به گزارش هنرآنلاین، نخستین نشست بینا رشته‌ای چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با عنوان «تصویر در سفرنامه‌ها» با سخنرانی منصور ضابطیان، سفرنامه‌نویس و اجرای حمیدرضا مدقق، امروز ۲۸ مهر ۱۴۰۴ در پردیس سینمایی ایران‌مال برگزار شد.
در ابتدای نشست منصور ضابطیان با اشاره به پیوند سفر و سینما از همان ابتدا گفت: سینما همیشه سفر را دوست داشته است. اگر به تاریخ سینما نگاه کنیم چند فیلم مهم درباره سفر می‌بینیم که اولین فیلم برادران لومیر سکانسی از ورود قطار به ایستگاه است که پررنگ‌ترین نشانه سفر به شمار می‌آید.
او افزود: امروز سفرنامه به سینما بسیار نزدیک شده است، یعنی سفرنامه‌نویس دیگر دنبال معرفی یا سفرنامه نیست، بیشتر به دنبال قصه است.
این نویسنده در پاسخ به این سوال که نوشته تا چه اندازه به تصویر نزدیک است توضیح داد: در نوشتار هرقدر که بتوانیم آنچه که دیدیم و می‌نویسیم را به تصویر نزدیک‌‌تر کنیم، موفق‌تر هستیم. دقیق‌تر بخواهم بگویم، روایت یک فرآیند دو بعدی است و وقتی می‌نویسید، دو بعد را روایت می‌کنید اما تصویر، سه بعدی است و شما باید بتوانید روایت را به تجربه سه بعدی تبدیل کنید. وقتی تجربه دو بعدی را به سه بعدی تبدیل کنید، مخاطب آن را لمس می‌کند و شما به یک موفقیت می‌رسید.
او در پاسخ به این سوال که در سفرنامه تا چه اندازه باید به جغرافیا توجه کنیم گفت: جغرافیا فی نفسه جذاب نیست ولی هرقدر بتوانید این کار را سوار قصه یا تصویر کنید، شما موفق‌تر هستید.
پیوند متن و تصویر در سفرنامه
این هنرمند در پاسخ به این سوال که چگونه در سفرنامه‌نویسی به تصویر توجه کنیم گفت: هرقدر تصویر در نوشتار شما بیشتر باشد، آن بخش بیشتر در حافظه تصویری مخاطب باقی می‌ماند. طبیعتا توجه به جزییات بسیار کمک می‌کند.
او در توضیح اینکه آیا سفرنامه قابلیت تبدیل شدن به فیلم کوتاه را دارد بیان کرد: بله، همواره بخش‌هایی از یک سفرنامه قابلیت تبدیل شدن به فیلم کوتاه را دارد. به گلستان سعدی رجوع کنید، گلستان یک روایت روزنامه‌نگارانه ادبی است و حتی ما، در نصیحت‌عای این اثر هم رنگ و قالب و تصویر را می‌بینیم. من توصیه می‌کنم که از سفرنامه‌های ناصرالدین‌شاه قاجار غافل نشوید.
او بیان کرد: اگر دقت کنید ما از هیچ شاهی اندازه ناصرالدین‌شاه اطلاعات نداریم و لحظه به لحظه آن نیز تصویر است.
این نویسنده ادامه داد: خوشبختانه، اخیرا جریان سفرنامه‌نویسی جدی‌تر گرفته شده است و همچنین نسل جدید این پتانسیل را دارد که می‌تواند سفرنامه را مصور ببیند.
ضابطیان با اشاره به سفرنامه‌های معاصر گفت: در عصر معاصر می‌توانیم سراغ رضا امیرخانی برویم یک نویسنده سوییسی به ایران سفر کرده و یک سفرنامه به نام «شیر و خورشید» نوشته است. اول اینکه اثر او بسیار شاعرانه است و در مقطعی می‌نویسد که می‌تواند نشان دهنده وضعیت سیاسی و اجتماعی در آن زمان باشد.
چالش‌های حقوقی بزای تصویربرداری در سفر
این نویسنده در توضیح اینکه در پروسه تصویربرداری برای سفرنامه چه چالش‌های اخلاقی و حقوقی وجود دارد، توضیح داد: این موضوع در هر کشور متفاوت است و آدم‌ها با تصویر موضع دارند، مثلا در کشوری مثل مراکش نسبت به عکاسی حساسیت بسیاری وجود دارد، در مقابل کوبایی‌ها بسیار از عکس و دوربین استقبال می‌کنند. به لحاظ حقوقی در کشور سوییس بسیار قوانین سخت‌گیرانه‌ای درباره عکاسی وجود دارد. البته برخورد شما در مواجهه با چالش‌ها نیز اهمیت دارد.
این هنرمند در پاسخ به این پرسش که آیا در سینمای ایران فیلمی داریم که بازنمایی خوبی از سفر باشد بیان کرد: اکنون لوکیشن در فیلمسازی و صنعت سریال‌سازی حرف اول را می‌زند. لوکیشن در فیلم بلند اهمیت دارد؛ اما در فیلم کوتاه فرصت پرداختن به لوکیشن زیاد نیست. در سینمای ایران و در آثار آقای کیارستمی همیشه شما در یک سفر دو وجهی هستید، یکی سفر درونی و یکی سفر جغرافیایی به همین دلیل ایشان استاد بازنمایی خوب سفر هستند.
چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری بهروز شعیبی از ۲۷ مهر تا ۲ آبان در پردیس سینمایی ایران‌مال برگزار خواهد شد.
انتهای پیام