به گزارش هنرآنلاین، صبح امروز، چهارشنبه ۲۹ آذر ماه، در حاشیه برگزاری جشنواره «سینماحقیقت» کارگاه بین‌المللی «روایت مستند» با شهید العلم، عکاس، معلم و فعال اجتماعی بنگلادشی برگزار شد.
العلم در ابتدای این نشست گفت: من خودم را فیلمساز نمی‌دانم. من داستان‌سرا هستم و به اعتقاد من مهم‌ترین رکن در هر شغلی در همین توانایی برقراری ارتباطات است. در بحث روایت مستند نیز، مهم‌ترین رکن داستان سرایی و نحوه روایت واقعه است. باید با مخاطب ارتباطی احساسی و همدلانه برقرار کرد.
او سپس با نشان دادن تصویر یک درخت بائوباب ادامه داد: در آفریقا این درختان مقدس به حساب می‌آیند و داخل تنه درخت همچون یک معبد برای عبادت کردن عابدان به حساب می‌آید. من این تصویر را برای اهمیت داستان‌پردازی در معرفی فرهنگ‌ها نشان دادم.
العلم گفت: داستان‌سرایان می‌توانند بسیار قدرتمند و در عین حال بسیار خطرناک باشند. برای مثال در همین لحظه افرادی در غزه در حال کشته شدن هستند در حالی که کشورهایی که داستان‌سرایی دیگری دارند، اعمالی را انجام می‌دهند که با واقعیت در تضاد است. رسانه‌های غربی با داستان‌سرایی اخبار را به نفع خود تحریف می‌کنند.
او ادامه داد: بسیاری از دولت‌ها و حکومت‌ها با ایجاد اختناق سعی در کنترل اخبار داشتند. اما به نظر من قبل از ایجاد شبکه اجتماعی، صنعت چاپ یا هوش مصنوعی، ستاره‌های داستان‌سرایی و رسانه پیامبران بودند. کار آن‌ها بعد از هزاران سال هنوز هم موفقیت‌آمیز است.
العلم گفت: این موفقیت به دلیل قدرت سخنوری آن‌ها بود که می‌دانستند چگونه باید با مخاطب ارتباط برقرار کرد. ضمن این که محتوایی که ارائه می‌کردند نیز بسیار جذاب بود و با زمانه خویش جلو می‌رفتند و همه حرفشان را باور می‌کردند.
این فعال اجتماعی گفت: اما حلقه گمشده امروز اعتماد است. حکومت‌ها و دولت‌ها در داستان‌سرایی خود اعتماد ایجاد نمی‌کنند. مخاطب باید در داستانی که آن را روایت می‌کنیم غرق شود. داستان سرای خوب انواع احساس‌ها از قبیل خشم، شرم، خوشحالی و هیجان را در مخاطب برمی‌انگیزاند.
او ادامه داد: داستان‌سرا ظاهر خاصی ندارد و هرکسی می‌توانند داستان‌سرایی کند. نکته مهم این است که روایتگر باید بلد باشد چگونه داستان را آغاز و توجه مخاطب را به خود جلب کند. داستان‌سرا باید بتواند مخاطب را در تعلیق نگه دارد.
العلم بیان کرد: تعلیق را در زبان عکس و تصویر هم می‌توان نشان داد. نکته در حیات‌بخشی به شخصیت‌ها به‌وسیله انتقال احساسات است.
او در ادامه با نشان دادن عکس‌هایی متفاوت در جلسه، داستان پشت سر هر تصویر را روایت کرد.
این عکاس گفت: یکی از مهم‌ترین وجوه در داستان‌سرایی، شیوه لحن در کلامی است که می‌خواهیم بگوییم. شیوه بیان در اظهار مواضع مستند بسیار حائز اهمیت است و باید بدانیم برای تحت‌تاثیر قرار دادن مخاطب باید از چه لحنی استفاده کرد.
العلم بیان کرد: بعد از ایجاد تعلیق در ذهن مخاطب، باید مسئله ایجاد شده را به آرامی را حل کرد. همواره هدف از طرح سوال باید در ذهن بماند و بر مدار آن روایت را پیش برد. ضمن این که شخصی‌سازی کردن روایت با شخصیت، موقعیت، زمان، و…. ضروری است.
سپس او با نشان دادن عکس‌هایی که گرفته است به بیان داستان‌های پشت آن تصاویر پرداخت و از اهمیت شخصیت‌پردازی در موضوع داستان‌سرایی گفت.
العلم در پاسخ به سوال یکی از مخاطبان درباره آینده عکاسی با هوش مصنوعی گفت: قبل از ظهور عکاسی، نقاشی جریان داشت. بعضی فکر می‌کردند پس از دوران عکاسی، نقاشی نابود خواهد شد در حالی که این اتفاق نیفتاد و اتفاقا هنر نقاشی آزادانه‌تر از قبل شد و خلاقیت بیشتری در آن جریان یافت. هرچیز تازه‌ای فضای خود را پیدا می‌کند و هوش مصنوعی را نباید تهدید درنظر گرفت.
او در آخر گفت: بهترین دفاع در مقابل دولت‌های ظالمی که واقعیت روایتگری را به انحراف می‌کشند این است که با تمام وجود پای شغل خود بایستیم و رسالت خود را در پیش بگیریم. این کار خطرناک هست اما در نهایت این شغل از ابتدا خودمان انتخاب کرده‌ایم و باید برایش تلاش کنیم. دوست دارم بگویم که خیلی خوشحالم که برای بار چندم به ایران آمدم.