گروه تئاتر هنرآنلاین: بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان امسال در اردکان استان یزد در حال برگزاری است. نمایش «عقاب» کاری به نویسندگی و کارگردانی ناصر آویژه است که در ادامه گفت‌وگوی این هنرمند با هنرآنلاین را در خصوص چگونگی شکل‌گیری نمایشش و مضمون آنرا خواهید خواهند. این کارگردان پیشکسوت تئاتر کودک در پایان از شرایط جشنواره اردکان گفته است.
ناصر آویژه در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده‌ی نمایش عقاب گفت: از سنین نوجوانی وقتی در کلاس‌های تئاتر شرکت می‌کردم استادی داشتم که ما را به حفظ اشعار دعوت می‌کرد و از تاثیر آن در فن بیان می‌گفت. از بین اشعاری که پیشنهاد می‌دادند من شیفته‌ی شعر عقاب بودم. اما قسمتم نشده بود که ۸۱ بیت آنرا حفظ کنم. ۲۰ بیت حفظ می‌کردم و ادامه نمی‌دادم. تا اینکه در ایام شیوع کرونا مشغله‌هایم کمتر شد و فرصت را برای حفظ این شعر مناسب دیدم. زمان حفظ کردن عقاب به ذهنم رسید این شعر ظرفیت تبدیل به نمایش را دارد.
وی گفت: اولش به این فکر کردم که به شکل نقالی مدرن نمایش عقاب را پیاده‌سازی کنم. مثلا خودم تک نفره باشم و یک چمدان که حین نقالی عروسک‌های عقاب و کلاغ را هم بگردانم. به مرور به این رسیدم که می‌شود به شکل دو نفره اجرایش کنم. تمرین را از اردیبهشت ۱۴۰۱ کلید زدیم و قرار بر این شد که آقای امیرحسین انصافی پای خیمه بنشینند و ساز بزنند و من نقش اوستا را داشته باشم. بعد از فیلمبرداری از کار به تغییرات اساسی رسیدیم و کار کم کم به این شکل که الان دیدید پیاده و نهایی شد و برای جشنواره نفر سومی اضافه کردیم و داستان عقاب شکل گرفت.
کارگردان نمایش عقاب با پرداختن به مضمون نمایشش بیان کرد: در شعر عقاب مفهوم عمیقی نهفته است که تاریخ مصرف ندارد و آن انسانیت، بزرگی و عزت است. در این شعر، عقاب دارد جهان مادی را ترک می‌کند و از اینکه عمرش کوتاه است تاسف می‌خورد. در خط روایت قصه، کلاغی دلیل عمر طولانی خود را برای عقاب تعریف می‌کند و در نهایت عقاب به این می‌رسد که عزت و شرافت به اوج پرواز اوست و ترجیح می‌دهد عمر کوتاهی داشته باشد اما با شرافت زندگی کند.
آویژه علت پرداختش به شعر پرویز ناتل‌خانلری را امکان نمایش هنری در جهت پایبندی به اخلاق دانست و افزود: استدلالم این بود که به علت فشارهای روزمره و اخلاقی انسانیت کمرنگ شده و در حال فاصله گرفتن از ارزش‌های اخلاقی هستیم. چه بسا افراد زیادی در این مقوله صحبت کرده باشند که چون ریشه در عمل‌شان نداشته، نتوانسته موثر باشد. در عقاب سعی کردیم با زبان نمایش هنری، غیرمستقیم و بدون شعارزدگی مخاطب را به پایبندی اخلاقی دعوت کنیم.
وی بازخوردهای نمایشش را مثبت ارزیابی کرد و گفت: مخاطبانی از روسیه و هند نمایش را دیدند. از واکنشی که داشتند شگفت‌زده شدم چرا که خانم روس متاثر شده بودند و گریه می‌کردند. دیگر مخاطبان غیرایرانی به نوعی گفتند دوست دارند «عقاب» را در کشورشان اجرا کنیم. وقتی دایره مخاطبان اثر گسترده و متنوع شود بازخوردهای مختلف می‌تواند به رشد آن کمک کند و این خوشحال‌کننده و مفید است.
ناصر آویژه انتقال جشنواره از همدان به اردکان را چالش‌برانگیز دانست و ادامه داد: بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان مثل این است که سال اول اجرای آن است. در شهری این جشنواره اجرا شد که زیرساخت‌های لازم برای قد و قواره‌ی جشنواره را آنچنان که باید ندارد. اگر خود یزد برگزار می‌شد ممکن بود بهتر انجام شود؛ هر چند که یزد جشنواره‌ای منطقه‌ای دارد. وقتی از «بین‌المللی» در عنوان جشنواره استفاده می‌شود باید بستر لازم آن را هم فراهم کنند. شواهد موجود متناسب با بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی نیست.
کارگردان نمایش «عقاب» در خصوص شرایط جشنواره تصریح کرد: تا به امروز برخورد و استقبال مردم خوب است؛ اما سالن‌ها تجهیز نیست و نتوانسته جوابگوی گروه‌های نمایشی باشد. ممکن است مسئولین یزد و اردکان برای سال آینده با توجه به انرژی‌ای که از امسال گرفته‌اند تعداد سالن‌ها را اضافه کنند و یا آنها را تجهیز کنند. ما در جشنواره‌ها محصول یک ساله گروه‌ها را در معرض نمایش و ارزیابی قرار می‌دهیم. با گردهمایی گروه‌های نمایشی سراسر کشور و بین‌الملل زمینه ارتباط و انتقال و کسب تجربه ایجاد می‌شود.