به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب، نشست خبری سی و هفتمین‌دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران یکشنبه ۱۳ بهمن ماه با حضور نیکنام حسینی پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب، حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی راد دبیر علمی جایزه کتاب سال و احمد علی حیدری دبیر جایزه جهانی کتاب سال در سرای اهل قلم برگزار شد.
نیکنام حسینی پور در این آیین ضمن تبریک آغاز دهه مبارک فجر و چهل ویکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی به همه مردم ایران و آزادگان جهان گفت: امیدوارم جبهه مقاومت که با شهادت سردار بزرگ اسلام شهید سلیمانی خون تازه‌ای به آن تزریق شده است هم‌چنان مقاوم و مانا باشند و بتوانیم در مسیری که مقام معظم رهبری طراحی کرده‌اند و آن شهید والا مقام در حال پیاده کردن آن بودند ادامه دهند و ما هم قدردان این امنیتی که الان داریم باشیم و شهدایی که برای این آب وخاک در خون خود غلطیدند که ما بتوانیم این جا ینشینیم و با هم درباره کتاب گفت‌وگو کنیم.
او ادامه داد: مقام معظم رهبری در مناسبت‌های مختلف کتابی اشارات خوبی به موضوع کتاب کرده‌اند از جمله فرموده‌اند "کتاب دروازه‌ای بسوی جهان گسترده دانش و معرفت است و فرایند کمال بشری به وسیله کتاب تحقق می‌یابد".
حسینی‌پور ادامه داد: در زمان‌های زندگی می‌کنیم که افراد مدعی فرهنگ جهانی و تبدیل کردن جهان به مهد تمدن خودشان هستند اما بی‌فرهنگ‌ترین کارها را انجام می‌دهند و از این که دنیا می‌خواهند همه نقاط فرهنگی ایران را به مخاطره بیندازند اما نمی‌دانند که بعضی از کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی ایران به اندازه عمر کشورشان سابقه تاریخی دارند و فرهنگی و تمدن این کشور همیشه ققنوس‌وار در زمانه‌های مختلف سر برآورده‌اند و کسی را یارای رقابت با این تمدن و این فرهنگ نیست زیرا همیشه این فرهنگ با این مردمش زایش داشته است و ایران و ایرانی فرهنگ خودش را همیشه قدر می‌نهد. همان‌گونه که وزیر امور خارجه گفتند: "تهدید رییس جمهور امریکا برای نابودی مراکز فرهنگی مصداق بارز تروریسم فرهنگی و بین‌المللی است که محکوم است و اتفاقا باعث زایش‌های بیشتر در این حوزه شده است. تهدیدات ترامپ ناشی از نفرت همراه با حقارت است".
مدیرعامل موسسه خانه کتاب افزود: کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه جهانی یکی از این نمادهای فرهنگی ایران و ایرانیان است که به خود می‌بالیم امسال سی و هفتمین دوره آن را پررنگ تر و پربارتر از هر سال برگزار می‌کنیم و همین جایزه، ققنوس‌وار به راه خود ادامه می‌دهد و این سیمرغ دانایی و معرفت فرهنگی هم‌چنان به پرواز خود ادامه می‌دهد و دانایی را نه در مرزهای ایران بلکه در ایران فرهنگی و همه نقاط جهان می‌پراکند و این یک میراث معنوی برای همه ایرانیان و بشریت است.
حسینی‌پور توضیح داد: در همین کشورهایی که ادعای متمدن بودن را دارند در قالب‌های عوام فریبانه کتاب مقدس میلیاردها مسلمان را می‌سوزانند و این نشان از ساده لوحی و تحلیل‌های ساده‌انگارانه آن‌ها دارد. که این کتاب اگر نابود شدنی بود قبل از آن‌ها هم خیلی‌ها این کار را کرده‌اند. اما نمی‌دانند که این کتاب در قلب و جان مسلمانان جای دارد و ما به همان نسبت که این کار را در خارج از مرزهای ایران محکوم می‌کنیم به شکل‌ها و قالب‌های جدیدی که به طرفداری از طب اسلامی یا طب سنتی انجام می‌شود و با دانش جدید مقابله می‌کنند که کتاب‌های جدید دانش پزشکی را می‌سوزانند را نیز محکوم می‌کنیم و امیدوارم حوزه‌های علمیه و حوزه‌های دانشگاهی ما چنان عمل کنند که افراد فرصت طلب زمینه ظهور پیدا نکنند و از عواطف و احساسات مردم سو استفاده نکنند هر چند که در مجامع علمی اصلا بحث طب اسلامی و طب سنتی قابل بحث است، البته طب سنتی در کشورهای مختلف هم وجود دارد اما این نافی این نیست که با علوم جدید در قالب کتاب سوزی مخالفت شود. خوش‌بختانه همه مجامع علمی و فرهنگی و عمومی این را محکوم کردند و امیدوارم دیگر شاهد چنین کتاب سوزی‌هایی نباشیم زیرا کشور ایران معروف به کتاب بوده است در طول تاریخ از قانون ابن‌سینا تا کتاب‌های فلاسفه تا دواوین شعرا و ... و کسی نمی‌تواند این را از ایران و ایرانی دور کند.
او کتاب را باعث تمدن سازی دانست و گفت: حرمت گذاشتن به کتاب و علم و دانش نزد همه ایرانیان از قدیم الایام تاکنون وجود داشته است و حتی علما و فضلای ما و دانشمندان و اساتید ما به کتاب سال به عنوان کتاب و یک کار پژوهشی جمعی اهمیت بسیاری قائل هستند و تاکنون در کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در رشته پزشکی ۴۶ عنوان برگزیده و۳۸ عنوان شایسته تقدیر شناخته شده است و این نشان از توجه به به علوم جدید است. بنابراین با فکر و اندیشه باید به صورت اندیشه‌ای برخورد کرد نه با آتش زدن کتاب.
حسینی‌پور با اشاره به شیوه گردآوری کتاب برای داوری در جایزه کتاب سال تصریح کرد: در کتاب سال جمهوری اسلامی ایران سعی شده همه کتاب‌هایی که چاپ شده‌اند با دو روش فراخوان یعنی ارسال کتاب توسط ناشران و پدیدآورندگان اثر و همچنین استفاده از مخزن خانه کتاب دیده شوند که کتابی از قلم نیفتد. در حوزه جایزه جهانی هم سعی کرده‌ایم هم از ظرفیت نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه کتاب فرانکفورت استفاده شود و هم از ظرفیت نهادها و موسسات فرهنگی خارج از کشور که کتاب‌هایی که در حوزه اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی چاپ می‌شوند دیده شوند. همچنین از ظرفیت اساتید داخلی و خارجی نیز در این زمینه بهره می‌بریم. بنابراین نمی‌توانیم به صورت مطلق بگوییم که همه کتاب‌هایی که در جهان در حوزه اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی چاپ شده، دیده شده است اما می‌توانیم بگوییم سعی خودمان را کرده‌ایم. جایزه منطقه‌ای هم که دومین دوره آن در دی ماه در هند برگزار شد مکمل جایزه جهانی کتاب سال است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب، جشنواره‌های فرهنگی به ویژه جوایز حوزه کتاب را یکی از مهم‌ترین رخدادهایی دانست که می‌توانند در رشد و تعالی فرهنگی هر جامعه، تشویق و ترغیب اهالی قلم و فعالان حوزه‌های فرهنگی تاثیرگذار و نقش‌آفرین باشد.
او ادامه داد: جایزه کتاب سال به عنوان مهم‌ترین، فراگیرترین و باسابقه‌ترین جایزه در حوزه کتاب و کشور هر ساله با همکاری نزدیک به ۵۰۰ داور به معرفی برترین و ارزشمندترین آثار می‌پردازند. این جایزه در ۷۴ گروه علمی آثار را ارزیابی می‌کنند. در سی و شش دوره گذشته ۳۰۰۱۵۷ عنوان کتاب داوری شده‌اند و ۱۶۴۲ کتاب یعنی (پنجاه وپنج صدم درصد)در دو سطح برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شده‌اند که از این تعداد ۶۴۶ کتاب یعنی۵/۳۹ درصد برگزیده و ۹۹۶ کتاب یعنی ۵/۶۰ درصد شایسته تقدیر بوده‌اند. بیشترین آثاری که داوری شده‌اند با ۶۴۴۰۷ عنوان یعنی ۵/۲۱ درصد به موضوع ادبیات و پس از آن به‌ترتیب به موضوعات کودک و نوجوان، دین، علوم کاربردی، علوم اجتماعی، تاریخ و جغرافیا، فلسفه و روان‌شناسی، هنر، علوم خالص، زبان و کلیات اختصاص دارد.
حسینی‌پور ادامه داد: از میان آثار برگزیده یعنی ۶۴۶ عنوان کتاب، بیشترین آثار با ۱۲۱ عنوان یعنی ۱۱درصد به موضوع علوم کاربردی اختصاص دارد و در رتبه‌های دوم و سوم نیز دین با ۱۰۲ عنوان و ادبیات با ۶۴ عنوان قرار دارند. کمترین آثار نیز با ۳۱ عنوان یعنی ۵درصد به موضوع زبان اختصاص دارد. در حوزه آثار تقدیری از میان ۹۹۶ کتاب، بیشترین آثار با ۲۳۳ عنوان یعنی ۵/۲۳درصد به موضوع علوم کاربردی اختصاص دارد و در رتبه‌های دوم و سوم نیز دین با ۱۴۰ عنوان و علوم اجتماعی با ۱۰۸ عنوان قرار گرفته‌اند. کمترین آثار با ۲۲ عنوان یعنی ۲درصد به موضوع کلیات اختصاص دارد. در طول ادوار جایزه کتاب سال، در بخش تالیف غلامحسین ابراهیمی‌دینانی با ۴ کتاب، حسن ابراهیم‌زاده با ۳ کتاب و محمدباقر وثوقی، محمد حسن‌دوست، امیرمحمد طباطبایی، شاپور طاحونی و... با ۲ کتاب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند.
مدیرعامل خانه کتاب افزود: در بخش ترجمه نیز آذرتاش آذرنوش، عبدالله کوثری و حسین ابراهیمی‌الوند با ۳ کتاب بیشترین کتاب برگزیده را داشته‌اند. در بخش تصحیح و تحقیق موسسه آل البیت(ع) لإحیاء التراث با ۶ کتاب، رضا مختاری با ۳ کتاب و نجفقلی حبیبی و علی‌اوسط ناطقی با ۲ کتاب، بیشترین آثار برگزیده را در این بخش دارا هستند. از نظر جنسیت پدیدآورندگان آثار برگزیده، نیز این آمار قابل تامل است که ۱۳۵۴ تن از آن‌ها مرد و ۲۳۸ تن از آن‌ها زن هستند و در مجموع کل پدیدآورندگان ۱۵۹۲ نفر را در بر می‌گیرد. از نظر جنسیت در آثار شایسته تقدیر که ۱۸۸۶ تن از آن‌ها مرد و ۳۱۵ تن از آن‌ها زن هستند وجمعا ۲۲۰۱ نفر بوده‌اند.
حسینی‌پور ادامه داد: از میان ناشران دولتی که بیشترین آثار برگزیده را دارند، مرکز نشر دانشگاهی با ۵۶ عنوان، دانشگاه تهران با ۵۰ عنوان و شرکت انتشارات علمی و فرهنگی با ۱۹ عنوان به‌ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند. همچنین از میان ناشران خصوصی که بیشترین آثار برگزیده را دارند، فرهنگ معاصر با ۷ و ناشرانی چون سخن، طرح نو، فاطمی، قدیانی، ققنوس، ماهی، مروارید و نی با ۶ اثردر رتبه دوم قرار گرفته‌اند. از میان ناشران دولتی که بیشترین آثار شایسته تقدیر را دارند، دانشگاه تهران با ۶۱ عنوان، مرکز نشر دانشگاهی با ۵۸ عنوان و سازمان سمت با ۴۱ عنوان به‌ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند. همچنین از میان ناشران خصوصی که بیشترین آثار شایسته تقدیر را دارند، نی با ۱۳، افق با ۹ و سخن با ۸ کتاب در رتبه‌های اول تا سوم قرار گرفته‌اند.
مدیرعامل خانه کتاب توضیح داد: به نظر می‌رسد بیشترین کتاب‌های برگزیده متعلق به ناشران دولتی و یا نهادهای عمومی هستند، شاید دلیل مهمش این باشد که کتاب‌های علمی و...که فروش آن‌ها کم است در حقیقت دولت‌ها روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و به اصطلاح امروزی بازاری نیستند یعنی فروش آن چنانی ندارند اما جامعه فکری هم به آن‌ها نیاز دارند و باید در احتیار جامعه علمی و دانشگاهی هم قرار گیرند و شاید به این دلیل طبیعی باشد اما به نظر می‌رسد این ناشران دارند جای خود را به ناشران دیگر می‌دهند که در حوزه بخش خصوصی تعریف می‌شوند و چه در این جایزه و چه در جوایز دیگر حضور پررنگ‌تری دارند. این یک آمار کلی از ۳۶ دوره کتاب سال بود که به‌نظرم برای اصحاب فکر و اندیشه و استادان و محققان مراکز دانشگاهی و علمی قابل تامل و تحلیل است و ما آمادگی داریم که این آمار را برای تحلیل در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
حسینی‌پور گفت: در سیوهفتمین جایزه کتاب سال ۳۵۵۰۰ عنوان کتاب چاپ اول مورد ارزیابی اولیه قرار گرفت که از این تعداد ۷۴۸۳ عنوان یعنی ۲۲درصد برای داوری انتخاب شدند و پس از داوری مرحله اول ۲۱۳ کتاب به مرحله دوم راه یافتند و پس از ارزیابی هر کتاب توسط حداقل سه داور در نهایت ۵۴ عنوان یعنی ۰.۱۶درصد (شانزده‌صدم درصد) کل کتاب‌های چاپ اول در دو سطح برگزیده با ۱۳ عنوان یعنی ۰.۰۴ درصد (چهارصدم درصد) و شایسته تقدیر با ۴۱ اثر یعنی ۰.۱۲ درصد (دوازده‌صدم درصد) معرفی شدند.
او درباره جایزه جهانی کتاب گفت: جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به شناسایی و تقدیر از آثار برتر منتشرشده در کشورهای دیگر در دو حوزه "مطالعات اسلامی" و "مطالعات ایرانی" می‌پردازد. این جایزه در سال ۱۳۷۲ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌اندازی شد. در طول ۲۶ دوره گذشته در مجموع ۱۷۳۹ کتاب داوری شده‌اند که از میان آن‌ها ۱۱۳۱ کتاب در حوزه مطالعات اسلامی و ۶۰۸ کتاب در حوزه مطالعات ایرانی بوده است. همچنین در مجموع ۲۶۱ اثر به‌عنوان اثر برگزیده انتخاب شده است که ۱۰۹ اثر به مطالعات ایرانی و ۱۵۲ اثر به مطالعات اسلامی اختصاص دارد. تاکنون از ۴۵ کشور، آثار برگزیده در این جایزه انتخاب شده که بیشترین آن به ترتیب با ۳۴، ۲۵، ۲۴، و ۱۸ کتاب متعلق به کشورهای امریکا، آلمان، فرانسه و انگلستان است.
حسینی‌پور ادامه داد: بیستوهفتمین جایزه جهانی کتاب سال پس از گزینش اولیه از میان بیش از ۲۳۰۰ عنوان کتاب‌شناسایی شده با موضوعات مختلف مطالعات اسلامی و مطالعات ایرانی، ۱۵۴ اثر (۱۰۰ عنوان در حوزه مطالعات اسلامی و ۵۴ عنوان در حوزه مطالعات ایرانی) توسط بیش از ۳۴ داور مورد ارزیابی قرارگرفت و سرانجام از بین ۳۹ اثر راه یافته به مرحله پایانی، با مشورت هیات علمی، ۶ کتاب به عنوان آثار برگزیده این دوره معرفی شد. کتاب‌های ارزیابی‌شده در این دوره به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، چینی، عربی، بنگالی، هندی، مالایی، ترکی آذربایجانی، ترکی استانبولی بوده و برگزیدگان این دوره از کشورهای آلمان، چین، روسیه و فنلاند هستند.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معتبرترین جایزه کتابی نظام است که هم با سابقه‌ترین است و هم تداوم داشته و علی‌رغم مسایل و مشکلات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی با آمدن و رفتن دولت‌ها به کار خودش ادامه داده است. اما چند سالی است که بخشی از این جایزه منفک شده که به نظرم لازم است یک بازبینی صورت گیرد. بخش ادبیات و شعر آن از کتاب سال جدا و در جایزه دیگری مورد بررسی قرار می‌گیرد در حالی که می‌دانید که موتور محرکه در همه دنیا ادبیات است و مابقی نقش واگن را دارند اما این موتور محرکه جدا شده است که به نظرم برای این که اعتبار کتاب سال حفظ شود باید این حوزه به کتاب سال برگردد وانسجام کتاب سال حفظ شود و دبیر علمی کتاب سال و اعضای هیات علمی هم نظرشان همین است که لازم است کار کارشناسی صورت گیرد.
او افزود: نکته دیگری را اصحاب رسانه و کارشناسان باید بررسی کنند این است که همان‌گونه که آمارها نشان می‌دهند بیشترین کتاب برگزیده در طی این سال ها در حوزه علوم کاربردی بوده است. آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب متولی برگزاری کتاب سال در حوزه پزشکی، کشاورزی، علوم خالص و کاربردی هم است یا اگر بخواهیم با تسامح برخورد کنیم فقط باید حوزه علوم انسانی که یک حوزه عمومی‌تری است را بررسی کنیم و حوزه‌های دیگر هم وزارتخانه، هم دانشکده و هم دانشگاه‌های خوبی دارند که می‌توانند به شکل دیگر برگزار کنند و ما هم مشارکت و کمک کنیم.
حسینی‌پور اظهارداشت: به نظر می‌آید این مسله نیاز به بررسی کارشناسانه دارد که چرا وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی در حوزه کتاب ورود نمی‌کند چه در هفته کتاب چه در کتاب سال و این بی‌حسی و بی‌انگیزگی در وزارت بهداشت شاید نتیجه‌اش کتاب سوزی می‌شود. در حوزه فنی و مهندسی، علوم کاربردی و .... باید وزارتخانه و نهاد متولی آن‌ها ورود پیدا کنند حداقلش این است که تامین جوایز را این نهادها به عهده بگیرند. در داوری‌ها و ... مسیر را باز گذاشته‌ایم که بتوانیم از ظرفیت اساتید دانشگاه‌ها و سایر افرادی که در این حوزه متخصص هستند و تجربه گران‌سنگی دارند و متخصص کتاب هستند و کتاب بازند به قولی استفاده کنیم. اما آن‌ها هم باید مسئولیت بپذیرند در خیلی از جاها این کنشگری دانشگاه‌ها و اساتید دانشگاه کم رنگ و یک نوع بی‌تفاوتی حاکم شده، بنابراین این یک امر دو طرفه است. یعنی کنش و واکنش باید درست باشد موقعی که گفته می شود جایزه دولتی است به نظرم فرایند داوری نشان می‌دهد که جز معیار علمی و داوری داوران چیز دیگری لحاظ نمی شود و اتفاقا دولت فقط هزینه‌هایش را متقبل می‌کند و خیلی دخالتی ندارد و دخالت دولت حداقلی است . به ویژه در این دوره که هم نگاه ریاست محترم جمهوری است و هم نگاه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی همین است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب تصریح کرد: اصل شفافیت را در داوری‌ها مد نظر قرارداده‌ایم و امسال نامزدها را هم قبل از کتاب سال اعلام کرده‌ایم و دیروز آخرین گروه نامزدها را اعلام کردیم و اسامی داوران را هم اعلام می‌کنیم، هیات علمی هم مشخص است اما انتظار داریم که انجمن‌های علمی، مراکز عمومی و دانشگاهی هم برای کمک و هم در نقد کتاب‌های برگزیده حضور داشته باشند. ما بعد از ۳۷ سال از این اعتماد به نفس برخورداریم که خودمان را در معرض نقد قرار دهیم و با این نقدها می توانیم مسیر و فرایند و خودمان را اصلاح کنیم و اگر بتوانیم این بذر اصلاح را بکاریم در سال های آینده می‌توانیم آن را برداشت کنیم.
حسینی‌پور ادامه داد: به قول یکی از اساتید ما شاید بی‌طرف نباشیم اما بی‌غرض هستیم ما قطعا نمی‌توانیم به کتاب‌های ضد ایرانی، کتاب‌هایی که ارزش‌های اخلاقی مشترک بشریت را زیر سوال برده‌اند یا امنیت ملی ما را تهدید می‌کنند جایزه بدهیم قطعا این‌جا بی‌طرف نیستیم و البته این کتاب‌ها قطعا مجوز هم نمی‌گیرند، اما می‌توانیم به کتاب‌هایی که در حوزه فکر و اندیشه هستند اما حرفی متفاوت‌تر دارند اجازه حضور و رقابت دهیم و حتی اگر حایز شرایط هم بشوند به آن‌ها جایزه هم می‌دهیم. همان‌گونه که مقام معظم رهبری هم فرموده‌اند: "ما نمی‌خواهیم به مردم بگوییم شما حتما این کتاب را بخوانید، آن کتاب را نخوانید، نه، انواع سلایق، انواع فکرها، انواع ذهن‌ها، انواع استعدادها باید در مقابل خودشان میدان بازی داشته باشند." در باب نظریهپردازی نباید محدودیتی وجود داشته باشد.
مدیرعامل خانه کتاب گفت: برای این که اعتبار جایزه کتاب سال حفظ شود مسئولین هم باید به آن توجه کنند. موقعی که ما هنوز نتوانسته‌ایم تقدیری‌های کتاب سال ۹۶ و ۹۷ را برگزار کنیم یعنی بی‌اعتمادی به ما یعنی دغدغه‌ای وجود ندارد و به نظرم نگاه مدیران ما در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و مجلس شورای اسلامی به حوزه کتاب باید عوض شود مگر هزینه کل کتاب سال جمهوری اسلامی ایران چقدر است که ما از عهده آن بر نمی‌آییم؟ مگر همه مسئولین پزکتاب را نمی‌دهند؟ مگر در خارج از ایران، ایران را با کتاب‌هایش و با مفاخر فرهنگی‌اش نمی‌شناسند؟ پس چرا تعلل می‌کنیم. می‌دانید هزینه کل کتاب سال از دبیرخانه، داوری، جوایز، برگزاری مراسم و ... چقدر است؟ براساس برآوردهای ما هزینه فعلی کتاب سال بر اساس برآوردهای کارشناسان راه وترابری به اندازه ۳ تا ۴ کیلومتر جاده روستایی است و۱ کیلومتر بزرگراهی است و هزینه برگزاری تقدیری های کتاب سال به اندازه ۱ کیلومتر ونیم است حالا که ما هزینه کتاب سال را از سکه انداختیم حداقل کمک کنیم که دیگر این قدر بی اعتبار نشود.
او افزود: بزرگ‌ترین جایزه کتابی ایران معطل چقدر است؟ من برای تقدیری‌های کتاب سال حداقل با ۲۰ نهاد و بانک و ... مکاتبه کردم اصلا هیچ‌کدام جوابی ندادند؟ ما هر روز شرمنده اهالی قلمی هستیم که تقدیری کتاب سال هستند من همین جا از آن‌ها معذرت خواهی می‌کنم. شرمنده هستم برای این که کتاب اولویت اول نیست و خیلی از مسئولین صرفا برای پز دادن به کتاب توجه می‌کنند یا با آن عکس می‌گیرند و هنرهای دیگر برای آن‌ها اولویت است که شمعی را در تولدی خاموش کنند اما برای آن‌ها مهم نیست که نویسنده‌ای برای نوشتن بی‌انگیزه شود و به مرور وارد کننده کتاب‌های نویسندگان سایر کشور جهان باشیم که الان درحوزه کودک یقینا سکه رایج است.
حسینی‌پور گفت: تجربه این دو سال به من می‌گوید که باید تحولاتی عمیق در حوزه کتاب سال به وجود بیاید چه در حوزه داوری‌ها که اساتید دانشگاه مسئولیت بپذیرند و همچنین افرادی که در حوزه عمومی صاحب تجربه گران‌سنگ هستند و این گردش نخبگان در حوزه داوری اتفاق بیفتد و ما هر سال بتوانیم افراد جدیدی را وارد این گردونه کنیم. همچنین این که آیا مبلغ جوایز در همه سطوح باید یکسان باشد مثلا جایزه کتاب کودکی که ۵۰ صفحه است با جایزه کتابی فلسفی یا اندیشه‌ای باید یکسان باشند به نظرم جای بررسی دارند من نمی‌خواهم قضاوت کنم اما اهلش باید این را بررسی کنند.
او اضافه کرد: در همین زمینه آمادگی داریم از دانشجویانی که در در مقطع دکتری پایان نامه‌های خود را در این حوزه می‌گیرند بتوانند درباره کتاب سال تحلیل‌های خوبی ارایه کنند که حمایت کنیم.
در ادامه محمدعلی مهدوی‌راد، دبیر علمی سیوهفتمین دوره جایزه کتاب سال با بیان این مطلب که سبک و روش ارزیابی آثار این دوره از جایزه کتاب سال همانند دوره‌های قبل بود گفت: هر سال کتاب‌های منتشر شده سال قبل را ارزیابی می‌کنیم و این دوره نیز کتاب‌های منتشر شده فروردین تا اسفند سال ۹۷ مورد ارزیابی و داوری قرار گرفتند. تاکید دارم محدودیت موضوعی در جایزه کتاب‌سال وجود ندارد؛ به‌عبارت دیگر هر کتابی که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در محدوده داوری جایزه کتاب سال قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: از ۴ سال گذشته کتاب‌ها براساس فراخوان دریافت و به دبیرخانه ارسال می‌شد. امسال نحوه دریافت به دوگونه بود فراخوان عمومی و همچنین فراخوان خصوصی سازمان‌ها و نهادها، مولفان، مترجمان و محققان. تجربه نشان داده در جریان داوری گاهی بعضی عنوان‌ها از قلم می‌افتند و دیده نمی‌شوند؛ بنابراین از بانک اطلاعاتی موسسه خانه کتاب نیز برای ارزیابی همه کتاب‌ها استفاده شد. به‌عبارت دیگر علاوه بر فراخوان از این اطلاعات نیز استفاده کردیم.
مهدوی‌راد افزود: ۴۶هزار ۲۵۴ عنوان کتاب چاپ نخست در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است. بخشی از این کتاب‌ها در غربال اولیه کنار گذاشته شدند و در مرحله بعدی داوری ۷هزار و ۴۷۳ عنوان کتاب باقی ماند از بین این آثار ۲۱۳ عنوان کتاب به مرحله دوم داوری راه پیدا کردند. هر عنوان کتاب از سوی ۳ داور ارزیابی شد. ملاک‌ها و معیارهای ارزیابی نیز منطق با آیین‌نامه بود. کتاب‌هایی که بین ۸۰ تا ۹۰ امتیاز کسب کردند، عنوان شایسته تقدیر و کتاب‌هایی که ۹۰ تا ۱۰۰ امتیاز گرفتند به‌عنوان برگزیده شناخته شدند.
او درباره ارزیابی کتاب‌های ترجمه توضیح داد: از ۴ دوره گذشته با توجه به افزایش انتشار کتاب‌های ترجمه در کشور جایزه کتاب سال نیز به این بخش توجه ویژه داشت؛ بنابراین کتاب‌هایی که بین ۹۵ تا ۱۰۰ امتیاز گرفتند به‌عنوان کتاب‌های برگزیده و کتاب‌هایی که بین ۸۵ تا ۹۰ امتیاز کسب کردند به عنوان کتاب‌های تقدیری معرفی خواهد شد.
دبیر علمی سیوهفتمین دوره جایزه کتاب سال با بیان این مطلب که داوری فرایند دشوار و سختی است گفت: در مقدمه ویژه‌نامه کتاب سال آمده است که در این دوره سیطره کمیت هم‌چنان حاکم بود؛ به‌عبارت دیگر، جریان تولید کتاب در کشور کم نیست اما از نظر محتوایی شاهد اتفاق قابل توجهی نیستیم. متاسفانه رویدادهای مختلف کتاب‌محور از جمله جایزه کتاب‌سال، جایزه فارابی و همچنین کتاب سال حوزه نیز این شرایط را دارند.
مهدوی‌راد ادامه داد: تکرار مکررات از جمله عمده‌ترین نگرانی‌های برگزارکنندگان جایزه کتاب سال است علاوه بر این سرقت‌های ادبی و نوشتاری نیز هم‌چنان وجود دارد. این سرقت‌ها حتی بیش از سرقت در حد یک فصل از کتاب است. سرقت ادبی آفتی است که باید با پی‌گیری و تدابیر ویژه مانع از آن شد.
دبیر علمی سی و هفتمین دوره جایزه کتاب سال این رویداد را بزرگ‌ترین رویداد پژوهشی کشور دانست و بیان کرد: هیچ رویدادی مشابه جایزه کتاب سال زمینه‌ساز حضور اندیشمندان و پژوهشگران مطرح کشور پای یک میز نمی‌شود. بی‌تردید متخصص‌ترین افراد در گروه‌های داوری جایزه کتاب سال وجود دارند که قابل تقدیر است. جز بعضی از خطوط قرمز خاص خاص حقیقتا در ۵ سالی که من به عنوان دبیر علمی این رویداد حضور داشتم وجود نداشته به عبارت دیگر به خاطر سویه، رویه و جهت‌گیری مولف یا مترجم کتاب از ارزیابی کنار گذاشته نشده است.
همچنین احمدعلی حیدری دبیر بیستوهفتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال با بیان این مطلب که امیدواریم به برکت انقلاب اسلامی فعالیت‌های کتاب‌محور همواره رو به رشد باشد، افزود: حجم قابل‌توجهی از آثار پژوهشگران حوزه مطالعات ایرانی و اسلامی را دریافت کردیم که به بیش از ۲هزار اثر می‌رسد. امسال از کشورها آلمان، چین، فنلاند و روسیه برگزیده داریم.
حیدری با اشاره به برگزاری جایزه منطقه‌ای هند در دی ماه ۹۸ برابر با ژانویه سال نوی میلادی، گفت: آثار منتشر شده سال ۲۰۱۶ در قالب تصحیح و ترجمه و تالیف از سوی دبیرخانه جایزه منطقه‌ای کتاب سال مورد ارزیابی قرار گرفت. تصمیم بر این شده است که دوره بعدی این رویداد در کشور چین برگزار شود.
او اضافه کرد: در چین ۲۰ کرسی زبان فارسی وجود دارد که نشان از توجه این کشور به ادبیات و زبان فارسی است. تصمیم داریم آثاری که در حوزه مطالعات اسلامی و ایرانی کمتر در جایزه‌های بزرگ دیده می‌شود را در جایزه کتاب سال داوری و ارزیابی کنیم. دومین دوره جایزه منطقه‌ای کتاب سال در چین همزمان با نمایشگانه بین‌المللی این کشور برگزار خواهد شد.