گروه سینمایی هنرآنلاین: شاید مردم نسبت به آرای هیات داوران دل خوش نداشتند و شاید هم حذف آرای مردمی و کنار گذاشته شدن فیلم «ملاقات خصوصی» در این زمینه تاثیرگذار بود. به هر تقدیر، اختتامیه چنان که باید و شاید چشمگیر و پرانرژی نبود و از نبود چیزهایی رنج می‌برد، چنانچه سیدرضا میرکریمی، کارگردان برگزیده جشنواره چهلم هم برای گرفتن جایزه‌اش نیامد و بازیگرش تورج الوند برای گرفتن جایزه روی صحنه رفت و شاید اعتراض میرکریمی هم برای این بود که چرا فیلمش برگزیده نشده و به جایش «موقعیت مهدی» سمیرغ بلورین بهترین فیلم را برده است. البته او این اعتراض را در صفحه اینستاگرامش علنی کرد: « سیمرغ آخر و جشنواره‌ای که دیگر نیست.»
روزهای اول
جشنواره در روزهای اول با فیلم «مرد بازنده» ساخته محمدحسین مهدویان به دنبال جذب مخاطبانی بود که حالا از این فیلمساز انتظار دارند همچنان بر صندلی میخکوبشان کند اما امسال چنین نشد و او نتوانست آنطور که باید فیلم دلخواه مردم را بسازد اما «علفزار» کار کاظم دانشی از فیلم‌های انتقادی و اجتماعی بود که توانست هم منتقدان هم مردم را با خود همراه و حتی جایزه بهترین فیلمنامه را از آن خود کند. همچنین فیلم «برف آخر» ساخته امیرحسین عسگری که تا حدی موفق به جذب رای و نظر مخاطبان شد اما شاید مهم‌تر از این دو فیلم، «ملاقات خصوصی» امید شمس بود که توانست هم مردم را تحت تاثیر بسیار قرار دهد و در ردیف اول فیلم برگزیده مردم قرار بگیرد.
روزهای میانی
در روزهای میانی نیز برخی فیلم‌ها به طور چشمگیر مورد توجه مردم و منتقدان قرار گرفتند. یکی از این فیلم‌ها، «موقعیت مهدی» ساخته هادی حجازی‌فر بود که به عنوان یک فیلم اول می‌توانست در سینمای جنگ قابل توجه باشد اما در قیاس با فیلم‌های «علفزار»، «ملاقات خصوصی»، «نگهبان شب» و حتی «دِرب» نکته برجسته‌تر نداشت اما گاهی سلیقه و نظر داوران جشنواره با نگاه منتقدان و علاقه‌مندان سینما متفاوت است.
«نگهبان شب» میرکریمی نشان داد می‌تواند یکی از بخت‌های اول جشنواره امسال باشد و در شب پایانی جایزه بهترین کارگردانی و تقدیر بازیگر مرد نقش مکمل (علی‌اکبر اصانلو) را به دست آورد. «نگهبان شب» درباره فقر و شرافت انسانی است که در شرایط نادرست هم همچنان به عنوان اصل انسانی از سوی قشر پایین‌دست جامعه رعایت می‌شود و زندگی در مدار درست و بسامان حرکت بایسته خود را در پیش خواهد گرفت و این همان اصل زندگی است که به درستی میرکریمی در یک نگاه معناگرا به دنبال تحقق آرمانی‌اش برآمده است.
«دسته دختران» فیلم پرهزینه و شلوغ منیر قیدی بود و انگار هزینه‌های فراوان آن در بخش جلوه‌های میدانی و بصری چندان باب طبع منتقدان نبود و نتوانست با مهرورزی آنان همراه شود و داوران در چند رشته فنی آن را مورد عنایت قرار دادند اما در کل شاید تقدیر فرشته حسینی و جایزه جلوه‌های تصویری توانست پاسخگوی بخشی از هزینه‌های «دسته دختران» باشد. به هر حال، این فیلم متفاوت با «ویلایی‌ها» ساخته شده و از آن نگاه آرمانی به سوی سینمای حرفه‌ای تر گام‌هایی برداشته و حالا باید دید در اکران عمومی چگونه این هزینه جبران خواهد شد.
روزهای پایانی
در روزهای پایانی چندان فیلم چشمگیری اکران نشد و حتی «خائن‌کشی» مسعود کیمیایی هم نتوانست بیانگر حضور در خور تامل این کارگردان قدیمی باشد مگر «دِرب» ساخته هادی محقق که در دسته فیلم‌های تجربی قرار می‌گیرد. فیلمی درباره فقر و انسانیت که در یک موقعیت سخت و دشوار یک تکنیسین برق را به خدمت‌رسانی در فوق برنامه‌اش سوق می‌دهد و زنگ هشداری برای جامعه آرمانگرا به صدا درمی‌آورد که انگار از این آرمان‌ها چشم پوشیده و وظیفه‌اش را بر دوش مردمی نهاده که در این روزهای پرملال اقتصادی به دشواری از پس حل مسائل مالی خود نیز برنخواهند آمد اما انسانیت نکته قابل چشم‌پوشی نیست. این فیلم هم فقط در بخش کارگردانی تقدیر شد و هادی محقق با دل پُر در شب اختتامیه یادآور نام همشهری‌اش حسین پناهی و شعر عقربش شد و خودش را فراموش‌شده در رویای یک مرد نشسته زیر درخت بلوط دانست.
فیلم‌های بی‌ربط
در این جشنواره فیلم‌هایی حضور داشتند که با متر و معیارهای یک جشنواره چهل ساله همخوانی نداشتند؛ فیلم‌هایی مانند «لایه‌های دروغ»، «ماهان»، «بی‌مادر» و «نمور» که نمی‌توانستند ما را با اولیه‌ترین احساسات برای گرفتن یک ارتباط معمولی مواجه سازند و حتی شاید در گیشه هم دچار مشکل شوند اما به هر روی ساخته شده و به هر دلیلی فرصت خوبی برای حضور در جشنواره یافتند.
سال اولی‌ها
همچنین امسال جشنواره سال اولی‌هایی بود که هر کدام به نوعی توانستند بدرخشند، چنانچه «علفزار» و «موقعیت مهدی» از این موقعیت بهره‌مند شدند و همچنین «بی‌رویا» با بازی طناز طباطبایی هم تا حدی با سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن توانست موقعیت خوبی برای خود فراهم سازد. آثاری چون «ملاقات خصوصی»، «شهرک» ساخته علی حضرتی و «شب طلایی» ساخته یوسف حاتمی‌کیا با آن که نتوانستند در جلب نظر داوران موفق باشند اما مورد توجه منتقدان قرار گرفتند.
حرف آخر
سخن پایانی اینکه جشنواره فیلم فجر امسال در کل نتوانست بیانگر چهل سال تجربه و سینمای جهانی ایران‌زمین باشد و جز انگشت‌شمار فیلم در خور تامل مانند «ملاقات خصوصی»، «نگهبان شب»، «دِرب» و «علفزار» نمی‌توانستی در آن سراغی از فیلم‌های سنجیده و قابل رقابت با دیگر آثار بگیری که...