گروه سینما و تئاتر هنرآنلاین، دنیای سریال‌ها، یک آینه جادویی است که نه تنها به ما امکان می‌دهد در داستان‌های متنوع و پرهیجان غرق شویم، بلکه واقعیت‌های پنهان و آموزه‌های عمیق فرهنگی را نیز در زیر لایه‌های درخشان و گاهی پیچیده‌ی خود، پنهان کنیم. اما آیا همواره این بازی نمایش در تطابق با اخلاق و عرف جامعه است؟ یا گاهی اوقات ما شاهد عادی‌سازی روابط‌ها و رفتارهای خارج از حدود معمول و اخلاقی هستیم؟
در دوران حاضر، سریال‌ها به یک بخش جدید از جامعه ما تبدیل شده‌اند؛ یک جهان خصوصی که به ما اجازه می‌دهد با ماجراها و شخصیت‌های جذاب آشنا شویم. اما چالشات نیز با خود به همراه دارند؛ عادی‌سازی رفتارها و روابط اجتماعی خارج از حدود مألوف، مسئله‌ای جدی به شمار می‌آید که نه تنها تأثیری در تصویر اجتماعی دارد بلکه به چالش فرهنگی جوامع نیز می‌پردازد.
در دنیای سریال‌ها، گاهی اوقات شاهد عادی‌سازی رفتارها و روابط اجتماعی خارج از عرف و اخلاق هستیم. این امر ممکن است برخی از جنبه‌های جذاب و تفاوت را به ارمغان آورده ولی در عین حال، نقدها و انتقاداتی نیز به دنبال داشته باشد:
1.انطباق با واقعیت
2.ترویج ارزش‌های منفی
3.اثرگذاری بر ارتباطات اجتماعی
4.ترویج تعصبات و تبعیض
توجه به تنوع و پویایی در جوامع مختلف مهم است و تأثیرات مثبت و منفی این نمایش‌ها نیازمند انعکاس دقیق و توازن در ارائه محتواست تا به جامعه‌های هدف خدمت کرده و تفاهم و هماهنگی در بین مخاطبان را تقویت کند.
فرهنگ سازی از طریق فیلم و سریال یکی از مهمترین وسایل ارتباطی در جوامع مدرن محسوب می‌شود و تاثیرات آن بر رفتارها، انگیزه‌ها و دیدگاه‌های افراد بسیار گسترده است. این رسانه‌ها توانمندی دارند تا به عنوان وسیله‌ای برای انتقال ارزش‌ها، آموزه‌ها و فرهنگ یک جامعه به نقل از طریق داستان‌ها و شخصیت‌هایی که در آنها تجسم می‌یابند، عمل کنند.
یکی از تاثیرات مثبت فرهنگ سازی از طریق فیلم و سریال، تقویت ارتباطات انسانی و افزایش درک از زندگی و تجربیات دیگران است. این رسانه‌ها قادرند تا داستان‌ها و شخصیت‌ها را به گونه‌ای نشان دهند که افراد قادر به درک و همدلی با واقعیت‌های مختلف جهان شوند. این تجربه در کمک به شکل‌گیری یک جامعه متنوع و پویا مؤثر است.
همچنین، فیلم و سریال می‌توانند نقش مهمی در ایجاد افکار و دیدگاه‌های جدید نیز داشته باشند. با ارائه داستان‌ها و شخصیت‌هایی که با چالش‌ها و مواجهات مختلف روبرو می‌شوند، این رسانه‌ها می‌توانند به تشویق به تفکر خودآگاه و توسعه فکری افراد بپردازند.
هرچند که فرهنگ سازی از طریق فیلم و سریال تأثیرات مثبت زیادی دارد، اما نباید از نظر بدآموزی‌ها و افکار منفی غفلت شود. برخی از محتواها ممکن است به عنوان الگوهای ناپسند عمل کرده و ارزش‌ها و اخلاقیات غلطی را به جامعه القا کنند. به همین دلیل لازم است که فرهنگ‌سازی از طریق این رسانه‌ها با دقت و اهتمام انجام شود تا از انتقال پیام‌های مناسب و سازنده به جامعه مخاطب اطمینان حاصل شود.
در نتیجه، فرهنگ سازی از طریق فیلم و سریال یک فرآیند پویا و پر اهمیت است که می‌تواند به توسعه فرهنگ و هویت یک جامعه کمک کرده و ارتقاء سطح آگاهی و تفکر اجتماعی افراد را ایجاد نماید. این ابزار نه تنها می‌تواند به ایجاد جوانب مثبت در جامعه کمک کند بلکه مسئولیتی فرهنگی نیز به همراه دارد که با دقت و مسئولیت بالا باید از طریق آن به جامعه ارائه شود.
در دهه‌های اخیر، با ظهور و پرورش سرویس‌های ویدئو به درخواست (VOD)، تجربه تماشای محتوای تلویزیونی و سینمایی برای مخاطبان به یک ابزار فراگیر و دسترسی آسان تبدیل شده است. این سرویس‌ها با ارائه محتوای گسترده و تنوع زیاد، به یک عامل اصلی در تغییر الگوهای تماشا پرداخته‌اند.
اما در کنار این تحولات مثبت، مسئله‌ای که به وضوح بروز یافته است، عدم نظارت صحیح بر محتواهای ارائه شده توسط این سرویس‌ها است. رقابت فراوان بین این پلتفرم‌ها برای جلب توجه مخاطبان باعث شده تا گاهی اوقات نظارت کافی بر محتواها وجود نداشته باشد. این وضعیت به یک رقابت فشرده برای تولید محتوای جذاب و جدید منجر شده است که گاهی از نظرهای اخلاقی و فرهنگی غفلت‌آمیزانه چشم‌پوشی می‌شود.
عدم نظارت صحیح می‌تواند به عدم توازن و اختلال در ارائه محتوا منجر شود، به‌ویژه زمانی که این سرویس‌ها تمایل دارند با ارائه محتواهای جذاب، مرزهای اخلاقی و فرهنگی را آزمایش کنند. این امر می‌تواند به ترویج رفتارها و ارزش‌هایی که ممکن است با ساختارهای فرهنگی و اجتماعی موجود در یک جامعه تضاد داشته باشد، منجر شود.
عدم نظارت صحیح بر محتوای VOD به عادی سازی رفتارهای ساختارشکن و ممکن است منجر به انتقال ارزش‌های منفی، ترویج نقدهای فرهنگی و تشویق به رفتارهای مختلف باشد. این مسئله می‌تواند تأثیرات عمیقی بر ارتقاء ارتباطات اجتماعی، احترام به ارزش‌های فرهنگی، و حفظ هویت فرهنگی یک جامعه داشته باشد.
در این شرایط، لازم است که این سرویس‌ها مسئولیت‌پذیری بیشتری در قبال محتوای ارائه شده داشته باشند و توجه خاصی به نظارت و تنظیمات اخلاقی و فرهنگی در ارائه محتوای خود داشته باشند. توازن میان تولید محتوای جذاب و احترام به ارزش‌های جامعه باید همواره در نظر گرفته شود تا این سرویس‌ها بتوانند نقش مثبتی در توسعه و افزایش سطح آگاهی فرهنگی ایفا کنند.
فرهاد دوانقی