقه هنوز دیدگاه سنتی دارند. قشری دیگر دارای رویکرد مدرن هستند یا افرادی از شهرهای دیگر به این منطقه می‌آیند که فرهنگ‌های مختلفی دارند که این مسائل چالش‌هایی در طراحی ایجاد می‌کند و باید با نگاه‌های مختلف و اشراف بر شرایط زندگی مختلف، آنها را حل کنیم.
یکی از مباحثی که در معماری دهه اخیر بسیار پررنگ شده، معماری بومی و منطبق با زندگی نسبتاً مدرن امروزی است. شما در پروژه‌تان تا چه اندازه از مصالح بومی استفاده می‌کنید و به بومی‌سازی اعتقاد دارید؟ به نظر شما چطور می‌توان یک معماری بومی با زبان مدرن در ایران داشت؟
بومی‌سازی مسئله مهمی است که باید به آن توجه شود. اما بحث اعتقاد می‌تواند متفاوت باشد. بعضی افراد می‌خواهند صد درصد کار را حفظ کنند که این‌مسئله ربطی به گذشته ندارد. من به این موضوع اعتقاد ندارم؛ چون سلیقه، فرهنگ و سبک زندگی مردم تغییر کرده است و به همین نسبت خواسته‌ها و متریال‌ها نیز دچار دگرگونی شده‌اند. با توجه به موقعیت و شرایط پروژه، بدون شک معماری بومی و مدرن را ترکیب و استفاده کرده تا حس سادگی و اقلیم را درون کار مشاهده کنیم حال آنکه این کار را بسیاری از برندهای مشهور دنیا نیز در صنایع مختلف انجام می‌دهند.
شما در پروژه‌هایتان به استفاده از فضای سبز تأکید دارید. با توجه به تغییر شرایط آب و هوایی در ایران به ویژه در شمال کشور، چه تمهیداتی را طراحان و معماران باید در نظر بگیرند؟ به طور کلی، معماران ما تا چه میزان به معماری پایدار پایبند هستند؟
ما در این قضیه خیلی فعالیت کردیم و علاقه‌مندیم تا این مسئله را در جامعه رواج دهیم. یکی از دلایل اصلی که بر این موضوع تأکید داریم، این است که مردم بتوانند با پوشش گیاهی ارتباط بیشتر برقرار کنند، تأثیر و حس بهتری بگیرند، به فضای سبز اهمیت دهند و احترام بگذارند. در گذشته، وسعت پوشش گیاهی بیشتر بود و به مرور از بین رفت. ما با استفاده از پوشش گیاهی در پروژه‌ها می‌خواهیم کاری کنیم تا مردم به آنها اهمیت دهند و به لحاظ بصری در ذهنشان این‌گونه ثبت شود که فضای سبز، محیط اطراف را جذاب و به مردم حس بهتری منتقل می‌کند. بنابراین در بحث نگهداری فضای سبز، شرایط پروژه را به‌گونه‌ای انتخاب می‌کنیم که رشد و نگهداری گیاهان راحت‌تر باشد و آسیبی به آنها نرسد. نمی‌توان درباره کلیات صحبت کرد بدون توجه به آنکه بنیه فرهنگی کشورمان در حوزه معماری را در نظر نگیریم. چگونه می‌توانیم مردم را نسبت به این مسئله آگاه‌تر سازیم تا شرایط استوارتری را برای شهرمان ایجاد کنیم زیرا من باور دارم که ما به‌شدت در بحث معماری ضعیف عمل کرده‌ایم و فرهنگ جامعه ما از این موضوعات فاصله گرفته است. اگر شما به سیمای شهر دقت کنید متوجه خواهید شد که بالغ بر چهار یا پنج دهه است که به‌قدر کافی نتوانسته‌ایم عملکرد خوبی داشته باشیم. مردم معماری را در قالب یک نقاشی پیش‌پا افتاده می‌بینند که به‌راحتی نیز می‌توان یک پروژه را تولید کرد. اگر ما فرهنگسازی را در اولویت قرار دهیم خواهیم توانست در معماری پایدار موفق باشیم.
اهداف شما در تأسیس استودیو معماری خطیر، ارائه راه‌حل‌های مفید برای مشتریان در بخش املاک و مستغلات است. چطور در این بخش توانستید موفق عمل کنید؟
ما منافع مشترک خودمان و کارفرما را در نظر گرفتیم که این مسئله باعث دیده شدن ما شد. درواقع در بحث طراحی برای کارفرما موقعیت ملک، ارزش ملک، محیط پیرامون و شرایط لوکیشن را در نظر می‌گیریم که ۳۰ درصد کار را در برمی‌گیرد. مسئله دیگر، مسئله استاندار بودن و موضوعات اقتصادی است که ما با توجه به ارزش منطقه، ملک پروژه، نیازها و سبک زندگی کارفرما طراحی را مورد توجه قرار می‌دهیم به طوری که توجیه اقتصادی نیز داشته باشیم. آیتم یک و دو در کنار آیتم سه که متکی بر علم و تجربه است یک خروجی خوب خواهد داشت که موجب رشد و دیده شدن ما است.
در پایان اگر نکته دیگری مانده است، عنوان بفرمایید.
توصیه من برای معماران و دانشجویانی که می‌خواهند در این حوزه فعالیت کنند، این است که قبل از هر چیز باید با نرم‌افزارهای موردنیاز مانند اتوکد، rewit،3D Max و romion آشنا شوند. مسئله بعدی این است که تا وقتی نسبت به پروژه‌های اجرایی و استاندارد، اطلاعات و تجربه کافی ندارند وارد بازار کار نشوند. ابتدا دفاتر خوب معماری را انتخاب و سه تا پنج سال در آنها فعالیت کنند تا هم رزومه خوبی به دست بیاورند هم از دانش موجود در دفاتر استفاده کنند. این موضوع باعث می‌شود در پروژه‌های آینده اگر اطلاعات کافی نداشته باشند، مجبور می‌شوند به هر نحو برای یک پروژه کار کنند که این مسئله جلوه خوبی ندارد و روی نگاه جامعه تأثیر می‌گذارد اما اگر دارای رزومه خوبی باشند، ورود خوبی به عرصه معماری خواهند داشت و می‌توانند اطلاعات درستی به کارفرما ارائه داده و پروژه را به شکل بهتر اداره کنند. با این همه، مسیر حرکت افراد تازه‌کار بسیار مهم است و مواردی که عنوان شد می‌تواند آنها را به سمت و سوی پیشرفت سوق دهد.