گروه تجسمی هنرآنلاین: نشست خبری پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر دوشنبه ۳ بهمن ماه برگزار شد. عبدالرضا سهرابی، مدیر کل هنرهای تجسمی و رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره، سید عباس میرهاشمی عضو شورای سیاستگذاری و دبیرکل جشنواره هنرهای تجسمی فجر و سید مصطفی زراوندیان دبیر بخش تجسم هنر، در این نشست حضور داشتند.
سهرابی در ابتدای این نشست با گرامیداشت یاد عبدالرحیم سیاهکار‌زاده که سال‌ها در برگزاری این جشنواره نقش پررنگی داشته است گفت: وقوع انقلاب اسلامی یک انقلاب در تمام وجوه بود. معمولاً شاهد هستیم که انقلاب‌ها بعد از پیروزی دچار نقصان‌هایی می‌شوند اما انقلاب اسلامی بعد از چهار دهه همچنان استوار و محکم بر اساس آرمان‌های خود حرکت می‌کند. به فرمایش امام خمینی این انقلاب، انقلاب فرهنگی بود و باعث شد مفاهیم و اندیشه‌هایی وارد اجتماع شود. هنر توانست به عنوان گویاترین زبان برای بازگو کردن حقایق، به ویژه مرتبط با مسائل انقلاب اسلامی، تأثیر‌گذار باشد و اهداف و آرمان‌های آن را پیش ببرد.
سهرابی ادامه داد: جشنواره‌های فجر برآمده از همین تفکر و اندیشه هستند، لذا توانستند در این فضا جایگاه درخشان خود را نشان دهند. جشنواره‌های فجر آوردگاه هنرمندان هستند و آنها می‌توانند خود را در عالی‌ترین سطح معرفی کنند. روح بیانیه گام دوم انقلاب که در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی توسط رهبر انقلاب مطرح شد، امید و خوشبینانه نگاه کردن به آینده است. این مهم در جهاد تبیین بسیار مؤثر است. عرصه هنرهای تجسمی موقعیتی است که در این راستا می‌تواند بسیار کمک کند. نکته حائز اهمیت این است که هوشمندی و آگاهی هنرمندان باعث شد امسال با توجه به شرایط موجود، برگ زرینی بر عرصه هنر انقلاب اسلامی ورق بخورد.
پس از آن میرهاشمی درباره روند برگزاری این جشنواره گفت: سال گذشته ایده‌ها و برنامه‌هایی تدوین کردیم که امیدواریم پایه‌های خوبی برای حرکت به جلو باشد. سعی کردیم در این دوره هم آن برنامهها را در نظر داشته باشیم و با رویکرد هنر متعالی برای مردم، موضوع آزاد برای جشنواره انتخاب شد. هنرمندان ۴۵ روز فرصت داشتند که تصویر آثار تولید شده را برای جشنواره ارسال کنند و داوری آثار با توجه به ویژگی‌های رشته‌های مختلف، در یک یا دو مرحله برگزار شد. امسال بخش طوبای زرین در ۸ رشته برگزار می‌شود همچنین بخش‌های جنبی با عنوان کیوریتوری کاریکاتور و پوستر، قله‌ها و تجسم هنر برگزار می‌شود.
میرهاشمی ادامه داد: بخش کیوریتوری کاریکاتور به صورت بین‌المللی برگزار می‌شود، به امید اینکه در سال‌های آینده بتوانیم جشنواره هنرهای تجسمی فجر را بین‌المللی برگزار کنیم. این رویداد در سال‌های اول بین‌المللی بود اما بعد ملی شد و حال بار دیگر نظر این است که به سمت بین‌المللی شدن برود. در بخش پوستر هم بحث استاد و شاگردی مطرح است و ارتباطی میان کسانی که علاقمند هستند و کسانی که در این کار تبحر دارند ایجاد کردیم و آثار خوبی به وجود آمد.
دبیر کل جشنواره افزود: بخشی که برای من قابل احترام است و فکر می‌کنم سایر جشنواره‌ها هم باید به آن بپردازند، بخش تجسم هنر است. یکی از گام‌های مؤثری است که به طور جدی در این جشنواره برداشته شد و هدف آن تمرکز زدایی است تا هنرمندان شهرستانی را بهتر ببینیم. تجسم هنر گام خیلی جدی برداشته و در آینده می‌توانیم استعداد‌های موجود در استانها را در فعالیت‌های هنری داشته باشیم.
او با ارائه آماری از شرکت‌کنندگان پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر گفت: امسال ۳۸۰۱ هنرمند با ۸۶۲۷ اثر در جشنواره شرکت کردند. در بخش تصویرسازی ۳۴۱ هنرمند با ۹۵۶ اثر، در بخش حجم ۲۲۷ هنرمند با ۳۹۸ اثر، در بخش خوشنویسی ۲۴۴ اثر با ۶۱۹ اثر، طراحی گرافیک ۶۷۳ هنرمند با ۱۳۳۶ اثر، عکاسی ۴۴۰ هنرمند با ۱۲۶۰ اثر، کاریکاتور ۳۱۷ هنرمند با ۶۹۸ اثر، نقاشی ۸۶۱ هنرمند با ۱۹۷۰ اثر، نگارگری ۲۶۵ با ۵۷۰ اثر و در بخش ویژه قله‌ها ۴۳۳ اثر از ۸۲۰ هنرمند در جشنواره شرکت کردند. در نهایت ۴۴۰ اثر از ۲۷۴ هنرمند در بخش طوبای زرین و قله‌ها به نمایش در می‌آید. در بخش کیوریتوری نیز ۱۲۵ اثر از ۱۲۷ هنرمند در بخش نمایشگاهی کتاب سال کاریکاتور به نمایش در می‌آید و ۷۲ اثر در بخش کیوریتوری نمایشگاهی پوستر نمایش داده می‌شود. در بخش کاریکاتور آثار بسیار ارزشمندی جمع‌آوری شد و با تعامل با هنرمندان داخلی و خارجی قرار بر این شد که کتاب سال کاریکاتور را از مجموعه آثار منتشر کنیم.
در ادامه جلسه، زراوندیان با بیان اینکه مهمترین هدف بخش تجسم هنر، تمرکززدایی است گفت: اگر نگاهی به تاریخ جشنواره داشته باشیم می‌بینیم که در تجسم هنر در دوره‌های اول خیلی پراکنده بود و بعضی از استانها که نگارخانه داشتند در جشنواره مشارکت میکردند. در دوره های بعد اداره های کل ارشاد بعضی از استانها، فضایی را به جشنواره اختصاص می‌دادند که هنرمندان شاخص استان بتوانند آثار خود را به نمایش بگذارند. اما از دوره قبل شیوه‌نامه‌ای برای تمام استانها تعریف شد و در این دوره همه ۳۲ استان کشور در جشنواره حضور دارند.
زراوندیان افزود: آذرماه امسال با تمام اداره کل‌های استانها مکاتبه کردیم و خواستیم سه نفر از هنرمندان شاخص خود را به ترتیب اولویت به ما معرفی کنند. خوشبختانه همه استانها پاسخ ما را دادند و درتمام استانها کیوریتور انتخاب شد تا با هنرمندان استان خود ارتباط گرفته و آثار را جمع‌آوری کنند. ما ابتدا بر اساس بودجه‌ای که در اختیار داشتیم خواستیم که حداقل ۱۲ هنرمند از هر استان انتخاب شود، اما بعضی از انسان‌ها توانستند تعداد بیشتری هنرمند معرفی کنند. در نهایت بالغ بر ۵۵۰ هنرمند استانی در جشنواره شرکت دارند و ۱۱ استان همزمان با تهران نمایشگاه‌های خود را آغاز می‌کنند. سایر استانها نیز در طول برگزاری جشنواره نمایشگاه خواهند داشت. بیشترین هنرمندان بخش استانی مربوط به استان تهران با ۱۰۰ نفر و کمترین نفرات نیز مربوط به استان سمنان هستند.
در ادامه جلسه میرهاشمی درباره ارکان برگزاری جشنواره گفت: یکی از نقاط مثبت جشنواره هنرهای تجسمی فجر این است که در دوره‌هایی تداوم مدیریت داشته و این باعث می‌شود که برنامه‌هایی که در یک دوره تبیین می‌شود به خوبی در دوره‌های بعدی پیگیری شود. در یک سال گذشته نیز ما شورای کوچکی تشکیل دادیم که ساختار‌هایی را تبیین کند که برای ۱۰ سال آینده جشنواره برنامه‌ریزی کند تا جشنواره افقهای روشن‌تری داشته باشد و به صورت هدفمند‌تر حرکت کند. زیرا پتانسیل هنرهای تجسمی ما بسیار بیشتر از این چیزی است که در حال حاضر شاهد هستیم. در خصوص داوران جشنواره نیز باید بگویم که بیشتر آنها از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها هستند و سعی کردیم بهترین‌ها در این مجموعه قرار بگیرند. به اعتقاد من هر کدام از آنها یک کتاب جامع هستند که هنوز خوانده نشده‌اند. اما یکی از ضعف‌های ما این است که هنرمندان خود را معرفی نکرده‌ایم و نشناختن آنها باعث می‌شود گاه فکر کنیم توانایی آنها اندک است. این غفلتی است که باید جبران شود.
میرهاشمی افزود: امسال در هر رشته یک هنرمند برگزیده و دو هنرمند تقدیر می‌شوند. اما در رشته‌هایی مانند خوشنویسی و نگارگری که دارای بخش‌های متعدد هستند، این تعداد افزایش پیدا می‌کند. نفرات برگزیده ۳۰ میلیون تومان جایزه نقدی و نفرات تقدیر شده 10 میلیون جایزه دریافت خواهند کرد.
او درباره بخش آینه در آینه که سال گذشته در موزه هنرهای معاصر برگزار شده بود گفت: ما این مجموعه را برای چهار دوره تعریف کرده بودیم که سال گذشته بخش اول آن به موضوع هنر اعتراضی انقلاب تا آغاز جنگ، در حوزه نقاشی اختصاص داشت. قرار بود که امسال این موضوع در حوزه عکاسی مورد بررسی قرار بگیرد اما با توجه به اینکه موزه نیاز به تعمیراتی داشت این کار به تأخیر افتاد و هنوز مشخص نیست که می‌توانیم امسال آینه در آینه دو را برگزار کنیم یا خیر.
سهرابی نیز درباره بودجه جشنواره گفت: در برآوردی که ابتدا انجام شده بود و با توجه به افزایش هزینه‌ها نسبت به سال گذشته، بودجه بیش از ۸ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود. اما در جلساتی که با شورای سیاستگذاری و سایر کارشناسان داشتیم مسائلی مطرح شد که باعث شد هزینه بودجه کل جشنواره به حدود ۱۱ میلیارد تومان افزایش پیدا کند.
او با بیان اینکه نگاه جدی ما در مرکز هنرهای تجسمی، نگاهی به خارج از پایتخت است، افزود: اقداماتی در حال صورت گرفتن است تا قالب موضوع عدالت فرهنگی، نه تنها در مراکز استانها که حتی در مناطق محروم نیز برای هنرمندانی که به صورت آماتور یا حرفه‌ای فعالیت می‌کنند امکاناتی فراهم شود تا در رویداد‌های مختلف دیده شوند و از مزایا و حمایت‌هایی که سایر هنرمندان دارند، بهره‌مند شوند.