سرویس تجسمی هنرآنلاین: پروژه آدیوویژوال یا شنیددیداری "ریفکتور" نیکزاد عربشاهی و وداد فامورزاده که توسط گالری مژده در محل گالری ایرانشهر عصر روز جمعه 19 آذرماه افتتاح شد، راه‌گشای مسیری تازه برای معرفی بهتر نیومدیا در ایران است.
در این نمایشگاه چیدمانی ارائه شده که در آن تصاویر خروجی کدهای کامپیوتری هستند که از ارزیابی و بازخوانی الگوهای ذهنی نیکزاد عربشاهی بر آمده است، این الگوهای ذهنی در یک فرآیند به الگوریتم‌های ریاضی تبدیل شده‌اند که تاثیرات پی در پی آن‌ها بر یکدیگرشبکه‌ای پویا از مجموعه کدها را به وجود آورده که بی‌نیاز از کنترل در لحظه نقاشی می‌کند.
در حقیقت کاربرد کدها بازآفرینی فرآیند شکل‌گیری تصاویر و کنترل کیفیت تحقق این تصاویر بر روی یک پلتفورم دیداری است. در این چیدمان، تصویر و صدا در هم تنیده می‌شوند و می‌کوشند فضا را باز تعریف کنند و مخاطب را به درون جهان خود بکشند.
سطوح شفافی که در سازه‌ها به کار رفته است منجر به آن می‌شود که تصویر در یک روند مشخص در امتداد فضا تکثیر شود و حجم تصویری آفریده شود که در پی آن با بدل شدن به یک صدا از پیش چشم مخاطب محو می‌شود. در حقیقت زمانی که الگوریتم‌های ریاضیبرخواسته از ذهن نقاش با الگوریتم‌های ذهن طراح صدا درهم تنیده می‌شوند فضای جدیدی را به تصویر می‌کشند که در آن احساس مخاطب با یورش تصاویر و صدا دچار شوک شده و از کار می‌افتد.
شاید این اتفاق به دلیل ماهیت نیومدیا و شگفتی‌های حاصل از عدم شناخت کارکرد آن باشد اما پس از از کار افتادن حواس مخاطب آرام آرام خود را در محیط جدید و شناوری می‌بیند که در آن تصاویر و صداها صرفا تحریک‌کننده احساسات و تجربه‌های حسی ناب هستند.در حقیقت عملکرد این سیستم‌ها به گونه‌ای است که حس شنیدن و دیدن را دچار شوک می‌کند.
این نقاشی‌ها و صداهای در هم تنیده در نهایت چه در فرم و چه در محتوا قابل تفسیر و تعریف نیستند و از جهاتی خود مدیا نیز این امکان را به مخاطب نمی‌دهد که بتواند در برابر این سطوح شفاف به دنبال مفهوم خاصی باشد. شاید حرکت سریع و عبور زمان مهم‌ترینجلوه تصویری باشد که در این سازه‌ها به نمایش در می‌آید و در نهایت این مفاهیم پس از برخورد با صداهای حاصل از خود فضایی را به وجود می‌آورد که وهم مطلق است.
بخش تصویری کار که توسط عربشاهی انجام شده است بازتاب آن چیزی است که هنرمند از تجربه نقاشانه خود در ذهنش دارد، این تصویر به واسطه الگوریتمی آفریده می‌شود و داده خروجی آن توسط الگوریتمی که فامورزاده طراحی کرده است تبدیل به صدا می‌شود. درواقع ایده به صورت تصویری شکل گرفته تبدیل به کد شده و تصویر را می‌سازد و تصویر دوباره به داده خام تبدیل می‌شود و این داده به صدا تبدیل می‌شود.
به هم ریختن عادت‌های رفتاری تماشاگر
نیکزاد عربشاهی در این رابطه به هنرآنلاین گفت: این مدیا عادت‌های همیشگی ما را به هم می‌ریزد. ما عادت داریم وقتی به گالری می‌رویم، یک چیزهایی ببینیم و بعد رد شویم. اما اینجا در برابر قاب‌هایی قرار می‌گیریم که با سرعت از مقابل دیدگان‌مان رد می‌شوند وشما نمی‌توانید آن‌ها را دنبال کنید و در اولین لحظه عادت‌های رفتاری در تماشای یک نمایشگاه را به هم می‌ریزد.
وی ادامه داد: مخاطب بعد از این به هم ریختگی در عادت‌های رفتاری‌اش به دنبال این می‌گردد که این تصاویر و صداها چه منطقی دارد. زمانی که آرام آرام دنبال منطق می‌گردید، اینجا در واقع کار این چیدمان‌ها آغاز می‌شود. در منطق این چیدمان‌ها یک اتفاق شخصیبرایم رخ داده است، این که یک سری از ارزش‌ها به چالش کشیده می‌شود، چیزی بصورت شئ از این آثار باقی نمی‌ماند، یک نابودی مطلق و صدایی هم که تولید می‌شود همراه با تصاویر بر نمی‌گردد و هرچیزی که عبور کرده، قابل بازگشت نیست، و به همین دلیل این پروژه خلاف جریان اقتصاد هنر است.
این هنرمند تجسمی گفت: این پروژه یک شانس بزرگ آورد و آن حضور مدیر گالری مژده در این پروژه بود چرا که ایشان حتی هیچ جزئیاتی از چند و چون روند ساخت این نمایش نداشتند. حتی خود ما تا زمانی که این چیدمان کاملا انجام نشد با اثر نهایی روبرو نبودیم ومن فکر می‌کنم این کار یکی از ریسکی‌ترین کارهایی بود که یک گالری می‌تواند انجام دهد.
احساسات مخاطب را مورد تلنگر قرار می‌دهیم
وداد فامورزاده دیگر هنرمند حاضر در این پروژه به هنرآنلاین گفت: من در نظر داشتم که کاری انجام بدهم که مخاطب با حضور در نمایشگاه همه پیش فرض‌هایش از کار بیافتد و در لحظه یک تجربه آنی و بی‌واسطه حسی داشته باشد و به گونه‌ای صدا را لمس کند.
وی ادامه داد: این نمایش می‌خواهد احساسات مخاطب را مورد تلنگر قرار دهد و در پس این تصاویر و صداها ارجاع مفهمومی خاصی گنجانده نشده است و ما با صداها و تصاویر کاملا انتزاعی سر و کار داریم که می‌خواهند مخاطب را در خود غرق و دریک جریان غوطه‌ور کنند. به نوعی حضور در این مکان مثل حضور در دریا است که در آن می‌شود آب تنی کنی.
این هنرمند عرصه تجسمی گفت: فضای صوتی این چیدمان در واقع شبیه به فضای کنار دریا و یا رودخانه و یا یک جنگل تنها یک فضای صوتی هستند. در این نمایشگاه همیشه همه چیز در حال تغییر است مثل رودخانه که شکل جدیدی را به تصویر نمی‌کشد و صدای آنهمواره یکی است اما اگر دقیق‌تر به آن بنگری و صدا رودخانه را بشنوی متوجه تفاوت در تصویر و صدا می‌شوید.
"ریفکتور" به روح مخاطب تلنگر می‌زند
مژده طباطبایی مدیر گالری مژده که این نمایشگاه را در گالری ایرانشهر برگزار کرده است نیز به هنر آنلاین گفت: تصور من این است که شاید تابلوی نقاشی که به شکل دوبعدی که در گالری‌ها به نمایش در می‌آید با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فضای معاصری کهانسان با آن مواجه است دیگر پاسخگوی مخاطب نباشد و مخاطب جوان امروز بدنبال تجربه فضاهای نو و متفاوت هستند.
وی ادامه داد: حتی خود من هم که نقاش هستم مدت زمان زیادی است که نقاشی نکرده‌ام. اگر به من فرصت دوباره‌ای برای زندگی کردن می‌دادند به سراغ نقاشی نمی‌رفتم و عکاسی را انتخاب می‌کردم برای این که فکر می‌کنم سرعت زندگی معاصر آن قدر بالا است وهمه چیز سریع در حال تغییر است و شاید نقاشی پاسخگوی این سرعت زندگی معاصر نباشد.
مدیر گالری مژده اظهار داشت: من با این نگرش سرو کله می‌زدم که با این دو هنرمند آشنا شدم و ایده‌هایشان برای من جذاب بود و دیدم از تحصیلات آکادمیک برخوردار هستند و فضا برای کار مشترک مهیا است. از آن‌ها خواستم که برای این پروژه یک پروپوزال تهیهکنند و این دو هنرمند هم چون با دیدگاه‌های من هم سو بودند حرکت‌مان شکل گرفت.
طباطبایی گفت: ما در ابتدا فکر کردیم که این کار را در محلی مثل سوله، چیدمان و فیلمبرداری کنیم و بعد این فیلم‌ها را برای بینال‌ها، جشنواره‌ها و محافل هنری بفرستیم. اما وقتی وارد شدیم هزینه‌های این پروژه خیلی سنگین بود. من فکر کردم وقتی قرار است این هزینهرا بدهیم چرا این چیدمان‌ها را به نمایش نگذاریم و بازخورد مخاطب ایرانی را نسنجیم، بر همین اساس شکل پروژه به این سمت تغییر کرد و در نهایت با کمک‌های آقای امیریان فضای گالری ایرانشهر را در اختیار گرفتیم.
وی گفت: جای خالی نیومدیا به این شکل و در این مقیاس در ایران حس می‌شود. به نظرم با توجه به گستردگی این گونه هنر هنوز جامعه هنری و مردم ما از زوایای آن شناخت جامع ندارند، من به عنوان یک گالری‌دار وظیفه دارم زمینه تجربه‌گرایی در این عرصه‌هاینوظهور را در دسترس هنرمندان قرار دهم، ما نباید مخاطبان‌مان را دست کم بگیریم و باید بدانیم هنردوستان می‌خواهند جریان‌های تازه هنری را در گالری‌ها ببینند، این پروژه‌ها پول‌ساز نیستند و از توان گالری‌های خصوصی خارج هستند اما خاستگاه فرهنگیگالری‌داری سبب می‌شود در کنار ده‌ها نمایشگاه، مجالی هم به این تجربه‌گرایی در هنر داده شود، "ریفکتور" تلنگری به روح مخاطب می‌زند و آن‌ها را به فکر وا می‌دارد که از زاویه‌ای دیگر هم هنر را ببینند که این بزرگترین دستاورد برای گالری مژده است.
نمایشگاه "ریفکتور" چیدمان صدا و تصویر نیکزاد عربشاهی و وداد فامور زاده، پروژه گالری مژده تا 26 آذرماه در محل گالری ایرانشهر واقع در خیابان استاد نجات اللهی (ویلا) ، خیابان سپند ، پلاک 69 میزبان علاقمندان است.