سرویس سینمایی هنرآنلاین: مدتهاست صدای اعتراض تولیدکنندگان آثار سینمایی در مورد دانلود و فروش غیرقانونی آثارشان در بازار قاچاق به گوش میرسد. به همین منظور ستاد صیانت از آثار سینمایی و سمعی و بصری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شکل گرفت.
از سوی دیگر، این روزها بازار ویاودی و پخش آنلاین تولیدات سینمایی آنقدر داغ شده است که دیگر کمتر کسی به سراغ نسخههای دیویدی فیلمها میرود. با این حال، سودجویان همچنان به فیلمهای اکراننشده دسترسی پیدا میکنند یا نسخه فیلمهای اکرانشده را که هنوز به شبکه خانگی راه پیدا نکردهاند مییابند و جلوتر از همه روانه بازار قاچاق میکنند، بدون این که کسی بداند این اتفاق از کدام مجرا روی میدهد و این مسئله آه از نهاد تولیدکنندگان و فیلمسازان برآورده است. چند هفته پیش سازندگان فیلم "متری شیش و نیم" به کارگردانی سعید روستایی با گلایه از توزیع نسخه غیرقانونی این فیلم در بازار مدعی شدند این نسخه از داخل خود وزارت ارشاد به بیرون راه پیدا کرده است. بعد از آن احمدرضا درویش به انتشار نسخه عربی فیلم مجوزنگرفته "رستاخیز" در فضای مجازی معترض شد و حالا مدتی است منوچهر هادی از توزیع نسخه قاچاق فیلم توقیفی خود "رحمان 1400" گلایه دارد و بینندگان و فروشندگان آن را واگذار به خدا میکند.
با ورود و ظهور ویاودی و گران شدن نسخه فیزیکی آثار هنری و با توجه به مقرون به صرفه بودن این پلتفرمها، خیلی از علاقهمندان سینمای ایران که شاید این روزها خیلی فرصت یا علاقه دیدن فیلمها روی پرده بزرگ را ندارند، ترجیح میدهند فیلمهای مورد نظر خود را در خانه و با خیال راحت ببینند. درواقع، استقبال تماشاگران موجب شده است نسخه خانگی فیلمها با فاصله اندکی وارد این پلتفرمها شوند و مخاطب با پرداخت هزینه اندک بهراحتی بتواند به آن دسترسی داشته باشد. هرچند گروهی معترض ویاودی و پخش آنلاین هستند، اما این امر بحث قاچاق فیلمها را هرچند نه بهطور کامل، اما تا اندازهای کنترل کرده است. از این جهت اتفاقاتی چون پخش غیرقانونی تعدادی از فیلمها نیاز به توجه جدی مسئولان دارد.
یک سال از ارسال نامه شش صنف سینمایی برای حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی که در آن خواستار رعایت قانون و حفظ عدالت و امنیت بازار تولید و توزیع و نمایش سینمای ایران داشتند گذشته است و مشکلات کماکان پابرجاست و بر دامنه آنها نیز افزوده میشود.
به گفته کانون کارگردانان سینمای ایران، کماکان 75 درصد از ظرفیت سالنهای نمایش سینمای ایران فقط 10 در صد از فروش فیلمهای ایرانی را تأمین میکند و تلویزیون در معرفی و تبلیغ و خرید و پخش فیلمهای سینمای ایران همچنان روی گشاده نشان نمیدهد و فیلمهای دوبلهشده غربی و شرقی را ترجیح میدهد.
این کانون معتقد است غلبه بازار سیاه ویدیوی خانگی بر بازار رسمی فیلمهای ایرانی ادامه دارد و روزبه روزگردش مالی آن نجومیتر و قلمرو بازار رسمی حقیرتر میشود.
در همین راستا انجمن تهیهکنندگان مستقل نیز طی بیانیهای عنوان میکند: "بسیار متأسفیم که هر هفته خبری از قاچاق و سرقت تولیدات سینمایی منتشر میشود. هر قاچاق یعنی نابودی سرمایه و به تاراج رفتن زحمت، توان و انرژی سینماگران شریف ایرانی. ما تهیهکنندگان سینمای ایران به دنبال پاسخ این پرسشیم که چرا نهادهای دولتی و نظارتی همواره در برابر قاچاق آثار سینمایی آنگونه که بایدوشاید عمل نمیکنند؟ آیا سینما برایشان بیارزش است که انگیزه پیگیری و ردیابی مجرمان قاچاقچی را ندارند یا اینکه توان نظارتی مواجه با قاچاقچیان را ندارند؟ که البته این دومی بعید به نظر میرسد.
انجمن تهیهکنندگان مستقل بر این باور است که تنها راه رسیدن به سینمای ملی و تداوم صنعت سینما ایجاد فضای امن سرمایهگذاری برای تولید فیلم است و تا زمانی که این فضا ایجاد نشود سینمای ایران با مشکل رشد و تولید آثار ارزشمند روبهرو خواهد بود. قاچاق و سرقت تولیدات سینمایی نتیجهای جز ریسک سرمایهگذاری، توقف تولیدات، بیکاری سینماگران و نابودی تدریجی سینما نخواهد داشت."
این اعتراضها در حالی است که ستاد صیانت از آثار سینمایی و سمعی و بصری که در راستای حمایت از تولیدکنندگان و جلوگیری از قاچاق کالاهای سمعی و بصری شکل گرفت، در این مدت تنها یک یا دو بار اقدام به امحای میلیونها نسخه قاچاق کرد و پس از آن گزارشی از این فعالیتها ارائه نکرد. در واقع مشخص نیست که این ستاد واقعاً در جستجوی یافتن قاچاقچیان است یا خیر؟ بعید به نظر میرسد که دولت نتواند جلوی قاچاقچیان کالاهای فرهنگی را بگیرد، چرا که دسترسی سایتهایی که لینک دانلود فیلمهای خارجی را بارگذاری میکنند بهراحتی از سوی مراجع قانونی گرفته میشود و سایتهای ارائهدهنده خدمات اینچنینی از دور خارج میشوند، این در حالی است که سودجویان کالاهای فرهنگی ایرانی همچنان جولان میدهند و به نظر میرسد نهادی نظارتی نمیتوانند مانع اقدامات آنها شوند. این که ریشه قاچاق تولیدات هنری کجاست، مسئلهای است که علاوه بر تولیدکنندگان، علاقهمندان به سینما نیز دوست دارند بدانند.