گروه سینما هنرآنلاین: سال 1402 برای سازمان سینمایی به عنوان متولی سینمای ایران سال پرفراز و نشیبی بود. سینمای ایران در این سال جانی تازه گرفت و توانست چند رکورد جدید را در بخش‌های مختلف خلق کند. این در حالی است که سینما سال قبل، بحران‌های بسیاری را پشت سر گذاشت. به عبارتی می‌توان گفت سال 402 آزمونی همه‌جانبه، جامع و گسترده برای محک و ارزیابی اندازه توان مدیریتی و ظرفیت‌های ساختاری سازمان سینمایی در حوزه منابع انسانی، توسعه زیرساخت‌ها، حوزه‌های سخت افزاری و نرم افزاری و... در مواجهه با اتفاقات و مشکلاتِ پیش‌بینی نشده بود. مشکلات تورم و گرانی و اثرات آن بر تولید و عرضه آثار سینمایی، جنبش می‌تو و تاثیر روانی آن بر جامعه و نیز، خانواده سینما، ناآرامی‌های چند‌ماهه جامعه و آسیب آن بر روند فروش گیشه فیلمها، موضع‌گیری برخی از چهره‌های سینمایی در برابر حوادث سیاسی و تبعات آن، تخریب هدفمند، حساب شده و همه جانبه سینمای ایران توسط رسانه‌های معاند فارسی زبان که توسط فضای مجازی این هجمه پشتیبانی و حمایت شد، بایکوت جشنواره فیلم فجر از سوی برخی سلبریتی‌ها و چهره‌ها... سازمان سینمایی را در برابر یک کارزار ترکیبی حساب شده وتمام عیار از سوی اتاق فکر رسانه‌های معاند کشور قرار داده بود. سازمان سینمایی به عنوان بازوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالی که پشت سر گذاشت در بخش‌های مختلف تلاش کرده زمینه‌های تحقق چشم‌اندازها و اهداف کلان تعریف شده را فراهم سازد.
سینمای ایران در سال جاری شکل تازه‌ای از موفقیت‌های مختلف را در حوزه‌های گوناگون تجربه کرد که پیش‌تر آن را تجربه نکرده بود. هر چه سال گذشته پر از بحران‌های مختلف بود که جلوی تعالی سینما را گرفته بود، امسال سینما به مدد مدیریت فرصت‌ها، و در پرتو همدلی بخش بزرگی از جامعه سینمایی، فصل تازه‌ای از کامیابی و موفقیت را رقم زد و همه را به آینده این سینما امیدوار کرد.
...
نگاه کلان به مختصات سینما
تشکیل شورای عالی سینما در سال‌های اخیر و بعد از حدود ۱۰ سال وقفه، بیانگر تلاش مسئولان در جهت توسعه و رونق هنر هفتم است و مدیران و مالکان سینماها می‌توانند شاهدی بر احداث سالن‌های پیشرفته اکران فیلم و ایجاد فضای رونق هر چه بیشتر این حرفه باشند. در سینما هیچ چیز به اندازه ریل‌گذاری و هدف‌گذاری اهمیت ندارد. هرچه این ریل‌گذاری، کارشناسی شده‌تر، اصولی‌تر و بر پایه واقعیات پیرامونی و حقیقی جامعه باشد، می‌توان امیدوار بود، که سینما چشم‌انداز دلپذیری پیش رو داشته باشد. مصوبات شورای عالی سینما قرار است چنین کارکردی داشته باشد. یعنی بتواند طرح‌ها و بسترهایی را تبیین و مشخص کند که سینما براساس آن برنامه‌ریزی و توسعه پایدار را در پیش بگیرد و برای حصول به آن تلاش کند. چنین برنامه‌ای هم باید به شاخصه‌های خروجی توجه کند و هم به زیرساخت‌ها و هم به نیروهای انسانی که به نظر مهمترین بخش سینماست.
توجه به ارکان مختلف سینما و اهتمام برای بازسازی و اصلاح آن در موقعیت‌های مختلف از ویژگی‌های کلی مصوبات شورای عالی سینماست. یکی از بزرگترین اسباب مغفول مانده سینما، که قرار است از این پس با توجه و حدت بیشتری در مرکز توجه قرار گیرد همین شورایعالی سینماست. اینکه بدانیم سیاست‌گذاری و ریل‌گذاری برای رسیدن به یک هدف بزرگ تا چه اندازه مهم و حیاتی است به فهم بخش بزرگی از ماجرا کمک می کند. اما واقعیت این است شورایی، مثل شورای عالی سینما در جامعه سینمایی ما بسیار ضروری بوده چرا که بخش مهمی از مصوبات این شورا به حمایت از هنرمندان و فعالیت‌های سینمایی فراتر از رویه‌های موجود اختصاص دارد و می‌کوشد کم‌داشت‌ها و نواقص قوانین قبلی را مرتفع کند و آن را در جهت تسریع امور کار سینماگران به جریان اندازد. واقعیت این است بعد از اپیدمی کرونا و بحران‌های اقتصادی پی‌در‌پی که جامعه درگیر آن شد، معیشت بسیاری از اهالی سینما در تنگنا قرار گرفت و متاسفانه، جوامع صنفی آنچنان که انتظار می‌رفت نتوانستند در این موقعیت‌های خاص از ظرفیت‌های خود استفاده کنند و تقریبا کلیه اعضای صنوف سینمایی در این اوضاع به حال خود رها شدند وکار درخوری که باری از دوش جامعه سینمایی بردارد انجام نگرفت. از همین جا بود که وجود یک قانون جامع، حمایتگر، کارآمد و تضمین شده برای هنرمندان و فعالان مختلف عرصه سینما به شدت حس شد. یعنی همان چیزی که هنرمندان و فعالان بخش‌های مختلف سینما در همه این سالها از آن بی‌بهره بودند وکاملا طبیعی بود که مدیران و مسوولان کلان فرهنگی در سال‌های اخیر این مهم را از نظر دور ندارند و به آن اهتمام ویژه دارند. به نظر می‌رسد مصوبات شورای عالی سینما بخشی از مطالبات و خواسته به حق هنرمندانی است که به دلایل گوناگون محقق نشده است. یکی از اولین دستاوردهای مصوبات شورایعالی سینما رسیدگی و توجه بیشتر به معیشت و اقتصاد هنرمندان است که نقطه امیدی دردل بسیاری از آنان روشن کرده است. اگرچه شورایعالی سینما مصوبات دیگری هم برای ارتقا سینمای ایران و رسیدن به چشم اندازهای دیگر دارد که در حوزه تولید فیلمها و افزایش گستره مخاطبان منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای تعریف می‌شود اما آنچه موضوعیت دارد این است که این شورا تلاش کرده از ظرفیت‌های موجود سینمای ایران حداکثر بهره‌برداری را بکند و در گام اول کوشیده ترتیبی دهد که اوضاع نابسامان معیشت هنرمندان، بهبود بخشد.
گسترش عدالت فرهنگی و سفرهای استانی
در چهار دهه گذشته ، دغدغه‌ها، مشکلات، نیازها و فرهنگ شهرستانها کمتر در سینمای ما نمود داشته است. در حالیکه بخش عمده جمعیت کشور در خارج از مرکز زندگی می‌کنند وسینمای ایران برای آنها آورده‌ای در خور و چشمگیری نداشته است. سینمای ایران اگر می‌خواهد مخاطب مراکز استانی و شهرستانی را به جرگه مخاطبان پروپاقرص خود اضافه کند نیاز مبرمی دارد که ساز و کار تازه‌ای پیش‌بینی کند تا این اتفاق بزرگ بیفتد.
سیاست جدید سازمان سینمایی کاربزرگی در حوزه به کارگیری و استفاده استعدادها و فرهنگ‌های جدید در شهرستانها و مراکز استانی خواهد بود. اینکه سینما بخواهد به طور مستمر اسباب حضور آثار شهرستانی را در فیلم‌های مختلف فراهم کند به طور قطع می‌تواند باب فتحی باشد برای حضور و نمایش دغدغه‌ها و فرهنگ‌های شهرستان بر پرده سینماهای ما. اگر سینمای ما بتواند از ظرفیت‌های شهرستان در حوزه‌های مختلف به خوبی استفاده کند، علاوه براینکه به غنای فرهنگی و محتوایی سینما کمک فوق العاده‌ای خواهد کرد، ضریب نفوذ سینما را در مناطق مختلف ایران نیز افزایش خواهد داد. البته که این قدم اول است و هنوز تا رسیدن به هدف غایی راه درازی در پیش دارد.
از ابتدای کار ریاست سازمان سینمایی، با هدف گسترش عدالت فرهنگی سفرهای استانی به برخی از استان‌های محروم انجام گرفت که موجی از همدلی را در بین کارشناسان و متخصصان برانگیخت.
بازگرداندن مرجعیت تصمیم گیری در حوزه اکران فیلم ها
یکی از ایرادهای سال‌های پیش سینما این بود که برخی از نهادها و ارگانهای دیگر به هنگام اکران فیلم ها ورود پیدا می‌کردند و در برخی موارد جلوی نمایش فیلم را می‌گرفتند. این موضوع به خودی خود باعث کم ارزشی و کم اعتباری شورای پروانه ساخت و پروانه نمایش شده بود تا آنجا که در مواردی پیشنهاد شده بود به جای گرفتن پروانه ساخت و پروانه نمایش از سازمان سینمایی، همان نهادها و ارگان‌ها عهده‌دار صدور پروانه ساخت ونمایش فیلم شوند!
این موضوع باعث سردرگمی بسیاری از صاحبان آثاری شد که فیلم‌شان بعد از گرفتن پروانه نمایش به مشکل خورده بود و بعضا کار به تحصن واعتراض در برابر سازمان سینمایی کشیده بود. طبیعی بود که این آشفتگی در اکران و ورود نهادها و ارگان‌ها، کار را برای تهیه‌کنندگان آثار حسابی سخت کرده بود و موقعیت ضعیف سازمان سینمایی نیز نمی‌توانست گرهی از مشکلات ایجاد شده را رفع کند. دراین شرایط البته که برخی از تهیه‌کنندگان برای ساخت آثار متفاوت دیگر قدم جلو نمی‌گذاشتند وسعی می‌کردند آثار کم دردسرتری را تولید کنند.
در دوسال گذشته سازمان سینمایی تلاش کرد مرجعیت تصمیم گیری درباره اکران و نمایش فیلمها را دوباره به سازمان سینمایی برگرداند و به این منظور با تقویت شوراهای پروانه ساخت و نمایش فیلم و ارتقای مسئولیت اعضای این شورا، تلاش کرد موقعیت سازمان سینمایی را در نزد فیلمسازان، نهادها و البته مردم تثبیت و ارتقا بخشد.
در یکسال گذشته نمونه‌ای نبوده که نهاد و یا ارگانی به غیر از سازمان سینمایی درباره اکران شدن یک فیلم اعمال نظر کرده باشد. این نشان می‌دهد که سازمان سینمایی برخلاف ادوار گذشته توانسته به خوبی این بخش را مدیریت کند و آب رفته را به جوی برگرداند. سازمان سینمایی با اتخاذ سیاست حمایت از فیلمها نشان داد که به همان اندازه که در صدور پروانه ساخت و نمایش حساسیت دارد به همان اندازه هم از صیانت از پروانه نمایش‌های صادر شده در برابر برخی سلیقه‌ها و جریانات جامعه جدی و مصمم است.
برگزاری موفق جشنواره‌های کودک، سینما حقیقت، فیلم کوتاه تهران و فجر
یکی از دستاوردهای سازمان سینمایی در سال جاری برگزاری جشنواره‌های کودک، حقیقت، فیلم کوتاه تهران و از همه مهمتر جشنواره فیلم فجر بود.
الف : جشنواره فیلم فجر یک اتفاق بزرگ در تاریخ سینمای ایران است. این جشنواره به حسب زمان برگزاری و پیشینه دیرین آن یک سرمایه اجتماعی معتبر برای سینمای ایران محسوب می‌شود. روندی که این جشنواره پشت سر گذاشته با همه فراز و فرودهایش ارزش‌های افزوده و مزیت‌های نسبی بسیاری برای سینمای ایران داشته است.
چهل و دومین جشنواره فیلم فجر هم در ادامه جشنواره های پیشین فیلم‌های مختلفی از طیف‌های گوناگون را پخش کرد. و همچنان که پیش‌بینی می‌شد سهم عمده‌ای از اخبار و گزارش‌های فرهنگی و هنری شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی، کانال‌های فضای مجازی و رسانه های مکتوب را به خود اختصاص داد. جشنواره چهل و دوم از حیث کیفیت و آثار ارائه شده از جشنواره چهل و یکم پربارتر بود واین خود نشان می‌دهد که آرامش و ثبات و همدلی در برگزاری یک جشنواره با انگاره های فرهنگی و هنری و اجتماعی چقدر نقش مهمی دارند. جشنواره فیلم فجر یک سرمایه اجتماعی برای کشور و سینما و سینماگران است در جشنواره چهل و دوم مشارکت پررنگ بخش‌های خصوصی در کنار مراکز دولتی و ارگانی 55 به 45 بود که نشان از جهش حضور همه ارکان سینما در جشنواره امسال را داشت که از آن میان 17 فیلم سینمایی در بخش سودای سیمرغ و نگاه نو به طور کامل یا با شراکت بخش‌های خصوصی بود و 11 فیلم هم در بخش خصوصی تهیه شده بود. مهمترین ویژگی چهل و دومین جشنواره فیلم فجر دوره تنوع ژانر بود . تقریبا همه استان‌ها میزبان جشنواره بودند و حضور پررنگ فیلم اولی‌ها و ورود نسل نو به سینمای ایران کاملا محسوس بود.
ب: جشنواره فیلم کوتاه تهران از مهمترین و معتبرترین جشنواره‌های فیلم کوتاه منطقه و جهان است که حالا در قامت یک برند تمام عیار و نام آشنا در حوزه رویدادهای فرهنگی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قد علم کرده است وتوانسته در طول بیش از سه دهه برپایی، تاریخچه پربار، مترقی ومتنوعی از خود به یادگار بگذارد.
واقعیت این است که جشنواره فیلم کوتاه تهران ، حالا سکوی پرشی اطمینان بخش برای همه فیلمسازان جوان و خوش فکری است که قصد دارند به واسطه حضور در این عرصه، اثرشان در منظر عموم قراربگیرد و راه را برای ورود به سینمای حرفه‌ای هموار سازد. جشنواره فیلم کوتاه تهران برای بسیاری چنین قابلیت شگفتی دارد. یعنی پلی است به دنیای سینمای حرفه‌ای. به عبارت دیگر جشنواره فیلم کوتاه تهران یکی از محل‌هایی است که می‌توانید آثار استعدادهای آینده سینمای حرفه‌ای ایران را در آن ببینید. این جشنواره جزو چند جشنواره معدود سینمایی کشور است که برپایی آن برای بسیاری از مخاطبان و فیلمسازان جوان، فراتر و بزرگ‌تر از یک رویداد فرهنگی صرف است.
ج: جشنواره سینما حقیقت هم از جمله رویدادهای فرهنگی شناسنامه‌دار مهم و بسیار پردامنه با تعداد زیادی طرفدار است که سهم عمده‌ای در پربارتر شدن و غنی شدن سینمای مستند ما دارد. به گونه‌ای که چه بسا بتوان گفت برخی از فیلم‌هایی که در جشنواره امسال سینما حقیقت به روی پرده رفتند، احتمالا به این زودی از یاد مخاطبان این آثار نخواهد رفت.
ادامه دارد...