گروه سینمایی هنرآنلاین: سی وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر با یک سال تاخیر در نهایت از پنجم خردادماه به دبیری محمدمهدی عسگرپور آغاز به کار می‌کند. جشنواره‌ای که سال 98 و پس از گذشت پنج سال از استقلالش با تغییر مدیریت مواجه شد وسیدرضا میرکریمی جای خود را به محمدمهدی عسگرپور داد تا در فروردین 99 برگزار شود، اما به دلیل شیوع کرونا به تاخیر افتاد و حالا در خرداد ۱۴۰۰ در آستانه برگزاری است.
در طی این یک سال بسیاری از جشنواره‌های مهم سینمایی یا برگزاریشان به تعویق افتاد و یا به شکل آنلاین برگزار شدند تا در روزگار کرونا اتفاقات جدیدی را بتوان رقم زد. در روزگاری که درب‌های سینماها در مدت زمانی طولانی بسته بود و جشنواره‌ها از رونق افتادند و آنچه که برگزار شد نیز اغلب به شکل محدود و یا مجازی بود، حالا رفته رفته با گذشت یک سال از این اتفاق و تزریق واکسن، دیگر آن غول هراس انگیز از میان رفته است و همه تقریبا به زندگی با آن خو گرفته‌اند. بر همین اساس مدیران فرهنگی نیز در آخرین روزهای دولت دوازدهم تصمیم بر برگزاری سی و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر گرفتند، اما با تدابیر خاص. در این دوره از جشنواره تنها بخش‌های اصلی به شکل فیزیکی برگزار خواهند شد و بخش‌های جنبی جای خود را به فضای مجازی داده‌اند تا تجربه‌ای جدید در سینمای ایران رقم بخورد.
در بخش اصلی، سینمای سعادت مسابقه بین‌الملل، جلوه گاه شرق پانورامای سینمای کشورهای آسیایی و اسلامی و جام جهان نما جشنواره جشنواره‌ها را خواهیم داشت.
سینمای سعادت مسابقه بین‌الملل
میریانا کارانوویچ از صربستان، بریلانته مامندوزا از فیلیپین، لیلا پاکالنینا از لتونی، اِلما تاتاره‌گیج از بوسنی و هرزه‌گوین، مورتن کاوفمان از دانمارک در آن‌ها فاطمه معتمدآریا و شهرام مکری از سینمای ایران داوری این بخش را برعهده دارند. فیلم‌های «میجر» به کارگردانی احسان عبدی‌پور، «شهربانو» به کارگردانی مریم بحرالعلومی و «گیسوم» به کارگردانی نوید به‌تویی سه فیلم ایرانی حاضر در این بخش هستند و فیلم‌های «کوهستان جادویی» ساخته اورشولا آنتونیاک از هلند، «ما اینجاییم، ما نزدیکیم» ساخته رومن بالایان از اکراین، «جزیره دروغ» ساخته پائولا کونس از اسپانیا، «عوامل انسانی» ساخته رونی تروکر از آلمان، «بن بست» ساخته وینکو میدرندورفر از اسلونی، «حافظ برادر» ساخته فریت کاراهان از ترکیه، «گذار؛ آخرین روزهای سامورایی» ساخته تاکاشی کوئیزومی از ژاپن، «اگر باد بایستد» ساخته نورا مارتیروسیان از ارمنستان، «هلن» ساخته آنتی یوکینن از فنلاند، «نور طبیعی» ساخته دنژ ناگ از مجارستان، «معجزه» ساخته بیونگ هون‌مین از کروه جنوبی و «بهداشت اجتماعی» ساخته دنی کوته از کانادا دیگر آثاری هستند که با هم به رقابت خواهند پرداخت. اما در بخش فیلم‌های کوتاه «سینمای سعادت» نیز سه فیلم کوتاه «وضعیت اورژانسی» به کارگردانی مریم اسمی‌خانی، «پاندای کوچک، پاندای بزرگ» به کارگردانی سحر خوشنام و «یوشید» به کارگردانی سحر خوش‌چشمان سه نماینده سینمای ایران هستند. همچنین فیلم‌های «داداش ولگرد» ساخته پیتر تایموفیف از روسیه، «اجازه شرفیابی» ساخته نیکلاس نیوهولد، محصول مشترک لوکزامبورگ و آلبانی، «فیبوناچی» ساخته توماس هوباچک از جمهوری چک، «گودال» ساخته جیمز سولومون از نیوزلند، «ملک ما» ساخته لوییز کاستا از پرتغال، «چوب دستی‌ها» ساخته ایریدا باگلانیا از یونان، «دیوار سفید» ساخته آندرا بروشا و مارکو اسکوتوزی از ایتالیا، «چه اتفاقی برای خانم جوراب بلند افتاد» ساخته جیمی اولسون از سوئد، «بابا» ساخته یوستاس رامانوسکاس از لیتوانی، «طلا آدم‌ها را می‌خورد» ساخته ژیا سو از چین، «پیلار» ساخته جنیس جوی اپینگ، دیانا ون هوتن و انیو بولی از هلند و «سلول ۳۶۴» ساخته زویی روسیون و ماتیلده بابو محصول فرانسه و آلمان ۱۲ فیلم کوتاه بین‌المللی راه‌یافته به بخش سینمای سعادت جشنواره سی‌وهشتم هستند.
بخش جلوه‌گاه شرق
فاطما الرماهی از قطر، دیانا آشیموا از قزاقستان، مارینا گلبهاری از افغانستان، محمود فاضل جوشکون از ترکیه و مستانه مهاجر داوران بخش جلوه‌گاه شرق را تشکیل می‌دهند. در این بخش سه فیلم ایرانی «سیارک» به کارگردانی مهدی حسینی‌وند، «صحنه‌زنی» به کارگردانی علیرضا صمدی و «افسانه بناسان، غول چراغ جادو» به کارگردانی حبیب احمدزاده، در کنار فیلم‌های «۲۰۰ متر» ساخته امین نایفه از اردن، «در کنار دریا» ساخته آکیو فوجی موتو از ژاپن، «آنیما» ساخته چاو جینلینگ از چین، «من به آتش می‌زنم» ساخته لی‌تای گیوم از کره جنوبی، «در میان سایه‌ها» ساخته اردم تپه گز از ترکیه، «سگ‌ها دیشب نخوابیدند» ساخته رامین رسولی از افغانستان، «به زیر آسمان و زمین» ساخته روی آریدا از لبنان، «سلما» ساخته یوسف البوشی از عمان و «جاده‌ای به بهشت» ساخته باکیت موکول و دستان ژاپراولو از قرقیزستان به رقابت می‌پردازند. در فهرست فیلم‌های کوتاه راه‌یافته به بخش جلوه‌گاه شرق این دوره از جشنواره نیز دو فیلم «واداشته» به کارگردانی سیاوش گرجستانی و «من ایرانی‌ام» به کارگردانی علیرضا کاویان‌راد از ایران حضور دارند. همچنین در این بخش فیلم‌های کوتاه «روستای متروک» به کارگردانی مریم کاپانادزه از گرجستان، «آنیا» ساخته لطیف لطیف‌سوی از آذربایجان، «گرازها» ساخته غلامرضا جعفری از افغانستان، «رفاه کودکان» ساخته هونگ یئون از کره، «لال» ساخته گوکالپ گونن از ترکیه، «شب‌های نانتونگ» ساخته لئوپولد دو ولف و اما کیان ژو از چین، «کوهستان سرخ» ساخته کامل حرب از لبنان و «بیت‌الحم ۲۰۰۱» ساخته ابراهیم هندل از فلسطین نیز به رقابت می‌پردازند.
بخش مستند زیر ذره‌بین
فیلم‌های ایرانی این بخش «روزگار بلور» ساخته امیر فرض‌الهی، «ایساتیس» ساخته علیرضا دهقان و «زمزمه‌های گمشده در دوردست» ساخته منصور فروزش هستند. همچنین «خطایی کوچک در ماتریس» ساخته رادنی آشر از آمریکا، «شهامت» ساخته آلیاکسی پالویان از آلمان، «فلینی شهر» ساخته سیلویا جولیتی از ایتالیا، «شنا تا به آنجا که آبی شود دریا» ساخته جیا ژانگ که از چین، «استعداد» ساخته جولیانو فراتینی از ایتالیا، «واپسین و نخستین انسان‌ها» ساخته یوهان یوهانسون از ایسلند و «حقایقی درباره زندگی شیرین» ساخته جوزپه پدرسولی از ایتالیا از دیگر آثار این بخش هستند.
بخش جشنواره جشنواره‌ها
در این بخش سه فیلم از ایران شامل «دختر آبی» ساخته کیوان مجیدی، «بوتاکس» ساخته کاوه مظاهری و «دشت خاموش» ساخته احمد بهرامی روی پرده می‌روند. همچنین فیلم‌های «تعادل» ساخته یوجیرو هاروموتو از ژاپن، «خاطرات محاصره» به کارگردانی آندره زایتسف از روسیه، «ارنا در جنگ» ساخته هنریک روبن گینز از دانمارک، «هراس» ساخته ایوایلو هریستوف از بلغارستان، «گزارش نهایی» ساخته ایشتوان سابو از مجارستان، «خوراک عزا» ساخته رئیس چلیک از ترکیه، «هرگز گریه نمی‌کنم» به کارگردانی پیوتر دومالفسکی از لهستان، «کم‌پیدایی» ساخته پیر فیلمون از فرانسه، «صدسال به این سال‌ها» ساخته کارلوس اندرس مورلی از آلمان، «آقای باخمن و کلاس درس او» ساخته ماریا اسپت از آلمان، «یک جای معمولی» ساخته اوبرتو پازولینی از انگلیس، «بر فراز دریا» آوچیه‌ن سان از چین، «پدر ما» ساخته کلودیو نوچه از ایتالیا، «پس از مرگ» ساخته پیتر برگندی از مجارستان، «احساسات» به کارگردانی دمیتری روداکف از روسیه، «سوپرنوا» ساخته بارتوس کروهلیک از لهستان و «گودال» ساخته داتزه پوتزه از لیتوانی در این بخش به نمایش درمی‌آیند.
بخش شاخه‌های زیتون
بخش شاخه‌های زیتون سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، شاهد ۸ فیلم خواهد بود که سه فیلم ایرانی، ازجمله «فرزندان شب» ساخته بهروز نورانی‌پور، «هجده هزارپا» ساخته مهدی شامحمدی و «برادرم نادعلی» ساخته علی تک‌روستا در این بخش به نمایش درمی‌آیند. همچنین «۲۰۰ متر» ساخته امین نایفه از اردن، «دیوار صوتی» ساخته احمد غصین از لبنان، «سلما» ساخته یوسف البوشی از عمان، «جاده آسمان» ساخته جود سعید از سوریه و «به زیر آسمان و زمین» ساخته روی آریدا از فرانسه، دیگر آثار این بخش را شامل می‌شوند.
بخش نمایش ویژه
«۲۰۰ متر» ساخته امین نایفه از اردن، «هیولا» ساخته تام سالیوان از ایرلند، «لیتوانیای نوین» ساخته کارولیس کوپینس از لیتوانی، «در باز» ساخته فلورنس پاپاس از آلبانی، «قصه‌های درختان بلوط» ساخته گرگور بوژیچ از اسلوونی و «پدر» ساخته کریستینا گروزوا و پیتر والچانف از بلغارستان ازجمله آثاری هستند که در این بخش به نمایش درمی‌آیند.
کلاسیک‌های مرمت‌شده
۱۵ فیلم در بخش کلاسیک‌های مرمت‌شده سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش درمی‌آیند که از این میان ۴ فیلم متعلق به ایران است.«بدوک» ساخته مجید مجیدی، «آن سوی آتش» ساخته کیانوش عیاری، «دختر لر» ساخته اردشیر ایرانی و «سفر سنگ» ساخته مسعود کیمیایی آثار ایرانی این بخش را تشکیل می‌دهند.همچنین «شارل مرده یا زنده» ساخته آلن تنر از سوئیس، «سرنوشت یک انسان» ساخته سرگی باندارچوک از اتحاد جماهیر شوروی، «کودکی ایوان» ساخته آن دری تارکوفسکی از اتحاد جماهیر شوروی، «مجنون» ساخته کلود گورتا از سوئیس، «عصر باشکوه» ساخته فرانسیس ریسر از سوئیس، «چهارصد ضربه» ساخته فرانسوا تروفو از فرانسه، «نقشه‌برداران» ساخته میشل سوته از سوئیس، «سفر هوایی من به ایران» ساخته والتر میتل هولتسر از سوئیس، «نان روزانه ما» ساخته کینگ ویدور از ایالات متحده آمریکا، «رخسار کودکان» ساخته ژاک فدر از سوئیس و «ایران پرشیای جدید» ساخته استیفن ناینمن، دیگر فیلم‌هایی هستند که در این بخش به نمایش درمی‌آیند.
بخش مرور سینمای دانمارک
در این دوره از جشنواره شش فیلم از سینمای دانمارک مرور خواهد شد. «ارنا در جنگ» ساخته هنریک روبن گینز، «گاتربی» ساخته اولریش تامسن، «سواران عدالت» ساخته آن درس توماس ینسن، «شرطه» ساخته فردریک لوییس وید و آن درس الهولم، «آخرالزمان» ساخته یوناس کاروپ یورت و «عمو» ساخته فرل پیترسن از جمله آثاری هستند که در این بخش به نمایش درمی‌آیند.
بخش ژانر معاصر
«گاتربی» به کارگردانی اولریش تامسن محصول سینمای دانمارک، «موفقیت بزرگ» به کارگردانی امانوئل کورکول محصول سینمای فرانسه، «سیرک پرنده» به کارگردانی فاتوس بریشا از جمهوری کوزوو، «خداحافظ اتحاد جماهیر» به کارگردانی لاری راندلا محصول مشترک استونی و فنلاند و «شیفت» به کارگردانی استفان کمانداروف محصول بلغارستان پنج فیلمی هستند که در بخش ژانر معاصر جشنواره سی‌وهشتم روی پرده می‌روند.
داوران بخش‌های مختلف
دینا یوردانوفا از بلغارستان، لورِتا گاندولفی از ایتالیا و مرتضی فرشباف داوران بخش فیلم اولی‌ها هستند. آیلین تاشچیان از ترکیه، جووانی ویمرکاتی از ایتالیا و امید روحانی هیات داوران بخش فیپرشی را تشکیل می‌دهند. ایتالو اسپینلی از ایتالیا، آنِ دمی ژِروئه از استرالیا و فرهاد توحیدی بخش نتپک را داوری می‌کنند و مگالی فان‌ریت از فرانسه، مِجیمای پرِگسام از هند و حجت‌الاسلام حبیب‌رضا ارزانی آثار بخش بین الادیان را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
مهمانان ویژه
امسال نیز همانند سال‌های گذشته جشنواره جهانی فیلم فجر مهمانان ویژه‌ای خواهد داشت. زینپ آتاکان از ترکیه، فردریک میر از سوئیس، فرانتس رودنکیرشن از آلمان، فولکر شلوندورف از آلمان، کارن شاه‌‌نظرف از روسیه، ژاکو ون دورمال از بلژیک و استفان واربک از ایرلند شمالی هفت سینماگری هستند که در قالب برگزاری کارگاه‌های آموزشی، مهمان جشنواره سی‌وهشتم می‌شوند.همچنین مهران کاشانی، کیانوش عیاری، رضا میرکریمی، نرگس آبیار، محمود کلاری، جواد طوسی، مجید مجیدی، فردین خلعتبری، مصطفی احمدی، کامیار محسنین، شهرام مکری، مجید برزگر، تورج اصلانی، رضا کیانیان از ایران، در این دوره مستر کلاس خواهند داشت.
استفاده از سالن روباز
یکی از اتفاقات جالب در این دوره از جشنواره استفاده از دو سالن روباز است که روزانه در دو سئانس از ساعت 17 مورد استفاده قرار می‌گیرند. سالن‌های روباز پیش از انقلاب از جایگاه خاص و ویژه‌ای میان سینماروها برخوردار بودند که کم کم جای خود را به سالن‌های سرپوشیده دادند. با شیوع ویروس کرونا تقریبا بخشی از آنچه که در تاریخ سینما وجود داشت و رنگ و بوی خود را از دست داده بود، همانند سینماماشین و سالن‌های روباز بار دیگر مورد توجه واقع شدند. یک سالن در پردیس سینمایی چارسو و یک سالن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این دوره از جشنواره، پذیرای علاقمندان به سینما هستند.
افتتاحیه با کیانوش عیاری
جشنواره سی و هشتم افتتاحیه و اختتامیه به شکل سنتی نخواهد داشت؛ افتتاح جشنواره با یک نمایشگاه پوستر در روز اول خواهد بود که نمایشگاهی از پوسترهای فیلم‌های دهه ۶۰ و ۷۰ و فیلم‌های مطرح کشور کوبا خواهد بود و نسخه مرمت‌شده فیلم« آن سوی آتش» ساخته کیانوش عیاری آغازگر این رویداد سینمایی خواهد بود.
سیوهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، از ۵ تا ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ به دبیری محمدمهدی عسگرپور نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده سینما در تهران برگزار می‌شود.