سرویس سینمایی هنرآنلاین: عباس کیارستمی خالق آثار ماندگار چون "خانه دوست کجاست؟" و "طعم گیلاس" که به تازگی برای ادامه درمان بیماری خود به فرانسه رفته بود، دوشنبه عصر در پاریس از دنیا رفت. او 76 ساله بود.
کیارستمی اسفند ماه گذشته به خاطر بیماری گوارشی در کشور تحت عمل جراحی قرار گرفت، اما بعد از عمل حال او رو به وخامت گذاشت، به حدی که مدتی نیز به کما رفت. کیارستمی بعدا چند بار دیگر نیز جراحی شد.
اصغر فرهادی دیگر کارگردان مطرح سینمای کشورمان که قرار بود برای دیدن کیارستمی دوشنبه شب به پاریس سفر کند، به گاردین گفت از شنیدن خبر درگذشت کیارستمی بسیار غمگین است و کاملا شوکه شده است.
فرهادی گفت: او تنها یک فیلمساز نبود. او هم در سینمای خود و هم در زندگی شخصیاش یک اسطوره مدرن بود. فرهادی با اشاره به اینکه موفقیتهای بینالمللی کیارستمی راه را برای بسیاری از فیلمسازان ایرانی باز کرد، گفت: این تنها دنیای سینما نیست که یک مرد بزرگ را از دست داده، بلکه کل دنیا مردی واقعا بزرگ را از دست داده است.
کیارستمی طی حدود پنج دهه بیش از 40 فیلم سینمایی، کوتاه و مستند ساخت و در زمره سینماگران موسوم به موج نوی سینمای ایران بود. او یکی از اولین فیلمسازهای بود که سینمای ایران را به دنیا معرفی کرد و در دوران کاری خود دهها جایزه از جشنوارههای بینالمللی دریافت کرد.
کیارستمی برای فیلم "طعم گیلاس" برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن شد
او در 1997 برای فیلم "طعم گیلاس" برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن شد. تعدادی از دیگر فیلمهایش نیز در بخش مسابقه کن به نمایش درآمدند، از جمله "ده"، "کپی برابر اصل" که ژولیت بینوش برای آن برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد و "مثل یک عاشق".
کیارستمی اول تیر سال 1319 در تهران متولد شد. ابتدا به نقاشی روی آورد و تا 18 سالگی آن را ادامه داد. همین علاقه به بوم و نقاشی باعث شد تا او در رشته نقاشی از پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شود.
کیارستمی از سال 1340 به عنوان نقاش تبلیغاتی در آتلیه 7 و یکی دو مؤسسه دیگر به کار طراحی جلد کتاب، پوستر و آگهیهای بازرگانی پرداخت، و بعدها به "تبلی فیلم" رفت. او از سال 1346 در سازمان تبلیغاتی نگاره به طراحی و ساختن تیتراژ فیلم پرداخت که نخستین آنها تیتراژ فیلم "وسوسه شیطان" ساخته محمد زریندست بود. طراحی پوستر و ساخت تیتراژ فیلمهای "قیصر" و "رضا موتوری" ساختهٔ مسعود کیمیایی را او انجام داد. مدتی بعد به دعوت فیروز شیروانلو، که مسئولیت امور سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را داشت به کانون رفت و در سال 1349 فیلم کوتاه "نان و کوچه" را ساخت. او در سال 1351 فیلم "زنگ تفریح" را ساخت و با ساخت فیلم "مسافر" در سال 1353 مطرح شد. کیارستمی در 1356 "گزارش" اولین فیلم بلند داستانی خود را کارگردانی کرد.
کیارستمی پس از انقلاب و در سالهای آغازین دهه 1360 چند فیلم کوتاه کارگردانی کرد که از جمله آنها میتوان به "بهداشت دندان"، "به ترتیب یا بدون ترتیب"، "همسُرایان" و "همشهری" اشاره کرد. کیارستمی در 1365 فیلم "خانه دوست کجاست؟" را ساخت و با این فیلم در سطح بینالمللی به شهرت رسید. "خانه دوست کجاست؟" داستان سادهای درباره یک پسر مدرسهای هشت ساله را روایت میکند که میکوشد دفترچه دوستش را که در روستای همسایه زندگی میکند به او بازگرداند.
"مشق شب" و "کلوزآپ" از دیگر فیلمهای موفق کیارستمی در دهه 1360 بودند. کیارستمی در 1370 فیلم "زندگی و دیگر هیچ" را ساخت و جایزه بخش نوعی نگاه جشنواره کن را از آن خود کرد. "زیر درخت زیتون" (1373) فیلمی بعدی کیارستمی آخرین فیلم سهگانهای بود که دو فیلم دیگرش "خانه دوست کجاست؟" و "زندگی و دیگر هیچ" بودند. داستان هر سه فیلم در روستایی به نام کوکر اتفاق میافتد. دو فیلم بعدی به زمینلرزه رودبار و منجیل مربوط میشوند که در آن بیش از 40 هزار نفر جانشان را از دست دادند.
نمایی از فیلم "زیر درخت زیتون"
کیارستمی در 1373 فیلمنامه فیلم "بادکنک سفید" را برای جعفر پناهی همکار سابق خود نوشت که این فیلم در 1995 برنده جایزه دوربین طلایی بهترین فیلم اول جشنواره کن شد. "طعم گیلاس" فیلم بعدی کیارستمی در 1376 ساخته شد. این فیلم درباره مردی با بازی همایون ارشادی است که قصد خودکشی دارد.
کیارستمی در 1378 فیلم "باد ما را خواهد برد" را کارگردانی کرد که در جشنواره ونیز برنده سه جایزه از جمله جایزه بزرگ هیئت داوران و جایزه فیپرشی شد. این فیلم داستان چند تهرانی است که به روستای سیاهدره در کردستان سفر میکنند تا فیلمی مستند درباره پیرزنی در آستانه مرگ بسازند. کیارستمی در دهه 1380 فیلمهای "ده" (1380)، مستند "پنج" (1381)، مستند "10 روی ده" (1383)، فیلم کوتاه "جادههای کیارستمی" (1384)، "بلیتها" (1384)، فیلم کوتاه "کجاست جای رسیدن" برای مستند "فرش ایرانی" (1385)، "رومئوی من کجاست؟" برای فیلم "هر کس سینمای خودش" (1386) و "شیرین" (1387) را ساخت.
"کپی برابر اصل" (1389/ 2010) با بازی ژولیت بینوش اولین فیلم کیارستمی بود که خارج از ایران و در توسکانی در ایتالیا فیلمبرداری شد. این فیلم درباره آشنایی زنی فرانسوی با یک نویسنده بریتانیایی است. آخرین فیلم بلند داستانی کیارستمی "مثل یک عاشق" (1391/2012) در ژاپن فیلمبرداری شد و اولین بار در دنیا در بخش مسابقه اصلی جشنواره کن روی پرده رفت.
کیارستمی آذرماه سال گذشته در جشنواره فیلم مراکش همزمان با برگزاری یک کلاس پیشرفته از تازهترین پروژه خود به نام "24 فریم قبل و بعد از لومیر" رونمایی کرد. قرار بود این مجموعه بر مبنای 24 فیلم چهار و نیم دقیقهای دقیقهای که کیارستمی در چهار سال گذشته کارگردانی کرده بود، گردآوری شود. کیارستمی در جشنواره مراکش اشاره کرد 18 فیلم را کامل کرده است. اکنون با درگذشت او مشخص نیست "24 فریم قبل و بعد از لومیر" چه سرنوشتی خواهد داشت. هر کدام از این فیلمها از یک صحنه ثابت بر مبنای پنج نقاشی و 19 عکس تشکیل شده و برای جان بخشیدن به صحنه از تکنیکهای پرده آبی استفاده شده است.
کیاستمی همچنین خود را برای ساخت فیلم بلند داستانی بعدی خود "قدم زدن با باد" (Walking with the Wind) آماده میکرد و امیدوار بود فیلمبرداری این پروژه مه 2016 در چین آغاز شود. قرار بود یک بازیگر زن ایرانی و چند بازیگر مرد چینی در "قدم زدن با باد" بازی کنند.
او بعد از "مثل یک عاشق" بیشتر به فیلمهای کوتاه توجه داشت که الهامبخش پروژه جدیدش بودند. کیارستمی در 2013 یکی از فیلمهای کوتاه مجموعه "ونیز 70: آینده دوبارهپرشده" را ساخت و یکی از فیلمنامهنویسان فیلم کوتاه اسپانیایی "دختری در کارخانه لیمو" به کارگردانی کیارا مارانون هم بود. او سال 2014 رئیس داوران بخش سینهفونداسیون و فیلمهای کوتاه شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن بود.
کیارستمی زمستان پیش یک کارگاه 10 روزه در کوبا برگزار و با دانشجویان برای تولید فیلمهای کوتاه کار کرد.
او با فیلمهای خود توانست شاعرانگی، چیدمان، طراحی، عکاسی و هنر و ادبیات را در یک قاب بگنجاند و همین عامل باعث شد سینمای خاص خودش را داشته باشد. نوع روایت و شاعرانگی آثارش برای اهالی هنر ستودنی است.
نگاه خاص کیارستمی به دنیای تصویر، او را نه تنها به یک فیلمساز مؤلف، بلکه عکاسی مطرح در جهان هنر نیز بدل کرد. کیارستمی در بیان بصری خود نوعی شاعرانگی و چیدمانهای دقیق از زیبایی و احساس داشت. او در عکسهای مفهومیاش جهان نازیبا را زیبا میدید و از زیبایی، مفهومی از جهان پیرامونی را به مخاطب ارزانی میکرد.
همین نگاه خاص، کیارستمی را به عکاس رکورددار خاورمیانه بدل کرد. آثار او در حراج کریستیز دوبی و فیلیپس لندن در سال 2008 به مبلغ 133 هزار دلار و 117 هزار دلار به فروش رفت تا گواهی باشد از نگاه نقاشانه و شاعرانه کیارستمی که جهان هنر را به تحسین واداشته است.
کیارستمی در سالهای اخیر کارگاههای آموزشی متعددی را در شهرهای مختلف ایران و خارج از کشور برای هنرجویان برگزار کرد. کیارستمی همواره معتقد بود زمانی میتواند از خود احساس رضایت کند که به جوانها بیاموزد، چرا که مطمئن بود همان اندازه که به جوانان یاد میدهد از آنها یاد میگیرد.
کیارستمی داور سومین دوره جایزه معماری میر میران نیز بود و همچنین در کنار ناصر تقوایی، بهمن جلالی و سیفالله صمدیان به داوری اولین مسابقه عکس فرش دستباف در ایران پرداخت. کیارستمی به همراه چندتن از معماران ایرانی نیز نمایشگاه آثار معماری هفتم را برگزار کرد.
او درمورد اشعار قدیمی و مدرن ایرانی تحقیق میکرد و رمان هم می نوشت. کیارستمی جایی گفت: بعضیها ممکن است فکر کنند من میخواهم همه جا باشم و همه کار انجام بدهم، اما واقعیت این است که من همیشه بیقرارم. شبها فقط چهار ساعت میخوابم و باید سرم همیشه گرم باشد. روزها میتوانم فیلمبرداری کنم یا عکس بگیرم. شبها تاریک است و تنها کاری که میتوانم انجام بدهم که داستان یا شعر بنویسم.
آکادمی علوم و هنرهای سینمایی، بانی جوایز، اسکار چهارشنبه پیش فهرست کسانی را که برای عضویت از آنها دعوت شده است، منتشر کرد که کیارستمی یکی از آنها بود.
هنرآنلاین درگذشت این هنرمند برجسته را به خانواده کیارستمی و اهالی فرهنگ و هنر تسلیت میگوید.