به گزارش هنرآنلاین،اما در میان این همه رقم بالا و نامهای درخشان، آنچه نگاهها را به خود جلب کرد، فروش یک طراحی از زندهیاد صادق تبریزی، پیشگام فقید مکتب سقاخانه، به قیمت چشمگیر ۳ میلیارد و ۱۹۰ میلیون تومان بود؛ اثری که نهتنها با قدرت تکنیکیاش تحسین مخاطبان را برانگیخت، بلکه با بار معنایی و تاریخیاش جایگاه تبریزی را دوباره به هنر معاصر ایران یادآوری کرد.
این اثر «بدونعنوان» که ترکیبمواد روی کاغذ چسباندهشده روی بوم است، پیشتر در یازدهمین حراج تهران در سال ۱۳۹۸ عرضه شده بود. در آن زمان، قیمت پایهای بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان برای آن در نظر گرفته شده بود اما تنها به قیمت ۲۲۰ میلیون تومان فروخته شد. حال، با گذشت تنها پنج سال، همین اثر با برآوردی بین ۲.۵ تا ۳.۵ میلیارد تومان، بیش از ۱۴ برابر رشد قیمتی را تجربه کرده است؛ اتفاقی نادر و قابل توجه در بازار هنر ایران.
جایگاه اثر در حراجی بیستوسوم
در فهرست پرفروشترین آثار این دوره، تابلوی طراحی تبریزی در کنار آثار بزرگان دیگری چون:«اندام» اثر حسین زندهرودی با برآورد ۱۲ تا ۱۴ میلیارد تومان، «سمت پنهان» سهند حسامیان با برآورد ۹ تا ۱۰ میلیارد تومان، «بدونعنوان» از مسعود عربشاهی (۸ تا ۹ میلیارد تومان) و «توپ آیینه» از منیر شاهرودی فرمانفرمائیان (۷ تا ۸ میلیارد تومان) قرار گرفت و با توجه به مدیوم طراحی (بر خلاف نقاشی یا حجم)، فروش افزون بر ۳ میلیاردی آن، یک موفقیت بزرگ و کمسابقه به شمار میآید.
ویژه گیهای منحصربهفرد اثر
این طراحی که به لحاظ فیزیکی نیز از آثار بزرگ و کمیاب تبریزی محسوب میشود، با بهرهگیری از ساختاری مدرن، همچنان به ریشههای سنتی و زیباییشناسی ایرانی وفادار است. خطوط فیگوراتیو در آن با مهارتی کمنظیر و ترکیببندی خلاقانه بهگونهای بداهه اما کنترلشده اجرا شدهاند که چشم بیننده را درگیر میکند. قدرت قلمگیری، فضاسازی با تضادهای بصری، و ترکیب محتوا و فرم در آن یادآور دوران اوج کارهای تبریزی است؛ زمانی که او بهدرستی، خط را از قید معنا رهانید و آن را به عنصری بیانی در نقاشی بدل کرد.
نگاهی به جایگاه تبریزی در تاریخ هنر معاصر ایران
صادق تبریزی (۱۳۱۷–۱۳۹۶) نهتنها یکی از پایهگذاران نقاشیخط در ایران، بلکه از چهرههای محوری مکتب سقاخانه بود. وی با تلفیق سنتهای خوشنویسی، زیورآلات مذهبی و عناصر بومی با مدرنیسم جهانی، زبانی بصری آفرید که ایرانی و بینالمللی بود. او در کنار هنرمندانی چون پرویز تناولی، حسین زندهرودی، فرامرز پیلارام و مسعود عربشاهی، معماری هنری تازهای را بنا نهاد که هنوز الهامبخش نسلهای جدید است.
نخستین اثر نقاشیخط ایران نیز به او نسبت داده میشود؛ کاری روی پنل سرامیکی که در سال ۱۳۳۸ اجرا شد و تحولی بنیادین در زبان بصری هنر معاصر ایران بهوجود آورد. تبریزی طی ۵۰ سال فعالیت هنری، در بیش از ۳۰ نمایشگاه داخلی و بینالمللی شرکت داشت و آخرین حضور جهانی او به گالری ۸ لندن در سال ۱۳۹۱ بازمیگردد.
بازگشت دوباره طراحی صادق تبریزی به حراج تهران، نهتنها یک معامله هنری، بلکه یک رویداد فرهنگی بود. این اثر، میراث زندهای از دوران طلایی خلاقیت هنری در ایران معاصر است. افزایش بیش از ۱۳۰۰ درصدی قیمت اثر در عرض ۵ سال، از یک سو بازتاب نگاه جدید بازار هنر به آثار تاریخی و فاخر و از سوی دیگر، نشانی از اهمیت صیانت و معرفی درست میراث هنرمندانی چون تبریزی است.
انتهای پیام