سرویس استان‌های هنرآنلاین: نشست‌های تخصصی شصت‌وسومین جشنواره منطقه‌ای فیلم کوتاه سینمای جوان "سرو ناز"، با کارگاه "کارگردانی فیلم‌های داستانی غیرمتعارف" با حضور دکتر احمد الستی، آغاز شد.
دکتر الستی در کارگاه تخصصی "کارگردانی فیلم‌های داستانی غیر متعارف" ضمن طرح این پرسش که در دنیای معاصر چه اتفاقی برای کارگردانی فیلم کوتاه افتاده است؟ به بیان تغییرات ساخت فیلم کوتاه در جهان معاصر پرداخت و بیان کرد: "فیلم کوتاه هر روز اعتبار بیشتری در سراسر جهان به دست می‌آورد ولی اتفاق تازه این است که فیلم‌های کوتاه دارند به سمت داستان‌های غیرمتعارف پیش می‌روند و یک نوسازی در کارگردانی فیلم کوتاه پدید آمده است. فیلم‌سازان معاصر بسیار بیشتر از قبل با تکنولوژی آشنا شده‌اند و هم‌زمان با یادگیری اصول فیلم‌سازی، وقت بیشتری را به یادگیری تکنولوژی می‌پردازند پس در جاهایی دست‌شان بازتر است. امروزه شرکت‌های تولیدکننده تکنولوژی وُرک‌شاپ‌های رایگان برای ارائه این دستاوردهای تکنولوژی برگزار می‌کنند و فیلم‌سازان فیلم کوتاه در جهان از آن برخوردارند"
وی در ادامه با بیان این امر که به دلیل همین آشنایی با تکنولوژی و دستاوردهای آن، فیلم‌های کوتاه در جهان به سمت فرم و فرم گرایی گرایش بیشتری پیدا کرده‌اند، افزود: "امروزه فیلم‌سازان کوتاه همچنین از اصول کارگردانی شناخته شده‌تر و حرفه‌ای‌تری در آثار خود بهره می‌برند. روایت‌های فیلم کوتاه به سمت پیچیده‌تر شدن هر چه بیشتر که محصول همان فرمالیستی شدن فیلم‌های کوتاه معاصر است، پیش می‌روند. حتا هم‌اکنون این که چگونه می‌خواهی چیزی را بگویی اهمیت بیشتری نسبت به این‌که چه می‌خواهی بگویی یافته است. "
در ادامه الستی با پرداختن به وجه بسیار مهم دیگری در فیلم‌سازی فیلم کوتاه در حال حاضر یعنی "درام"، گفت: "مطلب بعدی که در مورد کشور ما نیز صادق است این است که درام از اهمیت برجسته‌تری برخوردار شده و برای تقویت درام، قصه‌ها انتخاب و روایت می‌شوند. درام در فیلم‌های کوتاه امروز جهان موضوع اصلی را تشکیل می‌دهد. از دیگر سو فیلم‌های کوتاه در جهان خصوصیت ملی خود را از دست داده‌اند و جهانی شده‌اند؛ درست برعکس سینمای بلند که به در حرکت به سمت ملی شدن پیش می‌رود. در نتیجه فیلم‌ساز‌های سینمای کوتاه، داستان‌هایی را انتخاب می‌کنند که قابلیت ارائه جهانی داشته باشند و برای مخاطبان در سراسر جهان لذت‌بخش باشند. "
او با تاکید بر این نکته که ایده و نه قصه، هدف فیلم کوتاه شده است به بیان نقش تکنولوژی با پخش فیلم کوتاه "بقا" پرداخت و در مورد این فیلم عنوان کرد: "در این فیلم که با یک برداشت بلند ساخته شده است، دوربین از قربانی‌کننده به قربانی‌شونده، POV عوض می‌کند و این فقط با تکیه بر تکنولوژی امکان‌پذیر است. این انتقال POV، علاوه بر به نمایش گذاشتن تکنولوژی، ظرافت خلاقانه در بیان موضوع و استفاده درست از تکنولوژی برای بیان هرچه هنرمندانه‌تر موضوع را نشان می‌دهد. در فیلم کوتاه Tea Time تکنولوژی با ایجاد تصاویر Fast Motion بیانی فرمالیستی را خلق کرده است. مبحث فرمالیسم همچنان که هنوز هم به تدوین بستگی دارد ولی امروزه همچنین حرکت و صدا، نقش تعیین‌کننده‌ای در گرایش گسترده فرم‌گرایی یافته است و باید در نظر داشت که هم اکنون از نظر هنرمندان برجسته جهان، فرمالیسم مأخذ ذهنی دارد و از ذهن برمی‌خیزد. فیلم‌سازان امروز، تصاویر را علاوه بر عمق صحنه در عرض صحنه نیز می‌چینند یعنی تمرکز میزانسن‌ها در هر دو بُعد گسترش می‌یابد که باز هم به ساخت و تأکید بر فرم کمک می‌کند. "
دکتر الستی در ادامه افزود: "فیلم کوتاه معاصر به شدت تلاش می‌کند که از گرایش‌های ژانری بپرهیزد حتا از سبک‌های سینمایی نیز پرهیز می‌کند و در حال ورود به حیطه‌ی تازه و دست نیافتنی‌ای است. امروزه همچنین Cine Literacy یعنی دانش سینمایی مردم جهان در حال افزایش است و فیلم‌سازان این عرصه بسیاری پارامترها را به عهده خود مخاطبان می‌گذارند. فیلم‌های کوتاه کوشش می‌کنند بیشتر و بیشتر به سمت تعدد کمتر کاراکتر و تمرکز بیشتر روی کاراکتر محوری پیش بروند؛ قصه را کمرنگ‌تر می‌کنند و تجربه و کنش کاراکتر محوری را مرکز آفریدن لذت برای مخاطب قرار می‌دهند و مبنا را بر روابط انسانی قرار داده و تقویت می‌کنند. یک کاراکتر محوری را انتخاب می‌کنند و به تجربه‌های او می‌اندیشند و می‌پردازند تا مخاطب هرچه عمیق‌تر با او ارتباط برقرار کند و لذت ببرد".
در ادامه با نمایش فیلم کوتاه Crush به روبه‌رو بودن با داستان و موقعیت نشدنی و غیر متعارف و هم‌زمان برخورداری از سهم بیشتر و مهم‌تری از درام در آن پرداخته شد. همچنین تعدادی فیلم کوتاه دیگر نمایش داده شد و مورد تحلیل قرار گرفت.
نشست‌های تخصصی شصت‌وسومین جشنواره منطقه‌ای فیلم کوتاه سینمای جوان "سرو ناز"، با کارگاه "از ایده تا نگارش" با حضور شادمهر راستین، به کار خود ادامه داد.
در جریان روزهای برپایی شصت‌وسومین جشنواره منطقه‌ای فیلم کوتاه سینمای جوان "سرو ناز"، مجموعه نشست‌های تخصصی که هم‌زمان با این جشنواره توسط معاونت فرهنگی و آموزش انجمن برگزار می‌شود، با دومین کارگاه تخصصی و با حضور شادمهر راستین، به کار خود ادامه داد.
برپایه این گزارش، شادمهر راستین در کارگاه تخصصی "از ایده تا نگارش" با بیانی کاربردی به شرح مراحل خلق ایده و نگارش فیلم‌نامه پرداخت و گفت: "هسته‌ی دستگاه فیلم‌نامه‌نویسی کلمه است و خلق اثر هنری از تصور حسی هنرمند آغاز می‌شود.
وی در ادامه و با اشاره به آن‌چه که پیش از نگارش فیلم‌نامه هنرمند به آن نیاز دارد بیان کرد: "باید به‌عنوان هنرمند و نویسنده، صحنه‌های نمایشی خود را پیدا کنید؛ صحنه‌های سینمایی‌تان را. در تصور حسی، به‌عنوان پایه آغاز خلق اثر، شما به‌عنوان آفریننده اثر، مهم هستید؛ بخش شخصی خود را قوی کنید؛ هنرمند در خلق اثر باید جهان خود را بشناسد و بازآفرینی کند. فراموش نکنید که هنرمند هرگز قضاوت نمی‌کند، فقط نشان می‌دهد."
راستین سپس با اشاره به گزاره خبری شامل فاعل، فعل، مفعول، قید زمان، قید مکان و چطورها افزود: "خلق اثر را با نوشتنِ رها آغاز کنید؛ سپس هر آن‌چه به‌عنوان ایده به ذهنتان می‌رسد را روی کارت‌های کوتاه بنویسید؛ آن ها را بخوانید تا به کانسپت دست یابید؛ مثلا کانسپت فیلم Fight Club ، خشونت نیست، ترس از تنهایی است. برداشت شخصی از حس، وجه درونی است و فیلم‌نامه وجه بیرونی و در وجه بیرونی تمام قانون‌های نانوشته را مخاطب پدید می‌آورد. اثر خلق شده باید باورپذیر و جذاب باشد. در مرحله بعد باید در نظر داشته باشیم که سه مدل کلی در فیلم‌نامه داریم: شخصیت‌محور، موقعیت یا ماجرامحور و رازمحور؛ پس ابتدا باید به شخصیت بپردازیم. در مدل شخصیت‌محور باید تیپ‌ها را بشناسید و خاص‌ترین تیپ را در بطن کانسپت خودتان انتخاب کنید. یعنی شخصیت عامی که بلافاصله ویژگی خاص او را برملا می‌کنید. این‌گونه به شخصیت جذاب دست می‌یابید و از این‌جا به بعد باید او را باورپذیر کنید. شخصیت در روند ماجرا یک قبل و یک بعد دارد؛ قبل و بعد از درام؛ یعنی باید کانسپت را به درام تبدیل کنید. درام یعنی آن‌چه که مسیر طبیعی، روتین و مداومی نیست. هر فیلم‌نامه شروع، میانه و پایان دارد که در فیلم‌نامه‌نویسی مدرن معمولا شروع و پایان حذف یا جابه‌جا می‌شود.
در این‌جا اضافه می‌کنم که پایان باز وجود ندارد؛ یا پایان را نشان می‌دهیم یا نشان نمی‌دهیم. نکته مهم این است که شروع باید تا آنجا که ممکن است جذاب و در حد متعادل طولانی باشد و پایان باید هرچه بیشتر کوتاه باشد."
الهه بهرامی