سرویس سینمایی هنرآنلاین: مهدی باقری کارگردان و تهیه‌کننده مستند «در جستجوی خانه خورشید» است که از یکشنبه ۵ بهمن‌ماه در سینماهای هنر و تجربه روی پرده رفته است.
در خلاصه روایت مستند «در جستجوی خانه خورشید» آمده است: «سال ۱۳۶۴ چند روز بعد از سالگرد تولدم به همراه پدر راهی بازار بودیم که در صد متری میدان شمس‌العماره بمبی که داخل پیکانی جاسازی شده بود، منفجر شد ولی به من چهار ساله آسیبی نرسید. از آن تاریخ سی و یک سال گذشته است و این بار برای ساخت مستندی از این خیابان مصادف با همان تاریخ به ناصرخسرو بازگشته‌ام. انگار این خیابان مرا زنده نگه داشته است تا سی سال بعد به سراغش بیایم و زندگی‌اش را بازتعریف کنم. حالا به‌واسطه گروهی شهرساز که درگیر بهسازی نمای بدنه خیابان ناصرخسرو هستند دوباره به ناصرخسرو بازگشته‌ام تا زندگی خیابانی که هیچ‌گاه دوست نداشته در طول تاریخ بمیرد را روایت کنم…»
باقری در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی هنرآنلاین با اشاره به اینکه این مستند یکی از مستندهای سه‌گانه‌ای است که درباره سه خیابان در تهران ساخته است، مطرح کرد: من با توجه به علاقه‌ای که به مستندهای اجتماعی و شهری دارم، تصمیم گرفتم سه‌گانه‌ای درباره سه خیابان در تهران بسازم.
وی ادامه داد: اولین مستند از این سه‌گانه «اهالی خیابان یک طرفه» نام داشت که درباره خیابان سی تیر ساختم. مستند «در جستجوی خانه خورشید» دومین اثر از این سه‌گانه است که درباره خیابان ناصرخسرو است و هم‌اکنون در سینماهای هنر و تجربه میزبان مخاطبان است.
کارگردان مستند «در جستجوی خانه خورشید» درباره سومین اثر از این سه‌گانه اظهار کرد: مستند سوم را قرار بود امسال درباره خیابان ولیعصر بسازم که فیلمبردار‌ی‌اش به دلیل کرونا به تعویق افتاد.
باقری تأکید کرد: این سه‌گانه صرفاً برای تاریخ‌نگاری ساخته نشده و نمی‌شود و من به دلیل دغدغه شخصی که مکان محوری و اساساً خوانش مکان‌های شهری است، پایم را فراتر از تاریخ‌نگاری گذاشته‌ام.
وی با بیان اینکه فیلمبرداری این مستند تنها ۲۰ روز زمان برد، اما کل پروسه ساخت آن یک سال به طول انجامیده است، درباره مراحل تحقیق و نگارش آن بیان کرد: بیشترین چیزی که درباره آن در سینمای مستند صحبت نمی‌شود این است که ما در سینمای مستند فیلمنامه داریم که با سختگیری‌های زیاد نوشته می‌شود چراکه با متریال واقعی طرف است.
این کارگردان با اشاره به اینکه این مستند حرف‌های بسیار و جدیدی برای مخاطبان دارد، خاطرنشان کرد: تنها چیزی که در این مستند درباره آن بحث نشده، درباره داروفروش‌های خیابان ناصرخسرو است چراکه همه درباره آن اطلاعات دارند. خیابان ناصرخسرو که موضوع محوری فیلم است در پس و پیش پوسته ظاهری خود اطلاعاتی دارد که اتفاقاً توسط مردم شناخته شده نیست و مخاطب زمانی که فیلم را می‌بیند و در خیابان قدم می‌گذارد دیگر به چشم یک مکان توریستی به آن نگاه نمی‌کند، چراکه اطلاعات جدیدی درباره آن خیابان به دست آورده است.
باقری با بیان اینکه تماشاگر با دیدن این مستند می‌تواند به تحلیل درستی از وقایع تاریخی دست پیدا کند، مطرح کرد: من معتقدم بزرگ‌ترین مشکل ما ایرانی‌ها این نیست که حافظه تاریخی نداریم، بلکه این است تحلیل ما از وقایعی که در طول تاریخ در کشور رخ داده است، تحلیل درستی نیست. صحبت اصلی این مستند این است که من به‌عنوان کارگردان در «در جستجوی خانه خورشید» به یک تحلیل شخصی از وقایع تاریخی رسیده‌ام که وقتی تماشاگران آن را ببینند، می‌توانند تحلیل خود را داشته باشند و درنهایت مجموع این تحلیل‌ها یک جریان فکری را ایجاد می‌کند.
به گفته وی، این مستند به خرده تاریخ‌نگاری یا تاریخ شفاهی بیشتر توجه کرده است و به مخاطب می‌گوید که تاریخ زندگی شما و خانواده‌تان مهم است و اگر بتوانید اتفاق‌های تاریخی را از پس زندگی‌های شخصیتان تعریف و تحلیل کنید آن موقع در بزنگاه تاریخی دوباره تجربه شکست برایتان تکرار نخواهد شد.
کارگردان مستند «در جستجوی خانه خورشید» درباره اکران این مستند در شرایط این روزها و شیوع ویروس کرونا که ممکن است منجر به تعطیلی سینماها شود، گفت: دوستانی که تصمیم می‌گیرند چه مکان‌هایی تعطیل شوند به نظر می‌رسد زیاد سینما نرفته‌اند. من معتقدم یکی از بهترین مکان‌هایی که می‌شود رفت، سینماست. این دوستان کافه‌ها و رستوران‌ها را باز و هواپیماها را با ظرفیت کامل راهی شهرهای مختلف می‌کنند اما تا اتفاقی رخ می‌دهد سینماها را تعطیل می‌کنند.
باقری افزود: همچنین بنده معتقدم چراغ یک مکان‌هایی را نباید خاموش کرد پس زمانی که از من سؤال کردند که قصد دارم مستندم را اکران کنم یا نه پاسخ مثبت دادم. این مستند را افراد متخصص در حوزه مستند در جشنواره‌های مختلف ازجمله سینما حقیقت دیده‌اند اما من فکر می‌کنم عده‌ای دیگر هرچند که تعدادشان کم است، علاقه‌مندند به تماشای چنین اثری بنشینند. درنهایت به نظر می‌رسد اگر ما عقب بکشیم و فیلم‌های خود را اکران نکنیم، دوستانی هستند که از این فرصت برای تعطیل کردن موسسه‌هایی مانند هنر و تجربه استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه مستندسازان اساساً عادت به اکران در جشنواره دارند و دومین خانه‌شان نیز که معمولاً باید اولین خانه باشد تلویزیون است، درباره اکران فیلم‌های مستند در هنر و تجربه اظهار کرد: ما سال‌ها با انباشت تولیداتی در حوزه مستند، فیلم داستانی و کوتاه مواجه بوده‌ایم اما من به‌عنوان مخاطب هنر و تجربه بعد از اینکه فیلم‌ها در این موسسه اکران شدند، متوجه شدم که اگر هنر و تجربه زودتر تأسیس می‌شد شاید کیفیت فیلم‌های ما فراتر از آن چیزی بود که هم‌اکنون هست.
باقری در پایان با اشاره به این که دولت وظیفه دارد از هنر و تجربه حمایت کند و باعث رشد آن شود چراکه از ما مالیات می‌گیرد و باید آن را در جای درست خرج کند، درباره این موسسه مطرح کرد: این موسسه یک قدم بزرگ برای سینمای مستند است. هنر و تجربه با فراهم کردن یک فضا ما را از توهم خارج کرد و به ما فهماند در سینمای مستقل جایگاه ما کجاست.