سیوششمین نشست از سلسله رویدادهای «صد کتاب ماندگار قرن» با محوریت بررسی کتاب غرب زدگی اثر جلال آل احمد برگزار میشود.
در این رویداد هاشم آقاجری، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیتمدرس و بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه سخنرانی میکنند. دبیری نشست برعهده عسکر نوروزی، پژوهشگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است.
این نشست روز یکشنبه ۹ شهریورماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در سالن فرهنگ سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار خواهد شد.
درباره جلال آلاحمد و کتاب غربزدگی
جلالالدین سادات آلاحمد (۱۳۰۲–۱۳۴۸) در محله پاچنار تهران و در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پس از تحصیل در دبیرستان دارالفنون و تجربه کوتاهی در حوزه نجف، مسیر خود را به سوی ادبیات و روشنفکری تغییر داد.
او در دهههای ۳۰ و ۴۰ به یکی از برجستهترین نویسندگان و متفکران اجتماعی ایران بدل شد و آثاری چون «دید و بازدید»، «مدیر مدرسه»، «اورازان»، «خسی در میقات» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» از او به یادگار مانده است.
کتاب «غربزدگی» که نخستین بار در سال ۱۳۴۱ منتشر شد، نقطه عطفی در گفتمان فکری و فرهنگی ایران به شمار میآید. آلاحمد در این اثر با بهرهگیری از اصطلاحی که احمد فردید پیشتر به کار برده بود، غربزدگی را «بیماری فرهنگی» جوامع پیرامونی معرفی کرد؛ بیماریای که همزمان با فروپاشی سنتها، مانع شکلگیری مدرنیته بومی نیز میشود. او با نگاهی انتقادی به پیامدهای صنعت و مصرفگرایی، بهویژه در روستاها، هشدار میدهد که جامعه ایرانی بدون تکیه بر میراث فرهنگی خویش، استقلال و هویت خود را از دست خواهد داد.
هرچند منتقدان، تحلیل آلاحمد را یکسویه و عاطفی دانسته و او را به نادیدهگرفتن دستاوردهای علمی و معرفتی غرب متهم کردهاند، غربزدگی به سرعت الهامبخش جریانهای روشنفکری و سیاسی شد و در شکلگیری گفتمان «بازگشت به خویشتن» نقشی مهم ایفا کرد؛ گفتمانی که بعدها در فضای انقلاب اسلامی نیز انعکاس یافت.
آلاحمد در ۱۸ شهریور ۱۳۴۸ در ۴۵ سالگی در اسالم گیلان درگذشت و در مسجد فیروزآبادی شهرری به خاک سپرده شد.