سرویس تئا‌تر هنرآنلاین: سالن موج نو یکی از سالن‌های خصوصی تازه تاسیس تئا‌تر است که در ساختمان نسبتا قدیمی کوچک اما صمیمی واقع در خیابان رودبار شرقی خیابان میرداماد مشغول فعالیت است. تماشاخانه موج نو از آذرماه سال ۹۳ با اجرای نمایش "باغ‌وحش شیشه‌ای" به کارگردانی مهرداد مصطفوی آغاز به کار کرده و تاکنون ۱۷ اثر نمایشی را میزبانی کرده است. این تماشاخانه به اذعان گردانندگان آن سعی بر این دارد تا نمایش‌هایی بر اساس معیارهای هنری و تجربی را میزبانی کند.
با میلاد شجره که از سوی مهدی کوهیان مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری موج نو به عنوان مدیر این تماشاخانه معرفی شده است به گفتوگو نشستیم تا درباره این مجموعه، ویژگی‌ها، نیاز‌ها و اهداف آن بیشتر بدانیم.
میلاد شجره مدیر تماشاخانه موج نو که خود از کارگردانان و بازیگران جوان تئا‌تر است، در ابتدا در خصوص روند شکل‌گیری این تماشاخانه به خبرنگار تئا‌تر هنرآنلاین گفت: سالن موج نو در ابتدا یک پلاتوی تمرین تئا‌تر بود تا اینکه سال گذشته با صاحب امتیاز این پلاتو برای تبدیل آن به تماشاخانه وارد مذاکره شدیم و آنجا را به صورت اصولی تبدیل به یک سالن تئا‌تر کردیم. این تماشاخانه در آذرماه سال گذشته با اجرای نمایش "باغ وحش شیشه‌ای" به کارگردانی مهرداد مصطفوی کار خود را آغاز کرد و با توجه به اینکه اولین نمایشی بود که در یک سالن تازه تاسیس به اجرا درمی آمد با استقبال قابل توجهی از سوی مخاطبان تئا‌تر مواجه شد.
تبدیل شدن به کمپانی تئا‌تر یکی از اهداف تماشاخانه است
او با اشاره به اهداف این تماشاخانه بیان کرد: ایده آلی که در ذهن ما وجود دارد این است که موج نو سالن تئاتری باشد که شخصت و وجهه‌ای متمایز کسب کند از این جهت که نمایش‌هایی در این تماشاخانه اجرا شود که حداقل در یک راستا حرکت کنند و هنرمندانی با سبک و شیوه مشخص در این تماشاخانه نمایش اجرا کنند. به عقیده من ضعف تئا‌تر ما این است که سالن‌های تئا‌تر برای خود شناسنامه و مانیفستی ندارند که چه نوع نمایش‌هایی را به اجرا درآورند این درحالی است که اگر هر سالن نمایش، برای خود کاراکتری مشخص داشته باشد مخاطبین تئا‌تر می‌دانند که در فلان سالن قرار است چه نمایشی ببینند و به کدام سالن بروند که به سلیقه آن‌ها نزدیک‌تر باشد و هم اینکه هنرمندان می‌دانند که چه سالنی برای نوع فعالیت آن‌ها مناسب است. تمام هدف ما این است که با سلیقه و دانشی که داریم آن نوع تئاتری را که فکر می‌کنیم در آن مهارت بیشتری داریم تولید کنیم و این برنامه ما برای سال آتی است که به هنرمندانی که به اهداف و سلایق ما در تئا‌تر نزدیک هستند سفارش کار بدهیم به این معنی که خودمان بتوانیم کار تولید کنیم و در حقیقت یک کمپانی تئا‌تر باشیم تا تماشاخانه‌ای که صرفا سالن اجاره می‌دهد.
او در معرفی ظرفیت، ویژگی‌ها و امکانات این تماشاخانه ادامه داد: این تماشاخانه دارای یک سالن تئا‌تر با ظرفیت ۵۰ نفر با سنی به عمق 6 متر و عرض ۶ متر و ارتفاع 4 متر است. در طبقه زیرین سالن اتاق گریم و در طبقه بالای سالن اتاق فرمان قرار دارد. از آنجا که هر ساختمان تئا‌تر باید فضایی برای گپ و گفت داشته باشد، خوشبختانه تماشاخانه موج نو نیز با وجود حیاط کوچک و ایجاد کافه‌ای دنج و کوچک به خوبی این فضا را فراهم کرده است. به طور کلی می‌توان گفت این تماشاخانه همه نوع امکاناتی را در ابعاد کوچک دارا است.
تلاش برای تجهیز هرچه بهتر امکانات تماشاخانه
مدیر تماشاخانه موج نو با اشاره به اهمیت و ضرورتی که برای ارتقاء کیفیت سالن‌های خصوصی وجود دارد، خاطرنشان کرد: پلاتوی موج نو از ابتدا سقف مناسبی داشت اما برای تبدیل آن به یک سالن تئا‌تر آن را ارتقاء دادیم، سعی کردیم نسبت به متراژ سالن که چندان بزرگ نیست راحت‌ترین جایگاه را برای تماشاگران تعبیه کنیم، کف سالن را اپوکسی کردیم و تمام تلاش خود را برای هرچه بهتر شدن امکانات سالن به کار گرفتیم. هدف ما همچنان این است که این سالن را به بهترین شکل تجهیز کنیم.
شجره در خصوص رویکرد این تماشاخانه به برگزاری کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی، خاطرنشان کرد: ما در این تماشاخانه به پروسه آموزشی از این دید نگاه می‌کنیم که در حال حاضر به عنوان کسانی که تئا‌تر کار می‌کنیم چه کمبودهایی داریم و با بررسی این کمبود‌ها در نهایت به این نتیجه می‌رسیم که مثلا فلان استاد یا هنرمند تئا‌تر می‌تواند چه چیزی در بازیگری به ما اضافه کند و در‌‌نهایت نیز برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی به سراغ آن‌ها می‌رویم.
برگزاری کارگاه‌های آموزشی نوعی دغدغه است تا پروسه‌ای سودمند
مدیر تماشاخانه موج نو در همین ارتباط، ادامه داد: برخلاف تصور برخی که گمان می‌کنند برگزاری کارگاه‌های آموزشی پروسه سودمندی است، این کار از قضا با دشواری‌های خاص خود همراه است مگر اینکه کارگاهی تبدیل به برند شده باشد، این موضوع را می‌توان با بررسی تعداد کارگاه‌هایی که توسط تماشاخانه‌های خصوصی برگزار شده‌اند به خوبی درک کرد که برگزاری کارگاه‌های آموزشی خیلی پروسه سودمندی نیستند بلکه بیشتر یک دغدغه است، به عنوان مثال ما مدتی پیش به این فکر می‌کردیم که ما هنوز تاریخ نمایشنامه‌نویسی خود را به درستی نمی‌دانیم و یا می‌دانیم اما هر کدام از آن یک برداشت شخصی داریم. بر این اساس مدتی پیش یک سمیناری برای زنده‌یاد غلامحسین ساعدی برگزار کردیم و در آن هشت نمایشنامه از غلامحسین ساعدی را خواندیم در حالی که برگزاری این سمینار اصلا به لحاظ مالی پروسه سودمندی نبود بلکه یک پروژه آموزشی دغدغه‌مند بود، ضمن اینکه به ما هم کمک می‌کند تا مخاطب با نوع کار و دیدگاه ما آشنا شود. بنابراین ما با برگزاری ورک‌شاپ‌ها بیشتر دغدغه خود را ارضاء می‌کنیم تا اینکه بخواهیم سود مالی از آن به دست بیاوریم چون اساسا سودی را نصیب ما نمی‌کند مگر اینکه ما در وهله اول و پیش از اینکه یک سالن تئا‌تر باشیم یک آموزشگاه تئا‌تر باشیم و تمام توان خود را بر روی این موضوع بگذاریم.
این هنرمند تئا‌تر در رابطه با تعداد کارگاه‌های آموزشی برگزار شده در این تماشاخانه، یادآور شد: از زمانی که تماشاخانه موج نو تاسیس شده تاکنون تنها یک کارگاه آموزشی برگزار کردیم اما گروه ما پیش از تاسیس سالن موج نو در همین ملک حدود چهار کارگاه آموزشی برگزار کرده است اما به این شکل نبوده که با اسم تماشاخانه موج نو پیش برویم.
تلاش برای فاصله گرفتن از سیستم بازبینی جهت انتخاب آثار
شجره در رابطه با نحوه ارزشیابی انتخاب آثار در این تماشاخانه نیز گفت: من برای ارزیابی آثار در این تماشاخانه به گزینه‌های مختلفی فکر کردم از جمله اینکه مثلا در مرحله اول ساده‌ترین راه این بود چند تن از اساتید تئا‌تر آثار را بازبینی کنند اما بعد به این موضوع فکر کردم چرا یک گروه تئاتری با این شرایط دشواری که در این حوزه وجود دارد برای اجرای یک نمایش تمرین کنند و هزینه پلاتو بدهد و چند نفر را با خود درگیر کند و تازه بعد از همه این‌ها کار آن‌ها مورد ارزیابی قرار بگیرد تا مشخص شود که می‌توانند کار خود را اجرا کنند یا خیر؟ بنابراین سعی کردم برای چند کار با کارگردانانی که برای اجرای نمایش به سالن ما مراجعه می‌کنند از این جهت که سلیقه و میزان علم و دانش و توانایی آن‌ها را محک بزنیم وارد یک گپ و گفت شویم و بعد از اینکه با هم به توافق رسیدیم آن کارگردان تئا‌تر با علم به اینکه سالن دارد، برای اجرای نمایش تمرین کند. علاوه بر این ما یک تیمی داریم که برخی از اعضای آن فارغ التحصیل رشته تئا‌تر هستند و برخی دیگر به صورت تجربی تئا‌تر کار کرده‌اند، برخی از کار‌ها هم آماده است و ما کار را می‌بینیم و بعد از بازبینی به آن‌ها سالن داده می‌شود اما این‌ها آن ایده آلی نیست که ما بر اساس آن برنامه یک سالن را از پیش بدانیم. چراکه من به عنوان مدیر سالن موج نو باید به دنبال هنرمندانی بگردم که می‌دانم کارهای قویی ارائه می‌دهند و به آن‌ها سفارش کار بدهم و آن موقع است که یک سالن می‌تواند مخاطبان خود را به دست آورد و به یک سالن نمایش یک‌دست تبدیل شود.
او با تاکید بر اهمیت شناسنامه دار شدن سالن‌های خصوصی تئا‌تر، ادامه داد: من معتقدم که راه نجات سالن‌های خصوصی این است که مکان و کار با هم به یکدیگر هویت بدهند. بحث من بر سر تولید جریان است یعنی باید یک جریانی ایجاد شود که مثلا در یک سالن تئا‌تر فقط کارهای کلاسیک و در سالن دیگر فقط کارهای مدرن اجرا داشته باشند و.... بسیاری از سالن‌های خصوصی تئا‌تر ادعا می‌کنند سالن تجربی هستند اما باید این را ثابت کنیم. اگر هنرمندی خود را ثابت کرده باشد و ما او را بشناسیم، به او سفارش کار می‌دهیم و به این ترتیب سالن هویت می‌گیرد و دغدغه هنری سالن ارضاء می‌شود. ما مایل هستیم که بیشتر سفارش کار بدهیم و تا به حال هم اکثر کارهایی که در این سالن اجرا شده این گونه بوده است، چون تماشاخانه ما می‌خواهد از آن سیستم بازبینی فاصله بگیرد.
شجره همچنین در خصوص نحوه کار با گروه‌های دانشجویی تاکید کرد: ما در تماشاخانه موج نو یک کمک هزینه اندک برای همه کارهایی که در این سالن اجرا می‌شود در نظر گرفته‌ایم و در حقیقت کارهای دانشجویی از دیگر کار‌ها خیلی جدا نیستند، به عقیده من اتفاقا خیلی از تجربه‌های ناب در دوران دانشجویی اتفاق می‌افتد و اتفاقا هم کار ما بیشتر با دانشجویان بوده است.
تامین هزینه‌های سالن با استرس و کار فراوان همراه است
مدیر تماشاخانه موج نو در ارتباط با بحث تامین هزینه‌های این تماشاخانه نیز خاطرنشان کرد: تماشاخانه موج نو اگرچه در نهایت می‌تواند هزینه‌های خود را تامین کند اما این امر همواره با استرس و کار فراوان محقق شده و ما خیلی بیشتر از آن سودی که نصیب مجموعه می‌شود انرژی و نیرو صرف می‌کنیم چون این کاری است که به آن علاقمند هستیم و می‌خواهیم که آن را حفظ کنیم. من معتقدم که اولین قدم را تماشاخانه‌های خصوصی برداشته‌اند، روند تاسیس تماشاخانه‌های خصوصی روز به روز در حال افزایش است و این اتفاق بسیار خوبی است اما بقای آن‌ها شدیدا به حمایت دولت و مرکز هنرهای نمایشی نیازمند است. ما در حال حاضر تمام تلاش و انرژی خود را برای نگه داشتن این تماشاخانه به کارگرفته‌ایم اما این طور نیست که هیچ مشکلی نداشته باشیم اما زمانی که حمایت دولت را داشته باشیم، آنگاه خواهیم توانست به صورت حرفه‌ای‌تر و بهتر کار کنیم؛ چرا که در تماشاخانه‌های خصوصی بار همه سختی‌ها و مشکلات به روی دوش گروه‌های تئاتری و تماشاخانه‌های خصوصی است و این فضای مناسبی برای هنرمندان نیست، اگرچه ما خیلی هم تماشاخانه گرانی نیستیم.
ضرورت حمایت دولتی از تماشاخانه‌های خصوصی
شجره با تاکید براهمیت و ضرورت حمایت دولتی از تماشاخانه‌های خصوصی، افزود: اساسا این موضوع که جنس حمایت چگونه باید باشد هم نکته قابل توجه و قابل بحثی است. سالن‌های خصوصی تئا‌تر اگر مورد حمایت مالی قرار نگیرند ناگزیر هستند به گروه‌ها فشار بیاورند و این بر کیفیت آثار تاثیر خواهد گذاشت، تئا‌تر ما به حمایت احتیاج دارد تا بتواند تجربه کند بنابراین نباید خیلی دغدغه تامین مخارج و هزینه‌ها را داشته باشد. سالن‌های خصوصی در مرحله آزمون و خطا قرار دارند و دولت باید برای آن‌ها بودجه‌ای در نظر بگیرد در غیر این صورت سالن‌های خصوصی چاره‌ای ندارند جز اینکه یا سالن‌های تئا‌تر را تعطیل کنند و یا اینکه برای تامین هزینه‌های خود به ترفند‌هایی همچون استفاده از چهره‌ها و آثار بی‌کیفیت رو بیاورند و هر دو اتفاق در نهایت به ضرر تئا‌تر است.
تماشاخانه شرایط و تسهیلات ویژه‌ای برای اجرای نمایش‌های کودک و عروسکی دارد
او در خصوص نحوه حمایت و استقبال این تماشاخانه از نمایش‌های عروسکی و کودک نیز، بیان کرد: حدود چند ماه پیش من اساسا پیگیر این موضوع بودم که در سالن موج نو تئا‌تر کودک اجرا شود و با چند تن از هنرمندان فعال در این حوزه هم صحبت کردم اما به دلایلی این امکان فراهم نشد. البته یک کار کودک با عنوان "مرد زنجبیلی" به کارگردانی محمدرضا سعادت در این سالن اجرا شد اما بعد از آن در خصوص هنرمندان شناخته شده و حرفه‌ای که در حوزه کار کودک و کار عروسکی فعال بودند نیز تحقیق کردم و با تک تک آن‌ها تماس گرفتم و به آن‌ها اعلام کردم که در این سالن شرایط اجرای نمایش‌های کودک و عروسکی با تسهیلات ویژه وجود دارد اما به دلایلی این اتفاق هنوز نیافتاده است و از سویی دیگر در آن بازه زمانی که ما پیگیر این امر بودیم گروه‌ها به نوعی درگیر بوده‌اند و در نهایت تا این لحظه این امکان فراهم نشده است. اما رویکرد‌ها و هدف‌هایی برای آیندهٔ این سالن کوچک داریم و حتی به فکر اجرای نمایش‌های کودک در زمان‌های صبح هستیم.
تلاش تماشاخانه برای فراهم آوردن بستری برای اجرای نمایش‌های هنری و تجربی
مدیر تماشاخانه موج نو در پایان با تاکید برتلاش این تماشاخانه برای فراهم آوردن بستری مناسب برای اجرای نمایش‌هایی با معیارهای هنری و تجربی، تصریح کرد: ما سعی می‌کنیم در یک حال و هوای خاص کار تولید کنیم به این معنی که وقتی نام تماشاخانه موج نو به میان می‌آید مخاطب بداند که قرار است در آن تماشاخانه با یک کار هنری و اندیشمند که به طرز فکر ما نزدیک‌تر است مواجه شود و به تیمی که این سالن را هدایت می‌کند اعتماد کند. من فکر می‌کنم که همه سالن‌های خصوصی باید به سمتی بروند که کاراکتر داشته باشند در غیر این صورت تمام بار جذب مخاطب به روی دوش هنرمندان تئاتری خواهد افتاد.
انتهای پیام/