گروه تجسمی هنرآنلاین: هنر نقاشی قهوهخانهای از جمله هنرهایی است که متاسفانه طی سالهای اخیر کمتر مورد توجه قرار گرفته است، هنری مردمی که ریشه در بخش اعظمی از آن ریشه در اعتقادات و باورهای دینی دلدادگان حسینی دارد.این شبها دو هنرمند نقاش سعید مسیبی و پسرش سهیل مسیبی در حاشیه ویژهبرنامه فرهنگی «خیمه هنر» که در پهنه رودکی برگزار میشود به کشیدن نقاشی پردهنقالی به تمثال حضرت عباس (ع) و روایت حضور تا شهادت ایشان در روز عاشورا مشغول هستند.
سعید مسیبی درباره این هنر گفت: نقاشی قهوهخانهای از نقاشیهای سنتی ایرانی است که طرحهای آن براساس آیات، روایات و قصصی است که بزرگان ما آنها را سینه به سینه به ما منتقل کردهاند و ما اکنون آنها را روی بوم به تصویر میکشیم.
او ادامه داد: این نقاشی اکثرا در قهوهخانهها اجرا میشد و این فضا محلی بود که تا پیش از گستردگی رادیو و تلویزیون مردم در آنجا دور هم جمع میشدند و به گفتوگو یا رتق و فتق امور روزمرهشان میپرداختند و این نقاشی نیز از در دل قهوهخانه شکل گرفت.
این هنرمند افزود: ما هنرمندان به این نقاشی خیالی سازی میگوئیم چراکه مدلی برای نقاشی نداریم بلکه براساس تصورات و آنچه آفریده ذهنمان هست آنها را به تصویر میکشیم. اکنون تعداد نقاشان این حوزه انگشت شمار است و بسیاری از آنها به دلیل کهولت سن دیگر کاری انجام نمیدهند. ما اکنون در کل ایران شاید سه تا چهار نفر بیشتر نباشیم.
مسیبی بیان کرد: این نقاشی از دل مردم درآمده است و به آنها باز میگردد. نقاش باید به آیات، احادیث، روایات یا حتی در نقاشیهای ملی به شاهنامه و دیگر کتب آگاهی داشته باشد تا بتواند آن ها را به نمایش بگذارد. این هنر برای مردم بسیار جذاب است و قطعا با حمایت میتوان جلوی فراموشی این هنر را گرفت. این نقاشی بسیار دلی و اعتقادی است که باید نسبت به آن عشق داشت؛ فرقی نمیکند که مذهبی باشد یا ملی فقط باید با عشق کار کرد.
این هنرمند با اشاره به ادامه فعالیت خود حتی در زمان جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی به ایران مطرح کرد: این هنر عشق ماست و هیچ کس نمیتواند ما را از کار کردن بازدارد. ما در طول حمله رژیم صهیونیستی تابلو و رنگها را به خانه بردیم و به فعالیتمان ادامه دادیم. قطعا زندگی در جریان است و نباید فراموش کرد که ملت ایران روزهای سختتری را با همدلی و ایستادگی پشت سرگذاشته است. این هنر در دل جنگها نیز مورد توجه بوده است. در دوران صفوی با پردههای سنتی حماسی و نقل آنها برای روحیه دادن به سپاهیان بهره میبردند. این هنر از مردم است و هنرمندان فعال این عرصه نیز در کنار مردم هستند. مردمی که همدلی آنها در روزهای اخیر مثال زدنی و بی نظیر بود.
سعید مسیبی با دو درخواست صحبتهای خود را به پایان رساند و گفت: امیدوارم سازمانها و نهادهای مرتبط با دادن فضای برای اجرای کار و معرفی ما هنرمندان فعال در این بخش در بقای این هنر سنتی کمک کنند و همچنین مردم برای دیدن آثار حضور داشته باشند.
سهیل مسیبی، هنرمند جوان نقاشی قهوهخانهای نیز بیان کرد: من جوانترین فردی هستم که در زمینه هنر پردهکشی فعالیت میکنم. این هنر ریشه در خون ما دارد. من نقاشی را از پدر آموختم و در ادامه از محضر استادان دیگری برای تکمیل هنر بهره بردم.
او ادامه داد: این کار نیاز به حمایت دارد و اگر حمایت نشود قطعا به فراموشی سپرده خواهد شد. متاسفانه خیلی از استادان این عرصه به دلیل بی توجهی و عدم حمایت هنر و تجربههایشان را بدون اینکه فرصت انتقال آن را به نسل جوان داشته باشند، به زیر خاک بردند.
این هنرمند بیان کرد: این هنر جزو هنرهای مردمی است و سفارشدهندگان همواره مردم عادی بودند و سفارش آنها در قهوهخانه، زورخانه، حمامهای عمومی، حسینیهها و تکیهها دیده میشود. این هنر کارکرد رسانهای دارد و محلهایی چون حسینیهها یا قهوهخانه و هر مکانی که نقاشیها در آنجا کشیده یا نصب میشدند در حکم نگارخانه به شمار میآمدند. همچنین این هنر کارکرد روایتگونه دارد و همواره براساس تقابل خیروشر، دوست و دشمن، سپیدی و تاریکی شکل میگرفته است و اکنون برای من نقاش نیز این واجب است که در شرایط حساسی مثل روزهای اخیر که دشمن صهیونیستی کشورم را مورد تجاوز قرار داده است در صحنه باشم و همراه و همدل با مردم ایران زمین دست به خلق اثری بزنم که از دل همین مردم جان گرفته است.
سهیل مسیبی در پایان سخنانش گفت: در گفتگویی از زندهیاد استاد حسین قوللر آقاسی خواندم که نقاشی قهوهخانهای در حکم آینه است. ما نیز آینهای از اعتقادات و باورهای مردم را در این تابلوها به خود مردم بازتاب میدهیم. این هنر بیان رشادت قهرمانان و پهلوانان ملی و مذهبی این کشور است که فرقی نمیکند برای چه دوره و عصری باشند چه از دل تاریخ گذشته باشند چه از دل تاریخ معاصر و من به پاس همدلی و ایستادگی مردم ایران و قهرمانان ملیمان در این روزهای دشوار میگویم.