گروه سینما هنرآنلاین: صنعت انیمیشن امروز را نمی‌توان جزو صنایع تازه‌تاسیس در ایران دانست اما قدمت آن در کشورمان به قدری کم هست که هنوز نهاد تنظیم‌گری برای آن وجود ندارد. همین خلاء نهاد تنظیم‌گر سبب نوسان در تولیدات شده و گاهی بازار انیمیشن داخلی خالی از محصول است و گاه از رونق نسبی برخوردار است.
ورود صنعت انیمیشن به ایران به سال 1330 برمی‌گردد؛ زمانیکه اسفندیار احمدیه فریم‌های متوالی یک نوار فیلم، او را به این فکر انداخت که شبیه همین نوار، طراحی‌هایی روی کاغذ انجام دهد و آنها را تبدیل به انیمیشن کند. از همان زمان احمدیه، نصرت‌اله میرکریمی و جعفر تجارتچی اولین استودیوی انیمیشن ایران را ساختند و به تولید انیمیشن‌های کوتاه پرداختند.
حالا 72 سال از آن زمان می‌گذرد و در آستانه تاسیس اولین بنیاد پویانمایی در کشورمان هستیم. به همین بهانه با محمدامین همدانی کارگردان مشهور انیمیشن که کارهایی همچون «فهرست مقدس» و «پسر دلفینی» را در کارنامه دارد، گفتگویی داشتیم و علاوه بر فعالیت‌های اخیرش و وضعیت فعلی حوزه انیمیشن، دیدگاه وی نسبت به این بنیاد را پرسیدیم.
هنرآنلاین: وضعیت صنعت انیمیشن را به طور کلی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همدانی: مسیری که در حوزه انیمیشن پیش‌رو داریم، فقط به نتیجه رساندن تصویر نیست. یکی از گام‌هایی که برای حوزه انیمیشن ما حائز اهمیت است، این است که چطور یک اثر می‌تواند شخصیت محبوب و قهرمان بسازد؛ چرا که این حوزه با یک بازار گرانقیمت رقابت می‌کند و این رقبا، کمپانی‌های بزرگ آمریکایی هستند و صنعت پویانمایی ما با یک هزارم هزینه‌ای که آن کمپانی‌ها صرف آثارشان می‌کنند، باید با آنها رقابت کنند. طراحی یک شخصیت محبوب که کودکان بتوانند با آن زندگی و رویاپردازی کنند، وظیفه‌ای دشوار است که بر دوش ما انیمیشن‌سازان قرار دارد.
در خصوص اینکه انیمیشن ایران در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد باید بگویم صنعت پویانمایی ما نسبت به خاورمیانه و کشورهای منطقه همچون ترکیه، از کیفیت بالایی برخوردار است و از این حیث با فاصله زیادی در منطقه در جایگاه خوبی داریم. ولی بخشی که هنوز جای کار دارد، حوزه توزیع است. اخیرا اتفاقات خوبی در حوزه توزیع بین‌المللی افتاده اما هنوز در گام‌های ابتدایی هستیم. درباره پخش بین‌المللی «پسر دلفینی» هم به زودی خبرهای هیجان‌انگیزی خواهید شد.
هنرآنلاین: آیا صنف و تشکل ویژه‌ای وجود دارد که مطالباتتان را پیگیری کند؟
همدانی: انیمیشن یک صنعت مستقل است و به آن معنا احتیاجی به حمایت ندارد. معمولا حمایت وقتی به کار ما می‌آید که محدودیت‌هایی در مسیر وجود دارد و برای رفع آن محدودیت‌ها نیاز داریم کسی بیاید و درک کند و استثناء قائل شود. مثلا گاهی بر شرکت‌های انیمیشن مسائلی حقوقی عارض می‌شود و انتظار داریم اینجا مورد حمایت قرار بگیریم؛ یا به عنوان مثال گمرک محصولات جانبی تولید انیمیشن و... .
سال گذشته عروسک‌هایی برای انیمیشن «پسر دلفینی» تولید کردیم که می‌توانست برای ایران موجب افتخار شود. یک سال است که بخش مهمی از این عروسک‌ها در گمرک مانده و حالا دیگر ترخیص کردن آنها صرفه‌ای ندارد. ما احتیاج به حمایت نداریم. احتیاج داریم که برای این محدودیت‌ها راه‌حلی وجود داشته باشد. اگر حمایت نباشد ولی چنین محدودیت‌هایی هم نباشد، ممنونیم.
هنرآنلاین: چندی پیش وزیر فرهنگ از راه‌اندازی بنیاد انیمیشن در آینده‌ای نزدیک خبر داد. به نظرتان در صورت راه‌اندازی این بنیاد، این خلاها مرتفع خواهد شد؟
همدانی: ممکن است راه‌اندازی بنیاد انیمیشن بتواند برای شرکت‌های نوپای این صنعت موثر واقع شود و به رشد آنها بیانجامد اما اقتصاد شرکت‌های بزرگ تولید انیمیشن، بر فضای بین‌الملل استوار است و فکر نمی‌کنم این بنیاد برای کمپانی‌های بزرگ، مثل شرکت خودمان یعنی اسکای‌فریم، کارکردی داشته باشد.
هنرآنلاین: هم اکنون چه آثاری در دست تولید و یا پخش دارید؟
همدانی: چهار پروژه انیمیشن سینمایی را به تازگی وارد مرحله پیش‌تولید کردیم و با توزیع‌کنندگان بین‌المللی به توافق رسیدیم که تا انتخای سال 2026 به پخش برسند. اخیرا هم برای توزیع دو سریال پویانمایی به توافق رسیده‌ایم که یکی از آنها «شاهزاده و اژدها» نامدارد و تولید مشترک با روسیه است و دیگری نسخه سریالی «پسر دلفینی» است که پخش آن از چند ماه آینده آغاز خواهد شد.