گروه سینمای هنرآنلاین: جشنواره بین‌المللی فیلم‌ها کودکان و نوجوانان نه‌تنها فرصت خوبی جهت قهرمان‌سازی برای کودکان و نوجوانانمان است، بلکه بستر خوبی است تا قهرمانان و اسطوره‌های ملی و مذهبی‌مان را نیز به این نسل معرفی کنیم. «ایلیا؛ در جستجوی قهرمان» یکی از فیلم‌هایی است که در سی‌وپنجمین دوره این جشنواره حضور دارد و با ترکیبی از فضای رئال و انیمیشن، تلاش کرده تا یکی از بزرگمردان تاریخ را به کودکان و نوجوانان معرفی کند.
این فیلم که به کارگردانی سیدعلی موسوی‌نژاد به تولید رسیده است، یک فیلم چندلایه است که در قسمت‌های مختلف خود به صورت نمادین، با زیرمتن‌های گوناگون و بطور غیرمستقیم، سعی بر روشنگری مسائل روز برای کودکان دارد و از این حیث، یک فیلم عمیق در حوزه کودک و نوجوان به شمار می‌آید. با کارگردان این فیلم در حاشیه جشنواره گفتگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
هنرآنلاین: عنصر پیرنگ را چقدر در کار کودک مهم می دانید؟ در «ایلیا؛ در جستجوی قهرمان» می‌بینیم که در نقطه‌ای این عنصر به هم می‌ریزد و اتفاقی که داستان بر آن بنا شده، یعنی خرید مجدد کنسول بازی، می‌توانست از فروشگاه دیگری انجام شود؛ ممکن است کودک این را بپذیرد اما به هر حال به پیرنگ داستان لطمه می‌زند. به نظرتان این عنصر چقدر در کار کودک مهم است؟
موسوی‌نژاد: پیرنگ بسیار مهم و اساسا تار و پود فیلمنامه است؛ اما به نظرم کودک می‌پذیرد و اگر بخواهیم خیلی روی یک فیلمنامه حساس شویم، باگ‌های زیادی می‌توانیم از آن استخراج کنیم و در هر فیلمنامه‌ای این نکته وجود دارد؛ ولی بیننده می‌پذیرد و تا آخر قصه جلو می‌رود. ما احساس می‌کنیم در آن نقطه بیننده با خود می‌گوید که حتما تنها نمایندگی این کنسول بازی در تهران همین یک شعبه است یا استدلال‌هایی مشابه. می‌تواند این تصور شما هم شکل بگیرد که چرا نرفت و از جای دیگری کنسول بازی را تهیه کند اما من فکر می‌کنم کودک پذیرفته است. اگر بخواهیم خیلی حساسیت به خرج بدهیم روی یک فیلمنامه، با چنین باگ‌هایی زیاد برخورد می‌کنید؛ حتی در برخی فیلم‌های اصغر فرهادی می‌توانم برایتان مثال بزنم که اگر فلان سلسله از اتفاقات می‌افتاد اصلا فلان ماجرا پیش نمی‌آمد اما باید ببینیم که بخش غالب بچه‌ها این موضوع را پذیرفته‌اند یا خیر.
هنرآنلاین: حس می‌کنید که بچه‌ها این موضوع را پذیرفته باشند؟
موسوی‌نژاد: هنوز نمی‌توانم در این باره اظهارنظر کنم ولی تا الان همراهی بچه‌ها و حتی بزرگسالان خیلی خوب بوده است. در سالن ردیف جلویی من چند نفر بزرگسال بودند که اوایل فیلم با هم صحبت می‌کردند اما دیدم که از وسط فیلم تا انتها به جای صحبت کردن فیلم را دنبال می‌کردند و با خود گفتم خدا را شکر که حتی بزرگسالان هم این خط تعلیق را دنبال می‌کنند.
هنرآنلاین: در جشنواره امسال رقابت چه جایگاهی دارد؟ گاهی در رویدادها کارهای انگشت‌شماری قوی هستند و از همان ابتدا می‌توان حدس زد کدام آثار برگزیده خواهند شد؛ به نظرتان در این دوره از جشنواره فیلم کودک، رقبای قدر به تعدادی هستند که یک فضای داغ رقابتی ایجاد کنند؟
موسوی‌نژاد: فضای داوری جشنواره‌ها یک فضای خاص است. درباره فیلم خودم باید بگویم که من فیلم «ایلیا؛ در جستجوی قهرمان» را برای فستیوال‌ها نساختم؛ بلکه برای مخاطب ساختم و تمام فکرم این بود که مخاطب کودک و نوجوان از فیلمم راضی باشد و اصلا به جلب نظر داوران فستیوال‌ها توجهی نداشتم. خود برگزارکنندگان جشنواره‌ها هم این اعتقاد را دارند که فیلم گیشه با فیلم جشنواره متفاوت است؛ مثلا فیلم «فسیل» ممکن است که به هیچ جشنواره‌ای نرود اما میزان فروشی که در گیشه کسب می‌کند برای مجموعه تولیدکننده بسیار کمک‌کننده است. فیلم من اینگونه نیست اما نگاهم فستیوالی نبوده و انتظار جایزه ندارم و همین که فیلمم دیده می‌شود برایم بهترین جایزه است. نگاه داوران هم بسیار مهم است و الان نمی‌توان قضاوت کرد اما چند اثر بوده که در جشنواره فجر هم به نمایش درآمده است و به لحاظ فنی کارهای سطح بالایی هستند و از همین الان می‌توان حدس زد که در جشنواره حائز رتبه شوند ولی باز هم همه چیز به ذهنیت داوران بستگی دارد.
هنرآنلاین: اگر قرار باشد سری دوم «ایلیا؛ در جستجوی قهرمان» به تولید برسد، باز هم شخصیت امیرالمومنین سوژه اصلی فیلم خواهد بود؟
موسوی‌نژاد: من ارتباط دلی خاصی با امیرالمومنین دارم و این ایده سال‌های سال در ذهن من خیس می‌خورده که چرا ما قهرمان خیبر را معرفی نمی‌کنیم اما همیشه با خود می‌گفتم که چگونه و با چه روایتی این کار را انجام بدهیم که یک کار قابل قبول تولید شود و امروزی هم باشد؛ نه مشابه کارهایی مثل «فهرست مقدس» آقای همدانی که هزینه شود و متاسفانه استقبال چندانی هم از آن نشود. این دغدغه من بوده است. اگر توفیقی برای ساخت سری بعدی باشد، مساله غدیر مساله مهمی است که دوست دارم کار کنم و به نظرم باید به صورت جهانی مطرح شود.
هنرآنلاین: چرا از عوامل فیلم و بازیگران کسی به جشنواره نیامد؟
موسوی‌نژاد: خیلی دوست داشتند بیایند اما متاسفانه دعوت نشدند. از بین عوامل فیلم فقط من دعوت شدم و این خیلی بد است. به نظرم حیف است. اگر بچه‌ها می‌آمدند و بازیگران فیلم را هم می‌دیدند، ماجرا خیلی متفاوت بود. بچه‌ها با این شرایط می‌گویند فرق جشنواره با اکران عمومی در چیست. به نظرم جشنواره باید دیگر عوامل و بازیگران را نیز دعوت کند و اینکه صرفا یک نفر از عوامل بیاید، یک اشتباه راهبردی است. جشنواره‌ها برای اینکه جذاب‌تر و بهتر برگزار شوند باید به این موضوع اهتمام داشته باشند؛ همانطور که در جشنواره فجر هم فرش قرمز است که به جشنواره جذابیت بخشیده است.