گروه تلویزیون خبرگزاری «هنرآنلاین»: سریال عاشورا، ساخته هادی حجازی‌فر که مدتی است مهمان آخر هفته‌های شبکه یک سیما شده بود، زندگی یک قهرمان ملی را روایت می‌کند. این سریال با روایت زندگی شهید مهدی باکری فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا و برادرش شهید حمید باکری جانشین فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا سعی کرده مخاطب خود را با ابعاد مختلف زندگی این قهرمانان ملی آشنا کند. قهرمانانی که چه از نظر زمانی و چه جغرافیایی از ما چندان دور نیستند و از شیوه زندگی گرفته تا انتخاب‌هایی که در شرایط مختلف دارند و اتفاقاتی که برایشان رقم می‌خورد برای مخاطب قابل درک است.
روایت کردن روزهای زندگی یک شهید از زوایای مختلف ظرافت‌های خاص خود را دارد و کار آسانی نیست؛ هم باید مراقب بود از او یک شخصیت قدیس و دست نیافتنی ساخته نشود و هم به بهترین نحوه زندگی مخلصانه او روایت و ارزش ایثار و مجاهدت‌های او نشان داده شود. آنچه واضح است موفقیت سریال عاشورا در معرفی شهیدان باکری به ایرانی‌ها است. هادی حجازی‌فر به خوبی از پس این کار برآمده و ما پس از چند سال شاهد یک اثر فاخر با موضوع قهرمان ملی در تلویزیون هستیم.
عاشورا یا موقعیت مهدی؟
سریال عاشورا حدود سه سال پیش به کارگردانی هادی حجازی‌فر و تهیه کنندگی ابوالفضل صفری در سیمافیلم کلید خورد و در هفت قسمت روانه آنتن تلویزیون شد. هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌الله زمانی از جمله بازیگرانی هستند که در سریال عاشورا نقش‌آفرینی می‌کنند.
همچنین فیلم سینمایی «موقعیت مهدی» که نسخه سینمایی این سریال بود نیز به تهیه‌کنندگی حبیب‌الله والی‌نژاد دو سال پیش راهی چهلمین جشنواره فیلم فجر شد و در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد. موقعیت مهدی توانست در این جشنواره پنج جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم را از آن خود کند. این فیلم سینمایی سال گذشته نیز در سینماهای سراسر کشور اکران و از پرفروش‌ترین فیلم‌های ژانر دفاع مقدس شد.
اگرچه فیلم سینمایی موقعیت مهدی از دل سریال عاشورا بیرون آمده ولی تفاوت‌های زیادی بین نسخه سینمایی و سریالی این اثر وجود دارد. فیلم سینمایی موقعیت مهدی اغلب به دوران بزرگسالی شهیدان باکری پرداخته و زمان جنگ، مخصوصا عملیات‌های بدر و خیبر را روایت کرده است؛ در حالی که نسخه سریالی این اثر بسیار مفصل‌تر زندگی این قهرمانان را به تصویر کشیده است. همچنین عوامل سازنده فیلم به این نکته اشاره کرده‌اند که برخی از سکانس‌های مشترک بین نسخه سینمایی و سریالی این اثر به‌طور مجزا و با شیوه دیگری ضبط شده‌اند و این‌طور نبوده که فیلم سینمایی موقعیت مهدی، بخش‌های گزیده‌ای از سریال عاشورا باشد.
سریالی قهرمان‌محور
سریال عاشورا قهرمان‌محور است و به روایت زندگی و مجاهدت‌های فرماندهان شهیدی می‌پردازد که اغلب مردم جز نام این نام‌آوران چیز زیادی از زندگی آن‌ها نمی‌دانستند. در حالی که معرفی قهرمانان ملی مخصوصا به نسل جوان اهمیت زیادی دارد، اما مدت‌ها بود تلویزیون ما سریالی با این کیفیت که زندگی یک قهرمان ملی را روایت کند، برای عرضه به مخاطب نداشت. قهرمانانی که به لحاظ زمانی مربوط به سال‌های دوری نیستند و در فضایی زیسته‌اند که بسیاری از مردم تجربه زیست در آن زمان و شرایط را داشته‌اند و خاطرات مشترک زیادی با آن‌ها دارند. همین باعث می‌شود زندگی آن‌ها برای مخاطب ملموس‌تر و قابل درک‌تر باشد و نسل جوان را نیز درگیر خود کند.
پر زحمت ولی باکیفیت
سریال عاشورا بسیار ظریف و با اشاره به جزئیات ساخته شده و طراحی صحنه خیلی خوبی نیز داشته است. هادی حجازی‌فر در رابطه با لوکیشن‌های متعدد اثر خود نیز به این نکته اشاره کرده که برای قسمت‌هایی از این فیلم و سریال که در لوکیشن‌های جنگی ضبط می‌شدند به شهرک سینمایی اکتفا نکرده، بلکه برای نزدیک‌تر شدن به واقعیت برخی از آن‌ها مانند جزیره خیبر را به‌طور کامل بازسازی کرده است. همچنین به نقل از خبرگزاری‌ها ضبط این سریال در چندین استان کشور و شهرهایی همچون تهران، آبادان، اهواز، زنجان، هشتگرد و... انجام شده و یکی از نکات قابل توجه، بازسازی دهه ۱۳۳۰ تا ۱۳۶۲ برای ساخت این مجموعه تلویزیونی بوده است.
کاراکترهای سریال عاشورا در بخش‌های زیادی از سریال به زبان ترکی صحبت می‌کنند که نشان‌دهنده وفاداری کارگردان به شخصیت‌های اصلی داستان است. او خواسته داستان زندگی شهیدان باکری را که آذری‌زبان بوده‌اند واقعی‌تر روایت کند. اما باید دید مخاطب چقدر با این اتفاق کنار آمده و آن را پسندیده است. از آن جایی که مخاطبان و علاقه‌مندان این سریال از اقشار مختلف مردم و در سنین مختلف هستند، شاید خواندن زیرنویس یا فهمیدن زبان ترکی برای خیلی از آن‌ها مشکل باشد و نتوانند آن‌طور که باید با سریال ارتباط برقرار کنند.
حجازی‌فر در شخصیت‌پردازی نیز عملکرد خوبی داشته و نقش شهید مهدی باکری را به خوبی ایفا کرده است. او برای اینکه بتواند در بازی خود حس برادری و محبت بین شهیدان باکری را به خوبی نشان بدهد، از برادر خود، وحید حجازی‌فر در نقش شهید حمید باکری استفاده کرده است.
هرچند حجازی‌فر برای ساخت این اثر سختی زیادی را متحمل شده و حتی جایی اشاره کرده بود که بخاطر اذیت‌ها و سختی‌هایی که برای ساخت این دو اثر کشیده فعلا نمی‌خواهد از چند کیلومتری ساخت آثار دفاع مقدسی هم رد شود، اما تا امروز مخاطب هم فیلم سینمایی موقعیت مهدی و هم سریال عاشورا را پسندیده و از آن استقبال کرده است.
محدثه مطهری