سیاه و سفید دوره معاون سابق سیاسی رسانه ملی از نگاه نزدیک

به گزارش خبرگزاری هنرآنلاین:  تغییر ساختار معاونت سیاسی با هدف پرهیز از موازی کاری، تشکیل تحریریه های تخصصی و سندمحوری، محورهای اصلی طرح تحول این معاونت بودند و خروج سازمان صداوسیما از حالت سنتی یعنی روابط عمومی دستگاه‌ها از مهمترین شعارهای جبلی و خدابخشی بود. تمامی اینها جزو آرزوهای دیرینه بسیاری از نیروهای متخصص و انقلابی داخل سازمان و همچنین کارشناسان دلسوز بیرونی برای اصلاح معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما بود، جایگاهی که ظرفیت و امکانات منحصر بفردی از جهات مختلف برای حل بسیاری از مشکلات کشور داشت و می توانست زمینه لازم برای این کار را فراهم نماید.

آغاز امیدوارکننده خدابخشی

در اواخر سال 1400 یعنی اوایل دوره ای که خدابخشی در جایگاه معاون سیاسی سازمان قرار گرفته بود و در حال فراهم کردن مقدمات اجرای این طرح در این معاونت بود، اتفاقات خوب و بی سابقه ای در بخش خبر صدا و سیما رخ داد؛ اتفاقاتی مانند اعتراض به فامیل بازی برخی مقامات در انتصابات‌شان، پوشش سریع و مناسب هک سامانه هوشمند سوخت، پوشش اعتراضات اصفهان، پیگیری آزادسازی سواحل، پیگیری مستمر و جدی برای حل مشکلات کشور مثلا در حوزه افزایش ظرفیت پزشکی و همچنین اتصال همه دستگاه‌ها به سامانه ملی مجوزهای کسب و کار. این اقدامات شجاعانه و تحولی خدابخشی در کنار کارنامه وی در برنامه پیک بامدادی و روزنامه همشهری، امیدها برای ایجاد تحول واقعی در این معاونت را به شدت افزایش داد.

آن روزها، خدابخشی تبدیل به مدیری شده بود که حاضر بود علی رغم فشار زیادی که از طرف دستگاه های مختلف دولتی و سایر ذی نفعان به سازمان و شخص وی وارد می شد، از ظرفیت بزرگ و استثنایی سازمان صداوسیما برای حل مشکلات کشور استفاده کند و نه تنها حاضر به عقب نشینی نبود بلکه به تحریریه خبرگزاری صدا و سیما دستور پیگیری بیشتر و صریح‌تر و پیشروی بدون توقف می داد. در کنار اینها، معاون سیاسی سازمان صدا و سیما به صورت جدی به دنبال این بود که روابط صمیمانه برخی خبرنگاران این معاونت با روابط عمومی برخی دستگاه ها را از بین ببرد و جلوی آنتن فروشی را بگیرد. این شجاعت و روحیه ضدفساد خدابخشی در کنار هوش و مسئله شناسی بالای وی از مسائل کشور بخصوص در حوزه اقتصادی، نوید روزهای بهتری را می داد، روزهایی که تحول معاونت سیاسی رسانه ملی به واقعیت بپیوندد.

آشکار شدن علائم وخامت حال معاونت سیاسی

با این وجود، سال 1401 که فرا رسید، اوضاع متفاوت شد. از طرفی، ساختار جدید مستقر شد، ساختاری که از ادغام واحدهای متعدد خبری سازمان از جمله شبکه خبر، پخش اخبار سیما، باشگاه خبرنگاران و خبر رادیو و پخش اخبار صدا در خبرگزاری صدا و سیما تشکیل شده بود. در نتیجه، خبرگزاری صداوسیما از یک گروه 100-50 نفره در قالب 5 گروه، به یک گروه بسیار بزرگ 1000-800 نفره در قالب حدود 45 گروه تخصصی تبدیل شد که در یک تصمیم عجیب مدیریتی، همگی آنها در طبقه اول ساختمان شیشه ای ساکن شدند. طبیعتا مدیریت کردن همچین ترکیب متنوع و بالای نیروی انسانی، پیچیدگی‌های فراوانی از لحاظ اداری، مالی و تخصصی و امثالهم داشت، مسئله ای که به نظر می رسید خدابخشی توانایی یا دغدغه کافی برای حل آن نداشت. از طرف دیگر، خدابخشی سازوکارهایی برای اداره خبرگزاری تعیین کرد که دارای مشکلات جدی مشهودی بود و مخالفان بی شماری داشت ولی ایشان گوش شنوایی برای شنیدن این مشکلات و اصلاح این تصمیمات اشتباه خود نداشت و حتی عملا این احساس را به بدنه معاونت منتقل می کرد که قصد لجبازی و قدرت نمایی دارد. به عنوان مثال، گذاشتن دو جلسه در روز برای همه سردبیران گروه ها که جلسه صبحگاهی آن در ساعت 6:15 صبح هر روز (حتی روزهای تعطیل) برگزار می‌شد، تعیین ساعت 6 تا 14 و 14 تا 22 به عنوان ساعت های موظف شیفت برای حضور همه نیروها، اجبار همه نیروها به حضور در جلسات آموزشی روزانه از جمله این تصمیمات بود. در کنار اینها، روند بروکراسی تولید گزارشات تخصصی گروه‌های خبرگزاری هم با اضافه شدن بخش هایی مانند چک کردن سناریو، نظارت قبل از پخش و نهایتا «جرس» (بخش تصمیم‌گیرنده درباره پخش گزارشات) هم به شدت افزایش یافته و پیچیده تر شده بود. در واقع، به نظر می رسید تصور خدابخشی این بوده است که با تغییر (بخوانید منفجر کردن) ساختار قبلی معاونت سیاسی، تحولات شگفت انگیزی در این معاونت رخ می دهد و همه مشکلات به صورت خود به خود حل می شود!معاون سیاسی جبلی درباره برنامه های گفتگومحور بخش خبر صدا و سیما هم استراتژی مشابه ای در پیش گرفت. برنامه «نگاه یک» را نابود کرد، زمان برنامه «میز اقتصاد» را 2 برابر کرد و قالب آن را تغییر داد و برنامه «گفتگوی ویژه خبری» را به شبکه خبر منتقل کرد و ساعت پخش آن را تغییر داد. در کنار اینها، خدابخشی تولید و پخش مستمر برنامه «صف اول» را آغاز کرد، برنامه ای که قرار بود صرفا برای مقامات ارشد دولت و سایر قوا باشد ولی از آنجایی که در تصمیمی عجیب، هر شب پخش می شد، بعد از مدت کوتاهی، سطح مهمانان این برنامه، پایین و پایین تر رفت و عملا به محلی برای آنتن فروشی و جولان روابط عمومی دستگاه ها تبدیل شد.در کنار این سازوکارهای عجیب و غریب که موجب فرسایش نیروها بخصوص سردبیران گروه های تخصصی می شد، خدابخشی اصلا اهل تعامل با نیروهای خبرگزاری و حتی سردبیران گروه های تخصصی و اهالی جرس نبود و متاسفانه برای این موضوع هم ارزش خاصی قائل نبود. مثلا آنقدر اخلاق تندی داشت که جلسات روزانه سردبیران را به جلسات فرمالیته و تقریبا بی فایده تبدیل کرده بود به گونه ای که کمتر کسی از گزند طعنه‌های تند و تیز و مکرر ایشان در امان مانده بود، طعنه‌هایی که بسیاری از آنها در حضور جمع صورت می گرفت. همین اخلاق تند که بعضا همراه با مسخره کردن و تحقیر افراد بود، بسیاری از افراد باسابقه و توانمند معاونت سیاسی سازمان در بخش های مختلف مانند وثوقی راد و قاسم نژاد از سازمان خارج شوند. به اینها مجریان مشهور و توانمند معاونت سیاسی مانند مرتضی حیدری، امید قالیباف و المیرا شریفی مقدم را هم باید اضافه کرد.

بازگشت رسانه ملی به همان ریل قبلی