سرویس موسیقی هنرآنلاین: کیوان ساکت نامی است که نیازی به رزومه ندارد و زمانی که صحبت از اجرای مشترک او با یک گروه بینالمللی با رهبری آلمانی الاصل پیش میآید با توجه به سبقه ساکت در موسیقی، ناخودآکاه کنجکاو میشوم که از این گروه آلمانی و رهبرشان بیشتر بدانم. به بهانه کنسرت بزرگ گروه کیوان ساکت و گروه 17 نفر گیتار به رهبری هلموت استرایش که روز 8 خردادماه در تالار وحدت برگزار میشود. نشستی با این دو هنرمند در خبرگزاری هنر ایران (هنرآنلاین) داشتیم. در این مصاحبه با کیوان ساکت و هلموت استرایش با محوریت موسیقی، برپایی مستر کلاس، پرفورمنس و... گفتوگویی داشتیم که آن را میخوانید:
پیش از هر سوالی نیاز به یک شفاف سازی دارم، برنامه کاری شما این روزها بسیار شلوغ است، از طرفی پرفورمنسی چند روز پیش برگزار کردید و از طرفی اجرای ارکسترملی را در اواخر همین هفته دارید، چطور تمامی اینها هم زمان امکانپذیر خواهند بود؟
کیوان ساکت: خب یک سری ناهماهنگیها به وجود آمد. این پرفورمنس قرار بود بین برهه زمانی فروردین و اردیبهشت ماه انجام شود اما برنامههای حجیم تالار وحدت از یک طرف و یک سری موانع دیگر باعث تاخیر در اجرا شد، در این گیر و دار گروه "گیتار" هم تنها در همین زمان امکان سفر به ایران را داشتند در حقیقت گروه "گیتار" عده زیادی را شامل میشدند که از تمام نقاط اروپا دور هم جمع شده بودند و برنامههای خود را با یک بازده زمانی مشخص تنظیم کرده بودند که امکان تغییر آن وجود نداشت در آخر هم افتتاحیه ارکسترملی که بنده سولیست آن هستم با این اتفاقات گره خورد، در نهایت همه باعث به وجود آمدن یک برنامه شلوغ کاری شد.
دومین تجربه برای اجرای پرفورمنس چطور بود؟
کیوان ساکت: در واقع این اولین اجرای این چنینی بود، سری گذشته یعنی دقیقا ۱۲ سال پیش برنامه اجرای زنده داشتم و اکبر زرینمهر که خدایش بیامرزد در این سفر از من خواست که همزمان با اجرایم نقاشیهای خود را به تصویر بکشد، او در مدت زمان کوتاه ۶ تابلو را کشید و پرفورمنس محسوب نمیشد، اما پرفورمنس اول خرداد ماه به دعوت علیرضا مجابی (نقاش آوانگارد) صورت گرفت و ما تبادل افکاری خوبی با هم داشتیم، این وسط سوالی پیش آمده بود اینکه آقای مجابی اصرار داشتند طبق روال قبلی پرفورمنس سابقشان که با ساز پیانو صورت گرفته بود این اجرا هم در فضای آزاد باشد اما من اعتقاد داشتم که موسیقی ایرانی در فضای باز میسر نخواهد شد.
صحبتتان را همین جا نگاه دارید، چرا موسیقی ایرانی نباید در فضای باز اجرا شود؟ چه اشکال جدی به آن وارد میشود؟
کیوان ساکت: موسیقی ایرانی نیازمند آرامش است. این مسئله در موسیقی پاپ ممکن است زیرا این موسیقی پر هیجاناست و اساسا این رفت و آمد ها به این نوع موسیقی کمک هم میکند. اما به هر حال یک تجربه خوبی بود، زیرا میخواستم که ارتباط حسی خوبی از موسیقی آوانگارد بگیرم.
فکر میکنید تا چه حد به هدف و موفقیت مذکور دست پیدا کردید؟
کیوان ساکت: میزان موفقیت ما را مردم تعیین کرده و در گذشت زمان مشخص میشود. من همه تلاشم را کردم در فضای نوازندگی تصویرسازی مناسبی داشته باشم.
آقای استرایش، نحوه عضو گیری و گزینش افراد برای حضور در ایران چگونه بود؟ آیا آنها را از آکادمیها انتخاب کرده بودید یا اینکه از زمان کودکی با آنها آشنا بوده و همراه شدید؟
هلموت استرایش : این یک ارکستر پروژهای است و من بهترین گیتاریستهای که در کل اروپا میشناختم جمع آوری کردم، بعضی از آنها تجربه نوازندگی در ارکسترهای مختلف را داشتند و از طرفی هم عاشق سفر کردن و کسب تجربههای جدید بودند در نهایت من به آنها پیشنهاد دادم که آیا علاقهمند هستید که به ایران سفر کنید؟ پس اگر جوابتان مثبت است باید این برنامهها و قواعد را پیش بگیرید که بالاخره موفق هم شدم تا یک گروه ۲۷ نفره از بهترینها را با خود همراه کنم.
شما در نوازندگی گیتار ید طولایی دارید آیا خودتان به تنهایی صاحب گروه هستید یا اینکه در جاهای دیگر فقط نوازندگی میکنید؟
هلموت استرایش : من در گروههای زیادی گیتار میزنم و در اکثر آنها رهبریت گروه هم با من است، به عنوان نمونه ما کنسرتهای زیادی داشتیم با نوازندگانی که نامشان بسیار زبانزد خاص و عام است و تورهای زیادی را در اکثر کشورها برگزار کردیم.
علت انتخاب کیوان ساکت برای برگزاری یک کنسرت مشترک چه بود؟ آیا ایشان را از قبل میشناختید یا تنها به عنوان یک پیشنهاد پذیرفتید؟
هلموت استرایش : یکی از اقوام من یعنی برادر دامادم که خود نوازنده سنتور هم هست پیشنهاد سفر به ایران را برای اجرا داد و به او گفتم که من نیاز به یک شریک دارم؛ او هم گفت شخصی با نام کیوان ساکت وجود دارد که انرژی و قابلیت بالایی در این زمینه دارد، من هم با کمال میل پذیرفتم و زمانی که به ایران آمدم و کیوان را از نزدیک ملاقات کردم به خوب بودن او ایمان آوردم.
آیا تا به حال موسیقی ایرانی را گوش کردید؟
هلموت استرایش : من علاقه شخصیام به موسیقی کلاسیک است و به موسیقیهای زیادی از کشورهای هند و عرب گوش میکنم اما فوکوس ویژهای روی موسیقی ایرانی نداشتم.
منظورم این است که آیا با هنرمندان برجسته موسیقی ما آشنایی قبلی داشتید؟
هلموت استرایش : نه اما از این به بعد این فرصت را از دست نخواهم داد. (با خنده) البته همین کار تجربه خوبی بود به هر حال من هنوز فرصت یادگیری دارم!
آقای ساکت از شما برای حضور در ارکسترملی رسما دعوتی به عمل آمده یا اینکه خودتان علاقهمندی برای حضور در این ارکستر نشان دادید؟
کیوان ساکت: من چند روزی است که به ایران بازگشتم و گویی در همین مدت استاد فخرالدینی دنبال من بودند و از طریق سالار عقیلی پیغامشان به دستم رسید، بنا بود به محض رسیدن با ایشان تماس بگیرم که خود استاد پیش دستی کرد و با من تماس گرفتند و برای حضورم در ارکستر از من دعوت کرد و خب من هم با کمال میل پذیرفتم.
انتخاب یک گروه 17 نفره و هماهنگیهای آن کار آسانی نیست علی الخصوص اینکه کار گروهی در ایران معنایی نداشته و ریسک بالایی هم دارد چطور کیوان ساکت این ریسک را پذیرفت؟
کیوان ساکت: من اصولا کارهای ارکسترال که با دو ساز و ارکستر سنتی انجام میگیرد را دوست دارم، یاد دارم برای یادبود استاد صبا در تالار وحدت با حسین دهلوی مشغول قدم زدن در محوطه بودیم، در باغچه تالار بنفشه زیبایی وجود داشت که رنگ بنفش خاص و قشنگی داشت من گل را به استاد نشان دادم و گفتم چه رنگ زیبا و ویژهای دارد ایشان هم گفتند برای همین است که اصرار دارم ارکسترهای زیادی داشته باشم تا زیبایی چندین برابر شود! برای همین من خیلی وقتها در ارکسترهای بزرگ بدون اینکه اعضای ارکستردر جریان قرار بگیرند از هزینه شخصیام برای ارکستر استفاده کردم تا آب در دل نوازندگانم تکان خورد و برنامه به خوبی اجرا شود، زیرا برای من رساندن موسیقی خوب به گوش مردم ارجحیت دارد.
شما نسبت به آقای هلموت آشنایی قبلی داشتید؟
کیوان ساکت: نه من از طریق یکی از اقوام ایشان در فضای مجازی آشنا شدم و ایشان ابراز علاقه برای همکاری با من کرد که بعد از پذیرفتن من برنامهریزیها شکل گرفت.
به نظرتان از این اجرا آنطور که باید استقبال میشود؟
کیوان ساکت: دیروز که سایتهای خرید بلیت را چک میکردم متوجه استقبال فوقالعاده مردم شدم به طوری که هنوز یک بلیت مهمان به دست خود من نرسیده است و تمامی اینها را مدیون بنیاد رودکی هستم که حامی اصلی من در این راه بود.
یک مقدار گیج شدم..! در این مسیر شما نامهای زیادی مثل خانه موسیقی، انجمن موسیقی و بنیاد رودکی را اسم بردید بالاخره نقش کدام یک پررنگتر است؟
کیوان ساکت: کار اصلی را بنیاد رودکی انجام داد، راجع به گرفتن برخی مجوز و استعلام حراست و چاپ بروشورها از اعضای گروه توسط آقای ترابی در انجمن موسیقی صورت گرفت و همچنین خانه موسیقی به مدیریت آقای نوربخش در تسریع استعلامها ما را یاری کردند.
این کار اصلی که اشاره کردید یعنی چه؟
کیوان ساکت: حامیت مالی توسط بنیاد رودکی صورت گرفت.
امکان تمدید این اجرا هست؟
کیوان ساکت: ما برای این پنجشنبه و جمعه برنامهریزی کرده بودیم که پنجشنبه مصادف شد با افتتاحیه ارکسترملی و تنها روز جمعه و شنبه را در پیش داشتیم که شنبه را مناسب برای اجرا ندیدم و یکشنبه هم پرواز بازگشت این دوستان خواهد بود. این وسط ما یک گزینه آن هم جمعه را داشتیم که امکان پذیر شد.
در شهرستانها چطور؟
کیوان ساکت: در زنجان و شیراز و اصفهان خیلی تلاش کردیم اما میسر نشد.
آیا امکان برگشت مجدد این گروه وجود دارد؟
کیوان ساکت: بهتر است از خودشان بپرسید.
آقای استرایش آیا این امکان وجود دارد که باز شاهد دیدار شما در ایران باشیم؟
هلموت استرایش: اگر بتوانیم موفقیت چشمگیری بدست بیاورم مطمئنا باز با همان گروه باز خواهیم گشت اما اگر برای اجرا هم نباشد برای شناخت بهتر ایران میآیم.
دلیل حمایت موسسه گوته از شما چه بود؟
هلموت استرایش: قصهاش طول و دراز است، سالها پیش در یک مسابقه رقابتی شرکت کردم که توسط گوته این مسابقه اجرا میشود آنها در همان زمان اعلام کردند که اگر جزو برندگان باشم آنها از من حمایت خواهند کرد.
موسیقی مورد علاقه شما چیست؟
هلموت استرایش: در خانه ترجیح میدهم موسیقی گیتارهای مختلف، راک، جاز و.. را گوش کنم.
اگر یک بلیت داشته باشید ترجیح میدهید کنسرت چه کسی باشد؟
هلموت استرایش: ارکسترسمفونی، من عاشق موسیقی کلاسیک هستم هر چیزی که مربوط به این سبک باشد را خیلی میپسندم.
شما در دانشگاه هم تدریس میکنید؟
هلموت استرایش: بله من در کنسرواتور فرانفکورت گیتار کلاسیک تدریس میکنم.
در خانواده شما کسی دیگر به موسیقی گرایش دارد؟
هلموت استرایش: دخترم به خوبی گیتار مینوازند اما شغل اصلی او دندانپژشکی است از طرفی چون صاحب خانواده و دو دختر است زیاد به این مسئله توجه ندارد.
استاد ساکت درباره رپرتوار اجرایی بگویید؟
کیوان ساکت: در بخش اول این کنسرت گروه ۲۷ نفره گیتار به رهبری هلموت استرایش اجرای قطعاتی از دوره رنسانس و باروک را برای مخاطبان خواهند داشت. بخش دوم این اجرا نیز ارکسترکیوان ساکت به روی صحنه میرود و قطعاتی از ساختهها و تنظیمهای من برای مخاطبان اجرا خواهد شد. بخش سوم این کنسرت نیز به اجرای مشترک این دو گروه اختصاص دارد که در قالب ارکستر شرق و غرب با حضور ۶۴ نوازنده به اجرای قطعاتی از آمریکای لاتین، اسپانیایی و همچنین قطعه "مرغ سحر" با تنظیم سینا صادقپور خواهیم پرداخت.
و این داستان اجرای قطغه ماندگار "مرغ سحر" چیست؟
کیوان ساکت: این قطعه قدیمی ساخته مرتضی نیداود و سروده ملک شعرای بهار است، هنرمندان زیادی به شکلهای مختلف این قطعه را تنظیم کردند خود من هم سالها پیش در یک کلیپ از ساختههای مسعود آبپرور این قطعه را اجرا کردم اتفاقا بسیار هم استقبال شد، البته اجرای این قطعه در میان خارجیها هم طرفداران فراوانی داشته که عاشقانه این آهنگ را دوست دارند اما در این اجرا سینا صادقپور یک باز تنظیم روی این قطعه انجام داده که اجرا خواهد شد.
برنامه بعدی شما به غیر از ارکستر ملی چیست؟
کیوان ساکت: احتمالا در شهرهایی چون بندرعباس، اصفهان اجرا خواهم داشت و بعد از آن هم اواخر خرداد ماه در آلمان برای برگزاری یک ورک شاپ و اجرا در برلین و فرانکفورت سفری خواهم داشت.
سوال آخرم از آقای استرایش این هست که آیا اعضای گروهتان جزو شاگردان شما هستند؟
هلموت استرایش : نه اکثرا خودشان استاد گیتار هستند.
سوال آخرم از شما اقای ساکت، درباره ارکسترکیوان ساکت بگویید؟
کیوان ساکت: اعضای ارکستر من سالهاست که به من لطف داشته و همکاری داریم، ۱۷ سال است که با این بزرگان بوده از همکاری شان بهرهمند میشوم، در ایران آدمها در ارکسترها مختلف و پروژههای مختلف کار میکنند اما آدمهایی مثل استاد رحیمیان، حفظی فر و.. همیشه با من بوده و تنهایم نگذاشتند.
اگر سوالی باقی مانده بیان کنید؟
هلموت استرایش: خیلی برای این اجرا و کسب تجربیات آن هیجان دارم و دوست دارم فرهنگ ایرانی را به رخ بکشم و به کسانی که ایران را فقط به اسم بمب اتم میشناسند بگویم که مردم مهربان ایران ویژگی دیگر و فرهنگ خوبی دارند.