سرویس تئاتر هنرآنلاین، نمایش "سوختن" نوشته مهرداد کوروش‌نیا با نگاهی به رمان "مفتش و راهبه" نوشته کالین فالکنر با ترجمه جواد سید اشرف و طراحی و کارگردانی علیرضا آرا و علیرضا اولیایی از 26 آبان‌ماه ساعت 19:15 در سالن استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است و مجتبی پیرزاده، سوگل خلیق، میثاق زارع و مصطفی پروین در این نمایش ایفای نقش می‌کنند.

علیرضا آرا در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره جذابیت‌های انتخاب و اجرای این اثر نمایشی گفت: قرار بر این بود تا مهرداد کوروش‌نیا این نمایشنامه را شش سال پیش با نام "عزازیل" روی صحنه آورد که من نیز به عنوان بازیگر در آن حضور داشتم. اما این نمایش به دلایلی آن سال به اجرا نرسید و من از کوروش‌نیا خواهش کردم تا این متن را به من بسپارد تا در فرصتی مناسب آن را اجرا کنم.

او ضمن بیان اینکه نمایشنامه "سوختن" به سلیقه شخصی من بسیار نزدیک است، عنوان کرد: داستان این نمایشنامه را بسیار دوست دارم و فضای آن بسیار به فضای ذهنی من نزدیک است. "سوختن" یک عاشقانه کلاسیک و دارای مولفه‌هایی‌ست که من به عنوان کارگردان ارتباط بسیاری با آن برقرار کردم و احساس کردم این توان را دارم تا به همراه علیرضا اولیایی روی آن کار کرده و این اثر را به اجرای صحنه‌ای برسانیم.

آرا درباره کارگردانی مشترک با علیرضا اولیایی عنوان کرد: از سال گذشته با اولیایی تصمیم بر آن داشتیم که این نمایش را کار کنیم. کانسپت و ایده اولیه‌ای که برای اجرای این نمایش سال گذشته در ذهن ما بود بسیار متفاوت با آن چیزی است که اکنون روی صحنه است. علاقمند بودیم تا در این نمایش یک گروه موسیقی و تعداد زیادی بازیگر به عنوان یاران صحنه داشته‌ باشیم تا فضای کلیسا را به خوبی بسازیم اما فرم مدنظر ما بسیار هزینه‌بر و دشوار بود و امکان آن وجود نداشت تا در هر سالنی اجرا شود.

این بازیگر در ادامه افزود: نمایشنامه اصلی، 4 پرسوناژ دارد که می‌توان آن را در فضایی کوچک و با ایده اجرایی جمع و جور روی صحنه آورد. امسال با اولیایی بر آن شدیم تا تمرکزمان را روی قصه و فضای خلوت آن بگذاریم. سال‌های سال است که با اولیایی کار کرده‌ام و بسیار خوب یکدیگر را درک می‌کنیم و با هم کنار می‌آییم و به صورت تقسیم‌بندی شده کار را پیش می‌بریم. به حتم ایده دو نفر جذاب‌تر از فکر یک نفر است ضمن اینکه طی همکاری این سال‌ها شاهد آن بودم که او به لحاظ فنی دید بهتر و تجربه بیشتری دارد و می‌تواند این بخش را راحت‌تر به سرانجام برساند.

او موضوع و مضمون نمایش "سوختن" را اینگونه توضیح داد: این نمایش یک عاشقانه کلاسیک است که قصه آن در قرون وسطی طرح می‌شود. دختری عاشق یک کشیش جوان می‌شود و دلش می‌خواهد ضمن اینکه عاشق پسر است به کلیسا رفته و در آنجا به عنوان راهبه خدمت کند. با توجه به قوانین آن زمانِ کلیسا، کشیش‌های جوان اجازه آن را نداشتند که عاشق شوند، با زن‌ها ارتباط داشته باشند و یا ازدواج کنند. این رابطه دچار مشکلاتی می‌شود؛ از یک سو کشیش میان وظیفه و قانون کلیسا گیر کرده و از سویی دلباخته دختر می‌شود. چالش ایجاد شده داستان را پیش برده و جذاب می‌کند.

آرا همچنین اضافه کرد: مهرداد کوروش‌نیا بخش عاشقانه این نمایش را از رمان طولانی "مفتش و راهبه" نوشته کالین فالکنر وام گرفته، پرداخت کرده و نمایشنامه فعلی را نگاشته است.

این کارگردان تئاتر با بیان اینکه تمرینات این نمایش حدود سه و ماه نیم به طول انجامید، درباره سبک و فضای اجرایی نمایش "سوختن" گفت: فضای اجرایی این نمایش بسیار آرام و تا حدودی ایستاست. تقریباً خود داستان و اتفاقات آن از کارگردان و گروه اجرایی می‌خواهد تا این فضای آرام و ایستا را پیاده کنند. تا انتهای این اثر قرار نیست افشایی صورت گیرد و تماشاگر به کشفی برسد و گره عجیب و غریبی ندارد تا مخاطب آن را گره‌گشایی کند. در این نمایش، مضمون داستان، پرداختی که روی آن صورت می‌گیرد و حرفی که زده می‌شود اهمیت دارد.

او در ادامه افزود: بخش زیادی از کار فضایی شاعرانه و رمانتیک دارد. پایان نمایش فضای تراژیکی دارد که این فضا به واسطه قوانین سخت کلیسا اتفاق می‌افتد. فضای آرام و ایستا مورد نظر نمایشنامه با لوکیشن اصلی کلیسا، کامل شده و رفتارهای آرام و خطی کشیش‌ها و آرامش کلیسا در این نمایش دیده می‌شود.

علیرضا آرا درباره طراحی صحنه این نمایش بیان کرد: به منظور طراحی صحنه این نمایش هرگز به سراغ دکور کاملاً رئال و پروپیمان نرفتیم و قرار براین شد تا دکور را کاملاً رئالیستی با تمام اجزا نبینیم. دکور این نمایش تقریباً مینی‌مال است و فضایی از کلیسا در آن دیده می‌شود که به همراه آکسسوار و بخش‌هایی از طراحی صحنه که فضاساز هستند، کلیت طراحی صحنه این نمایش را شکل می‌دهند. وسیله یا ابزاری در صحنه وجود ندارد که ضروری نباشد و تزئینی استفاده شود. ما تنها آنچه را روی صحنه آوردیم که ضرورت استفاده از آن وجود دارد و به منظور فضاسازی نمایش اهمیت دارد.  

علیرضا آرا

او درباره موسیقی این اثر اظهار کرد: موسیقی این نمایش را علیرضا صالحی‌نژاد ساخته است. لحظه به لحظه موسیقی ساخته شده و انتخابی نیست. جدای از ساخت موسیقی و ملودی‌ها، صالحی‌نژاد، افکت‌ها خاصی را برای فضاها و صحنه‌های مختلف این نمایش طراحی کرده که کمک می‌کند تا ما با دکور مینی‌مالی که داریم آن فضا را بهتر به مخاطب القا کنیم. موسیقی با وسواس صالحی‌نژاد با فضای نمایش و دوره‌ای که در آن اتفاقات می‌گذرد، متناسب است ضمن اینکه حرف جدید و امروزی نیز در آن دیده می‌شود. موسیقی تاثیرگذاری بسیار فراوانی دارد چراکه صحنه‌های زیادی از این نمایش رمانتیک، شاعرانه و عاشقانه است بنابراین کارکرد موسیقی در بسیاری از صحنه‌ها تاثیرگذاری است و قرار است به همراه دیگر اجزای صحنه این تاثیرگذاری صورت گیرد. به نظرم حاصل زحماتی که صالحی‌نژاد کشیده است موفقیت آمیز بوده است.

علیرضا آرا در بخشی از صحبت‌هایش گفت: باید بگویم؛ من و علیرضا اولیایی پس از بیست سال فعالیت در تئاتر به عنوان بازیگر و کارگردان، تئاتر و اتفاقی که روی صحنه می‌افتد، برای‌مان بسیار اهمیت دارد. از شروع تمرین تا روز آخر اجرا برایم اهمیت دارد و مخاطب نیز برایم بسیار مهم است. بنابراین کاری که انجام می‌دهم باید در ابتدا مورد قبول خودم واقع شود و آن را درک کنم. تنها به فکر آن نیستم که نمایشی که روی صحنه آورده‌ام با استفاده از رنگ و لعاب امروزی که متاسفانه این روزها بسیار دیده می‌شود، بفروشد. بخش سرگرمی در تئاتر برای من وجود دارد اما من به ذات تئاتر و تئاتر ناب می‌اندیشم. ممکن است درک این نمایش برای مخاطب عام دشوار باشد و کمی برایشان جدی نباشد اما من بر آنم تا اتفاقی که روی صحنه می‌افتد درست باشد. از همه مهمتر به تمام لحظه‌ها و اجزای کارم فکر می‌کنم. اینگونه نیست که ما باری به هر جهت کاری را آماده کرده و روی صحنه آوریم. به طراحی صحنه، موسیقی‌ها، میزانسن‌ها، طراحی لباس، نور و ... فکر شده است.

او در ادامه افزود: مدت یک‌ماه مانده به اجرای نمایش، به اتفاق سوده شرحی به طراحی لباس این نمایش فکر کردیم و حتی لباس‌هایی با هزینه گزافی به نسبت تعداد بازیگر طراحی و آماده شد. اما در روزهای آخر تمرین به این نتیجه رسیدیم که در راستای آنچه در نظر داریم و انتقال مفهوم درست‌تر، لباس‌ها را کنار گذاشته و لباس‌های کمی امروزی‌تر و مدرن‌تر را استفاده کنیم. این موضوع به دلیل احترام به شعور مخاطب و احترام به خودمان و کارمان بوده است. امیدوارم مخاطبان فکر نکنند از آنجا که لباس‌ها امروزی است انتخاب شده و طراحی صورت نگرفته است. حتما دلایلی در این انتخاب‌ها از جمله لباس نهفته است که اگر مخاطب کمی فکر کند و از ایده‌های اولیه و آنچه که بلافاصله به ذهنش می‌رسد گذر کند حتماً دلایل انتخاب این لباس‌ها را درک و پیدا می‌کند.

علیرضا آرا در پایان تصریح کرد: نکته آخر اینکه هر چند بخش سرگرمی تئاتر بسیار مهم است اما امیدوارم که تماشاگر کمی نیز بیاندیشد. اینکه بعضی از نمایش‌های روی صحنه همه چیز را حاضر، آماده و کلیشه‌ای تحویل مخاطب می‌دهند و ذهن تماشاگر را تنبل می‌کنند خوب نیست. امیدوارم در تعاملی میان گروه اجرایی و مخاطب، خروجی این نمایش جذاب و دلپذیر باشد.

دیگر عوامل نمایش "سوختن" عبارتند از: تهیه‌کننده:شبنم مقدمی (موسسه فرهنگی هنری "افرا کلک آسمان")، مجری طرح: نورالدین حیدری‌ماهر، گروه کارگردانی: آریا افشار، الهه اذکاری و روژینا ابراهیمی، آهنگساز: علیرضا صالحی‌نژاد، طراح لباس: سوده شرحی، طراح گریم: لعیا خرامان، طراح نور: رضا خضرایی، طراح گرافیک و عکس: محمدصادق زرجویان، ساخت تیزر: محمد صادق زرجویان و علی غیاثوند، آکسسوار: مصطفی پروین، ویدئو مپینگ: نیکان خبازی، مجری گریم: افسانه خلفی، دستیار لباس: مریم عطایی نژاد و دوخت لباس: زهرا بهرامی و فریبا بهرامی.

علاقمندان به تماشای این نمایش می‌توانند بلیت آن را از سایت تیوال تهیه کنند.