سرویس موسیقی هنرآنلاین: شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای فعالیت مجدد خود به بررسی پیش‌نویس اصول و سیاست‌های موسیقی کشور پرداخت و ممکن است این پیش‌نویس در جلسات آینده این شورا تصویب شود.
کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی در این چند سال چندین بار از تدوین سند و ارائه آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از نهایی شدن خبر داد، اما این سند هنوز تصویب نشده است.
حدود دو ماه پیش شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از 11 سال تعطیلی دوباره شکل گرفت و با تشکیل دوباره این شورا، فعالیت کمیسیون هنر و معماری که در دوره تعطیلی شورای هنر به مسائل کلان و سیاست‌های هنر در شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌پرداخت، متوقف شد.
حالا شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای کار و دومین جلسه خود به بررسی پیش‌نویس اصول و سیاست‌های موسیقی کشور پرداخته است و ممکن است در جلسات آینده این شورا تصویب شود. با تصویب اصول و سیاست‌های برای نخستین بار مصوبه‌ای در حوزه موسیقی مبنای اجرای سیاست‌های موسیقی در نهادها و دستگاه‌های مختلف قرار می‌گیرد.
تشتت و نبود هماهنگی در نهادها در حوزه موسیقی ضرورت اصلی برای تدوین سند موسیقی است که هنوز به سرانجام نرسیده است و پس از تصویب سند، چگونگی و میزان اجرای آن اهمیت دارد.
نگاهی به تاریخچه تدوین سند ملی موسیقی کشور
شاید نقطه آغازین تدوین سند ملی موسیقی کشور را باید ابتدا در سال 91 جستجو کرد، در آن سال‌ها در نشست مشترک کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگ و خانه موسیقی اعلام شد که تدوین سند توسعه موسیقی از برنامه‌های کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به بررسی مسائل هنر در این کمیسیون گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری فرهنگی است و تاکنون در حوزه‌های فرهنگی و آموزشی تصمیم‌های مهمی داشته است. با توجه به نبود جایگاه مشخص برای مباحث هنری، نابسامانی‌ها در حوزه مسائل هنری، تعدد تصمیم‌گیری و نبود وحدت رویه و سیاست کلان در حیطه هنری شورا به این نتیجه رسید که جایگاه رسمی برای حوزه هنر داشته باشد. بنابراین کمیسیون هنر و معماری تشکیل شد و این کمیسیون با حضور هنرمندان و استادان رشته‌های مختلف و مدیران باتجربه فعالیت می‌کند.
ایمانی خوشخو با اشاره به اهمیت هنر موسیقی گفت: موسیقی با تاریخ و فرهنگ ما عجین است و بسیاری از مسائل ملی، ارزشی و انقلابی در قالب هنر موسیقی بیان شده و می‌شود، اما متأسفانه هنوز این هنر در جایگاه اصلی خود قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: در کنار تهیه سندهای توسعه هنرها، تدوین سند توسعه موسیقی از برنامه‌های کمیسیون هنر و معماری است که اگر این سند به نحو مناسب تهیه و تصویب شود می‌تواند مبنای فعالیت‌ها و برنامه‌های موسیقی کشور قرار گیرد و فعالیت‌های موسیقی در همه نهادها و مراکز هماهنگ شود.
ایمانی خوشخو افزود: البته در این مسیر از نظرات هنرمندان و استادان موسیقی و خانه موسیقی نیز استفاده خواهد شد و تصویب این سند می‌تواند ناهماهنگی‌ها و تشتت در سیاست‌ها و برنامه‌های موسیقی نهادها و مراکز مختلف را از بین ببرد و شاهد هماهنگی در زمینه موسیقی باشیم.
وی ادامه داد: در این سند مسائل حمایت از موسیقی، اقتصاد و آموزش موسیقی، حضور موسیقی در عرصه بین‌المللی مورد توجه قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در حدود دو سال فعالیت کمیسیون مباحث و مسائل رشته‌های مختلف بحث و بررسی شده و تهیه سندهای توسعه رشته‌های مختلف هنری از مهم‌ترین برنامه‌های کمیسیون است.
در ادامه این جلسه با ارائه گزارشی از خانه موسیقی گفت: خانه موسیقی سال 1378 راه‌اندازی شد و در این سال‌ها نقش مؤثری را در حوزه موسیقی داشته است و امروز خانه موسیقی 14 هزار عضو و 10 کانون تخصصی و غیرتخصصی دارد. بیمه هنرمندان موسیقی سراسر کشور، برگزاری کلاس‌های موسیقی از فعالیت‌های خانه موسیقی است. در سال‌هایی آزمون آموزشگاه‌های موسیقی نیز توسط خانه موسیقی برگزار می‌شد که این امر به لحاظ تخصصی بسیار تأثیرگذار بود و نظارت تخصصی آموزشگاه‌ها را نیز داشت اما چند سالی است که این آزمون‌ها توسط خانه موسیقی برگزار نمی‌شود.
داریوش پیرنیاکان عضو هیئت مدیره و سخنگوی وقت خانه موسیقی در آن جلسه گفت: موضوع اجتماعی موسیقی مسئله مهمی است و این موجب می‌شود فعالیت‌ها و برنامه‌های حوزه موسیقی به نحو مناسب انجام نشود و ضرورت دارد که یک قانون واحد و هماهنگ برای موسیقی تدوین شود که دخالت و ایجاد مانع در حوزه موسیقی را از بین ببرد.
داوود گنجه‌ای عضو هیئت مدیره خانه موسیقی نیز در این جلسه گفت: آزمون و خطا در حیطه موسیقی دیگر جایز نیست و می‌بایست از تجربه‌های موفق استفاده شود. مرکز حفظ و اشاعه موسیقی نقش تأثیرگذاری داشت و استادان صاحب سبک امروز دانش‌آموخته این مرکز هستند و می‌توان این شیوه و مرکز را احیا کرد.
تقی ضرابی دیگر عضو هیئت مدیره خانه موسیقی گفت: وقتی فرهنگ مادر در جامعه تضعیف شود مشکلات ناشی از خرده‌فرهنگ‌های بیگانه بیشتر می‌شود، پس ضرورت دارد که معرفت بر جامعه حاکم شود و به این منظور نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت و کوتاه‌مدت داریم. بی‌شک با برنامه‌ریزی در حوزه موسیقی، موسیقی ما می‌تواند در اروپا و امریکا جایگاه ممتازی پیدا کند.
حسن ریاحی هنرمند پیشکسوت موسیقی و دبیر بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر در این جلسه گفت: متأسفانه در حوزه موسیقی برنامه وجود ندارد و مشخص نیست که می‌خواهیم در حوزه موسیقی به کجا و چه مقصدی برسیم. البته جوانان مستعد و ظرفیت‌های خوبی وجود دارد و آموزش موسیقی نیز موفق بوده است اما به برنامه‌ریزی نیاز داریم که در این زمینه خانه موسیقی بسیار می‌تواند کمک کند.
حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی نیز گفت: مدیریت‌های سلیقه‌ای موسیقی را آزار می‌دهد و امیدواریم با تصویب سند موسیقی هماهنگی در سیاست‌ها و برنامه‌های نهادها و مراکز محقق شود. نبود هماهنگی در نهادها به لحاظ سیاست‌ها و برنامه‌ها موجب شده بارها کنسرت‌های موسیقی لغو شود که تبعات مادی و معنوی بسیاری هم دارد. جایگاه بررسی و رسیدگی به این امر کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی است و امیدوارم این مسئله برای همیشه حل شود. عدم نظارت تخصصی در حوزه آموزش موسیقی نیز از مشکلات این حوزه است که پیامدهایی دارد و امیدواریم با سند توسعه نظارت منظم تخصصی بر آموزش نیز انجام شود.
موسیقی دستاویز نیست، بلکه دستاورد است
در 21 مرداد سال 93 با توجه به سابقه‌ای که درباره تدوین سند موسیقی در کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود داشت، موضوع سند موسیقی در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری مطرح شد. حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری بعد از پایان جلسه بررسی سند ملی موسیقی کشور با حضور تعدادی از صاحب‌نظران و مسئولان این حوزه، در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤال خبرنگاری که علت تدوین سند موسیقی را می‌پرسید، اظهار کرد: چون موسیقی کشور وضع مشخصی ندارد باید وضع آن مشخص شود و این نیاز به سند دارد. سند خوبی که منجر به ساماندهی تولید، آموزش و پژوهش و صادرات و واردات در این حوزه شود.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که آیا تدوین این سند منجر به دولتی شدن موسیقی نمی‌شود، تصریح کرد: فکر نمی‌کنم چنین امری باشد، تدوین این سند منجر به هرچه روشن‌تر شدن رابطه دولت، جامعه، اهالی موسیقی و فضای موسیقی خارج از کشور می‌شود.
وی با تأکید بر این که گاهی برای این که بگوییم نگاه دولت به یک موضوع چیست، سندی در ارتباط با آن تهیه می‌شود، گفت: گاهی در تهیه سند صدای کسانی که ذی‌نفع هستند شنیده می‌شود و گاهی نیز همراه با مشارکت افراد ذی‌نفع، این سند تهیه می‌شود که ما در تلاش هستیم سند موسیقی از نوع سوم باشد.
آشنا با بیان این که سند ملی موسیقی توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده و به صحن شورا ارائه شده است، تصریح کرد: قبل از بررسی سند در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی این سند در این مرکز مورد بررسی قرار گرفته است.
وی گفت: مسئولیت تهیه این سند بر عهده دکتر اسحاقی است و دیگران نیز عضو این تیم هستند و ما از آن‌ها برای حضور در این جلسه دعوت کرده بودیم که علیرغم این دعوت آن‌ها حضور پیدا نکردند.
مشاور فرهنگی رئیس جمهور در مورد ضمانت اجرایی این اسناد، یادآور شد: اسنادی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌شود در حکم قانون است و هر ضمانت اجرایی که دیگر قوانین دارند این قوانین نیز دارا می‌باشند.
این سند به گفته دست‌اندرکارانش، بخش گسترده‌ای از فعالیت‌های موسیقایی کشور را در برگرفته و می‌تواند در چارچوبی نظام‌مند تا سال‌ها در جریان فعالیت‌های اجرایی موسیقی کشور مورد استفاده قرار بگیرد.
لازم است در تمامی موارد بررسی‌های لازم صورت گیرد
چند ماه بعد در چهارم بهمن سال 93 علی مرادخانی معاون امور هنری وزارت ارشاد آن زمان درباره سند و پیگیری آن توضیح داد: با توجه به اهمیت این سند لازم است قبل از این که از نظر رئیس جمهوری بگذرد، بررسی‌های بیشتری روی آن انجام شود. ما در همان جلسه نیز به این نتیجه رسیدیم که باید این سند مهم بررسی بیشتری شود تا تمامی موارد آن شکوفاتر و بارورتر شود به همین دلیل تصمیم گرفته شد تا کارشناسی بیشتری انجام شده و بعد از اتمام به شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد. برای تدوین سند اصول و سیاست‌های موسیقی کشور زحمات فراوانی کشیده شده که لازم است در تمامی موارد بررسی‌های لازم صورت گیرد. از این جهت جای نگرانی نیست و هنرمندان و اهالی رسانه بدانند که دوستان من در مرکز بررسی‌های استراتژیک به‌شدت مشغول بررسی آن هستند ما هم در معاونت هنری تلاش خود را انجام می‌دهیم که بتوانیم هرچه زودتر به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم. حضور بزرگان موسیقی در جلسه گذشته همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردم نمودی عینی برای تأکید رئیس جمهوری روی خرد جمعی بود که برای همه ما مهم است اما آنچه هم‌اکنون بیش از هر چیز دیگری برای ما مهم است بررسی بیشتر و بهتر این سند راهبردی است که نباید هیچ اما و اگری داشته باشد.
ورود به شورای عالی انقلاب فرهنگی
چند ماه بعد در فروردین سال 94 محمدحسین ایمانی خوشخو دبیر کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی با حضور در خانه موسیقی اخبار جدیدی در زمینه سند گفت: کمیسیون هنر و معماری به دنبال آن است تا به ایجاد وحدت رویه در سیاست‌گذاری هنر کمک کند. در رشته‌های گوناگون هنر دستورالعمل و مصوبه از سوی نهاد عالی وجود ندارد و فقط مصوبه‌ای در حوزه تئاتر مربوط به سال‌ها پیش است بنابراین کمیسیون هنر و معماری شورا تهیه سندهای موسیقی، تئاتر، معماری و سینما با نظر هنرمندان و متخصصان هر رشته را در اولویت برنامه‌های خود قرار داد و امیدواریم تا پایان سال جاری (94) اسناد این رشته‌های هنری نهایی و در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شود. سند موسیقی با نظر هنرمندان و صاحب‌نظران تهیه شده است و امیدواریم در آینده نزدیک در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شود. این سند یک نقطه شروع است تا عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در حوزه فرهنگی مصوبه‌ای در زمینه موسیقی و صیانت از اصل موسیقی داشته باشد و نهادها و دستگاه‌های متعدد هنری بر اساس این مصوبه برنامه‌ریزی کنند.
در حال جمع‌بندی سند هستیم
سه ماه بعد از ورود سند موسیقی به شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیروز ارجمند مدیرکل دفتر موسیقی در آن زمان در هفتم تیر سال 94 ضمن تأیید پیگیری‌های شکل گرفته برای این مطلب گفت: پس از جلساتی که سال گذشته (مرداد سال 93) در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری برگزار شد، من مدتی طولانی در جریان کار شورا نبودم، اما در حال حاضر کار را با همکاری مستمر پیش برده‌ایم. در جلسه‌ای که سال گذشته برگزار شد، صورت‌جلسه این بود که یک شورای سه نفری شامل علی مرادخانی، ساسان فاطمی و یک نماینده از مرکز موسیقی تشکیل شود و این موضوع را پیگیری کند. من هم با توجه به این که خبری از آن شورا نشنیدم، خودم موضوع را پیگیری کردم و دوباره این موضوع در جریان افتاد. ما چند جلسه با کارشناسان این مرکز داشتیم و کارشناسان دفتر موسیقی را نیز درگیر کار کردیم. به هر حال به انجام مصاحبه‌هایی نیاز بود که ما این کار را انجام دادیم. یکی از مباحث ما در آن جلسه، تدوین سند پشتیبان بود و ما اسناد پشتیبان را با کتاب‌ها، مقالات، سخنرانی و کنفرانس‌ها تکمیل کردیم. این روند خیلی طول کشید و ما اکنون در حال جمع‌بندی سند هستیم.
ارجمند اظهار کرد: پیش‌بینی ما این بود که تدوین نهایی سند تا آخر اردیبهشت سال 94 زمان ببرد اما این روند بیشتر طول کشید. ما در بخش آموزش، تولید، پژوهش و... به آمار و نتایجی رسیده‌ایم. همان‌طور که می‌دانید، دستگاه‌های کشور ما بُعد کارشناسی قوی‌ای ندارند مثلاً ما با این که در دفتر موسیقی کارشناس داریم، وقتی می‌خواهیم به تحلیل و پایش بپردازیم در این زمینه با کمبود مواجه می‌شویم و این خودش یک عامل بازدارنده است. به هر ترتیب سند موسیقی کشور در فاز آخر است و ما می‌توانیم امیدوار باشیم که تابستان امسال منتشر شود.
پیگیری‌های تدوین سند مجدداً آغاز شده است
هشتم تیر سال 94 حسین نوش‌آبادی معاون پارلمانی و سخنگوی وقت وزارت ارشاد گفت: پیگیری‌ها برای ادامه روند تدوین سند موسیقی کشور مجدداً آغاز شده و تلاش داریم تا پایان نیمه سال جاری به اتمام برسد.
نوش‌آبادی با بیان این که تدوین این سند تنها از سوی این وزارتخانه صورت نمی‌گیرد، عنوان کرد: از آنجایی که قرار است سند عالی در حوزه موسیقی داشته باشیم لازم است نهادهای دیگری نیز در کنار وزارت ارشاد به تدوین آن بپردازند که از آن جمله نقش برجسته شورای عالی انقلاب فرهنگی است که سیاست‌های کلان فرهنگی و هنری کشور را به تصویب می‌رساند. تاکنون بخش مهمی از این سند مورد بررسی قرار گرفته و مراحل پایانی خود را طی می‌کند و حتی کمیسیون هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این زمینه نشست‌های با اعضای هیئت مدیره خانه موسیقی برگزار کرده است لذا اگر این شورا همکاری خوب خود را در مرحله تدوین سند همچنان ادامه دهد قطعاً تصویب آن بسیار مؤثر خواهد بود. خانه موسیقی و حوزه هنری از دیگر مجموعه‌هایی بودند که به وزارت ارشاد در این زمینه مشاوره‌هایی دادند و جلسات متعددی با این افراد برگزار شد. درنهایت با وجود برگزاری این جلسات فشرده امیدواریم تا سه الی چهار ماه آینده این سند به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.
تدوین سند موسیقی و معماری کشور
اوایل اسفند سال 94 جلسه کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی با بررسی مسائل هنری و جشنواره‌های فجر با حضور معاون امور هنری وزارت ارشاد و با مدیران و دبیران جشنواره‌های فجر در موسسه فرهنگی، هنری صبا برگزار شد.
محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تهیه و تدوین سند معماری و موسیقی در این کمیسیون گفت: سند معماری با بررسی‌های کارشناسی و استفاده از نظرات استادان و معماران تهیه شده است و برای بررسی و تصویب در آینده نزدیک به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود. همچنین سند موسیقی برای برطرف کردن مسائل موسیقی و فراهم کردن یک سند قانونی بالادستی برای صیانت از موسیقی و جلوگیری از برخوردهای سلیقه‌ای با این هنر با استفاده از نظرات هنرمندان و کارشناسان تهیه شده و مراحل نهایی را می‌گذراند و مشورت‌های لازم برای تدوین نهایی این سند با معاونت هنری نیز انجام می‌شود تا پس از تکمیل، سند برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شود.
مرادخانی در ادامه گفت: کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند به رفع نیازهای قانونی حوزه هنر کمک کند و تدوین سند موسیقی نمونه خوبی در این زمینه است اما ضرورت دارد که موارد به‌صورت جامع‌تر در این سند طرح شود.
اولین جلسه سال 95 با بررسی وضعیت موسیقی
اوایل سال 95 نخستین جلسه کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی در خانه موسیقی برگزار شد. در این جلسه که با حضور اعضای کمیسیون هنر و معماری و هیئت مدیر خانه موسیقی برگزار شد، محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: خانه موسیقی علیرغم نابسامانی‌ها و نبود وحدت رویه و نقدهایی که ممکن است نسبت به آن مطرح شود، در زمینه موسیقی موفقیت‌هایی داشته و با وجود همه مسائل و نابسامانی‌ها چراغ خانه روشن است و نقش خانه موسیقی پس از گذشت زمان بیشتر مشخص خواهد شد.
ایمانی خوشخو ادامه داد: موسیقی سال پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت و موفقیت‌ها و حضور مؤثر نسل جوان موسیقی را در سال گذشته شاهد بودیم که بیانگر ظرفیت‌های توانمند این عرصه است. اما سال گذشته مسائل و نابسامانی‌هایی نیز در موسیقی دیده شد که با تدبیر می‌توان این مسائل و فشارها را کاهش داد. بعضی اختلاف سلیقه‌ها و دیدگاه‌ها نیز که می‌بایست با گفت‌وگو و تعامل برطرف شود در عرصه عمومی اجتماع طرح شد و امیدواریم با تدبیر و حضور مؤثر هنرمندان این اختلاف نظرها نیز رفع شود و فضای امیدبخشی برای جوانان فراهم شود.
رئیس کمیسیون هنر و معماری گفت: سند موسیقی که با نظر هنرمندان و کارشناسان موسیقی تهیه شده می‌تواند یک پایه اولیه برای هنر موسیقی و کاهش نابسامانی‌ها باشد که امیدواریم با تصویب این سند در سال جاری یک گام برای هماهنگی و تقویت موسیقی برداشته شود. همچنین حقوق مؤلفان و مصنفان موسیقی که خواسته هنرمندان خانه موسیقی است در سال جاری در کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری می‌شود و کمیسیون برای تأمین منابع مورد نیاز به‌منظور تولید "موسیقی معیار" پیگیری و تلاش خواهد کرد.
ایمانی خوشخو با اشاره به نقش کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: سعی داریم سه سند موسیقی، معماری و سینما را امسال در دستور کار قرار دهیم.
محمد سریر رئیس هیئت مدیره خانه موسیقی در ادامه این جلسه گفت: نگاه به موسیقی با دیگر هنرها در جامعه ما متفاوت است و به این دلیل چندان درباره موسیقی بحث و گفت‌وگو نمی‌شود و متولیان نیز به آن نزدیک نمی‌شوند. اگر روند حرکت موسیقی را در 10 سال گذشته مرور کنیم به این نتیجه می‌رسیم که از نظر نقش موسیقی در اندیشه ورزی و رشد اجتماعی متأسفانه در سراشیبی حرکت کرده‌ایم و اعتبار موسیقی حفظ نشده است.
سریر افزود: موسیقی هم مانند سینما این ظرفیت را دارد که حضور جدی‌تری حتی در عرصه جهانی داشته باشد اما برنامه مشخص و مدون عملی برای این حوزه از سوی بخش فرهنگی به‌عنوان متولی هنر تعریف نشده است. صدا و سیما در این زمینه تأثیرگذارترین بخش است که می‌تواند افق و چشم‌انداز خود را مشخص کند اما همیشه در یک ابهام و ایهام و بر اساس سلیقه در حوزه موسیقی کار کرده است. این موارد موجب شده جامعه به یک تشتت برسد و ما برای مثال از آثاری که تأثیر اجتماعی و فرهنگی دارند به آثار گذشته مراجعه کنیم و به موسیقی‌هایی که در گذشته بوده غبطه می‌خوریم. تولید موسیقی معیار و موسیقی‌هایی که هویت و زیربناهای اندیشه ورزی داشته باشند، ضرورت دارد اما نیازمند برنامه‌ریزی از سوی متولیان فرهنگی است.
حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی نیز در این جلسه گفت: سال گذشته، سال پر فراز و نشیبی برای موسیقی بود و مسائل و چالش‌هایی را تجربه کردیم که در گذشته در این حجم تجربه نشده بود. در بخش صنفی، مدیریتی و جامعه هنرمندان مسائلی را شاهد بودیم که متأسفانه اتفاق‌های خوشایندی نبود و عدم قاطعیت و چندگانگی تصمیم‌گیری در مدیریت موسیقی و همچنین هنجارشکنی در عرصه اجتماع و رسانه‌ها رخ داد که خوشایند نبود.
مدیرعامل خانه موسیقی پیگیری حقوق مؤلفان و مصنفان را از ضرورت‌های جدی خواند و گفت: لازم است حقوق مؤلفان و مصنفان موسیقی پیگیری شود که در این زمینه کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند کمک کند. اگر این امر محقق شود ضمن رعایت حقوق اقتصاد موسیقی نیز متحول خواهد شد و برای این منظور تعامل با رسانه ملی برای آموزش و یادآوری حقوق مؤلفان مؤثر است.
سند موسیقی می‌تواند مسائل اصلی موسیقی را حل کند
با گذشت یک سال از آخرین صحبت‌ها درباره این سند، اردیبهشت سال 96 جلسه مشترک هیئت مدیره خانه موسیقی و هنرمندان موسیقی با کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی در خانه موسیقی برگزار شد.
محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه گفت: هنوز فضای مبهمی درباره موسیقی در کشور وجود دارد و حتی یک سطر قانون و مصوبه درباره موسیقی نداریم.
رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: کمیسیون هنر و معماری بیش از دو سال موضوع سند موسیقی را پیگیری و با نظرات هنرمندان و کارشناسان موسیقی سندی را تدوین کرد. با توجه به این که دغدغه همگانی در این زمینه وجود دارد نهادهای دیگری هم مانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری نیز پیش‌نویس اسنادی را برای موسیقی تهیه کردند. شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز چند سال گذشته پیش‌نویسی را برای سند موسیقی تهیه کرده است. در حال حاضر مسئولیت تدوین نهایی سند موسیقی بر عهده کمیسیون هنر و معماری است و همه پیش‌نویس‌هایی که برای سند موسیقی تهیه شده در اختیار این کمیسیون است. به‌منظور تدوین نسخه نهایی سند موسیقی کمیته‌ای با حضور هنرمندان و کارشناسان موسیقی تشکیل می‌شود تا با بررسی پیش‌نویس‌ها و نظرات، سند موسیقی نهایی و برای بررسی و تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شود.
ایمانی خوشخو ادامه داد: در سند موسیقی یک نگاه اساسی و اصولی مورد توجه است تا با تصویب آن چند مسئله اساسی موسیقی کشور برطرف شود و قرار نیست در این سند همه جزییات موسیقی بیان شود. خوشبختانه سند معماری کشور به‌عنوان نخستین سند هنری که با استفاده از نظرات معماران و کارشناسان معماری در کمیسیون هنر و معماری تهیه شده بود، سال گذشته از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و به دستگاه‌ها ابلاغ شد. با توجه به تجربه سند معماری و شیوه بررسی اسناد در شورای عالی انقلاب فرهنگی، سند موسیقی با نگاه اصولی و به‌طور مختصر برای ارائه به شورا آماده می‌شود.
رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: موسیقی سنتی به‌عنوان میراث فرهنگی و هنری کشور است که حفظ و حراست از آن ضرورت دارد. یکی از عرصه‌هایی که می‌تواند زمینه توجه به موسیقی ملی را فراهم کند آموزش و پرورش و مدارس است که متأسفانه توجه به موسیقی ملی در ذهن کودکان ما در مدارس شکل نمی‌گیرد و ضرورت دارد دریچه‌ای برای موسیقی در آموزش و پرورش ایجاد شود.
حمیدرضا نوربخش مدیرعامل خانه موسیقی در این جلسه گفت: کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی جایگاه مهمی دارد و مسائل اساسی هنر را دنبال می‌کند و با توجه به جایگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی، می‌تواند بسیاری از مسائل جدی هنر را حل کند. خلأهای بسیاری ازجمله اسناد هنری وجود دارد که می‌تواند در این کمیسیون و شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی و حل شود.
نوربخش در ادامه گفت: مسائل موسیقی که کم و بیش در این سال‌ها وجود داشته است و دارد در کمیسیون هنر و معماری هم بررسی شده و به همین منظور سند موسیقی تدوین شده است. ما در موسیقی وحدت رویه نداریم، با موسیقی برخورد ملوک‌الطوایفی می‌شود و هر مسئولی با سلیقه خود با موسیقی برخورد می‌کند. این وضعیت امنیت شغلی و روانی هنرمندان را تهدید می‌کند و هنرمندان از حق طبیعی خود محروم می‌شوند. به بانوان اجازه تحصیل در رشته موسیقی داده می‌شود اما آنان اجازه فعالیت ندارند و در تعدادی از استان‌ها بانوان اجازه فعالیت ندارند و گاهی با بانوان نوازنده برخوردهای ناشایستی شده که آسیب‌های آن تا سال‌ها از اذهان پاک نمی‌شود.
محمد سریر نیز در این نشست گفت: انعکاس موسیقی در جامعه و اشتغال به آن زیاد است اما چشم‌انداز روشنی برای دست‌اندرکاران موسیقی وجود ندارد. موسیقی موجب رشد فکری می‌شود و گرایش تربیتی دارد و با وجود محدودیت‌ها فعالان موسیقی بعد از انقلاب اسلامی بیش از 30 برابر شده‌اند. بنابراین موسیقی در اداره امور کشور به یک نگاه ویژه نیاز دارد اما در حال حاضر موسیقی تعریف مشخصی ندارد و حداقل در 100 سال اخیر موسیقی در کشور همواره با تردیدهایی مواجه بوده است. موسیقی تنها رشته‌ای است که با دیواری از ابهام مواجه است و تا وقتی چنین است هر کسی از ظن خود برای موسیقی تصمیم می‌گیرد. می‌بایست شورای عالی انقلاب فرهنگی یک خط نگاه عملی برای موسیقی ترسیم کند تا تکلیف این رشته که در زندگی مردم حضور جدی دارد مشخص شود.
داریوش پیرنیاکان در این نشست گفت: سندی را که در کمیسیون هنر و معماری تهیه کردیم سند مناسبی است و اگر تصویب شود می‌تواند راهگشا باشد. خانه موسیقی چندین هزار عضو دارد، چندین دانشکده و هنرستان موسیقی داریم اما هنوز ما و موسیقی را به رسمیت نمی‌شناسند، بنابراین ضرورت دارد شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری کند تا این سند تصویب و قانون شود و عزم جدی برای پیگیری این موضوع باشد. امروز بسیاری از دانشجویان موسیقی دغدغه دارند که پس از فارغ‌التحصیلی چه فضای برای فعالیت و کار دارند و این شرایط موجب سرخوردگی می‌شود.
سند موسیقی همچنان در انتظار
مرداد سال 98 اعضای کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی به همراه مدیرکل دفتر موسیقی و تعدادی از هنرمندان این حوزه در جلسه‌ای نظر خود را درباره پیش‌نویس سند موسیقی کشور بیان کردند.
در این جلسه پیش‌نویس سندی که سه سال پیش در کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی با مشارکت تعدادی از هنرمندان موسیقی تهیه شده، دوباره طرح شد و اعضای کمیسیون و مدیرکل دفتر موسیقی نظراتی را درباره آن بیان کردند.
محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون در این جلسه گفت: برای نخستین بار قرار است قانون و مصوبه‌ای در زمینه موسیقی باشد تا هماهنگی‌های بیشتری در حوزه موسیقی فراهم و دخالت‌های افراد و نهادها در موسیقی برطرف شود. موسیقی در عرصه‌های مختلف حضور داشته و تأثیرگذار بوده است اما توجه لازم و شایسته به موسیقی نشده است. پیش‌نویس سند موسیقی که با همکاری و مشارکت چند نفر از استادان و هنرمندان موسیقی حدود سه سال پیش تدوین شد و از نظرات هنرمندان و کارشناسان دیگری نیز استفاده شده است در تعامل با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی و با استفاده از نظر اعضای کمیسیون و هنرمندان موسیقی نهایی می‌شود.
محمد اله‌یاری مدیرکل دفتر موسیقی نیز در این جلسه گفت: ضرورت دارد که در تدوین سند موسیقی کشور به همه مسائل موسیقی، واقعیت‌ها و شرایط موسیقی به‌طور جامع توجه شود و نگاه فرایندی به موسیقی در نظر گرفته شود.
در این جلسه اعضای کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی و داریوش پیرنیاکان و هومان اسعدی نظرات و نقدهایی را درباره پیش‌نویس سند موسیقی بیان کردند و مقرر شد در جلسات آینده با توجه به نظرات کارشناسی سند موسیقی نهایی شود.
مرور پیش‌نویس سند موسیقی در حضور معاون امور هنری
چند روز بعد از جلسه مذکور در آخرین جلسه کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی مقرر شد پس از جمع‌بندی نظرات، سند موسیقی تدوین و نهایی و برای بررسی و تصویب به این شورا ارائه شود.
در این جلسه، پیش‌نویس سند موسیقی مرور شد و سید مجتبی حسینی معاون امور هنری، محمد اله‌یاری مدیرکل دفتر موسیقی و اعضای کمیسیون نظرات و پیشنهادهای خود را درباره پیش‌نویس سند موسیقی طرح کردند و مقرر شد پس از جمع‌بندی نظرات، سند تدوین و نهایی و برای بررسی و تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود.
محمدحسین ایمانی خوشخو رئیس کمیسیون هنر و معماری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این جلسه گفت: امیدواریم با تدوین سند موسیقی، سند سینما و موسیقی در شورای عالی بررسی و تصویب شود و با تصویب سند موسیقی ناهماهنگی‌هایی که در این حوزه وجود دارد برطرف شود.
بررسی اصول و سیاست‌های موسیقی کشور
درنهایت هفته گذشته، جلسه دوم شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و اعضای شورای هنر، معاون امور هنری وزارت ارشاد و مدیرکل دفتر موسیقی در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و با موضوع بررسی پیش‌نویس سند توسعه هنر، ماده‌واحده تأسیس مؤسسه هنرمندان پیشکسوت و همچنین اصول و سیاست‌های موسیقی کشور برگزار شد که مقرر شد در زمینه تشکیل شورای هماهنگی موسیقی کشور و ساختار آن، اعضای شورای هنر پیشنهاد‌ها و نظر نهایی را تا دو هفته آینده به شورای هنر اعلام کنند.
با توجه به این که مصوبات شورای هنر شورای عالی انقلاب فرهنگی با شرایطی می‌تواند بدون طرح در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه قانونی تلقی شود، به نظر می‌رسد اصول و سیاست‌های موسیقی کشور در آینده نه‌چندان دور تصویب و نخستین مصوبه در زمینه موسیقی محقق شود.