سرویس موسیقی هنرآنلاین: نزدیک به ده سال پیش بود که آلبوم دو نوازی "نغمه ساز، ضربه آغاز" عرضه شد و مخاطبان ژانر موسیقی سنتی، آن هم در بخش بدون کلام را با یک رویکرد تازه به دونوازی مواجه کرد.
ارژنگ سیفی‌زاده و نوید افقه کاری را انجام دادند که سهم تار و تنبک در یک دونوازی به دو قسمت مساوی تقسیم شد و ساز تنبک به جای آنکه صرفاً یک همراه باشد یک ملودی‌پرداز شد. ارژنگ سیفی‌زاده به عنوان آهنگساز آن اثر بیشتر توجه خود را معطوف فرم نمود و این تمرکز به درستی جواب داد تا این اثر از این جهت تبدیل به اثر شاخصی شود، اما در محتوی با آنکه از بداهه‌پردازی‌های معمول و یا وفادار ماندن به ردیف، پرهیز شده بود و تلاش می‌شد تا اتفاق تازه‌ای را رقم بزند نتوانست به اندازه فرم کار موفق عمل کند.
این بدین معنی نیست که کار از لحاظ محتوی ضعف داشت، اما در مقایسه با اتفاقی که در فرم اثر افتاده بود محتوای دچار اتفاق ویژه‌ای نشد. نکته دیگری که درباره آن آلبوم وجود داشت در قطعات آن بود که قابلیت جدا شنیدن و تفکیک را داشتند و این خصوصیت باعث می‌شد تا این امکان فراهم شود که شنونده قطعات را مستقل از هم بشنود. تکنیک نوازندگی ارژنگ سیفی‌زاده به اندازه تکنیک نوازندگی افقه، با اصالت و خاص بود و ترکیب این دو هنرمند باعث شد تا رنگ جدیدی به موسیقیِ سازی ایران اضافه شود.
اما امروز و پس از گذشت ده سال از شکل‌گیری آلبوم "نغمه ساز، ضربه آغاز"، سیفی زاده و افقه دوباره به گفت‌وگو نشسته‌اند و حاصل آن اثری می‌شود که موجز است و علاوه بر حفظ آن فرم دوست‌داشتنی به محتوای بسیار باکیفیتی دست پیدا کرده است. آلبوم "از دور تا دیر" اگرچه باز همان تار و تنبک است با همان نوازندگان و همان شیوه نوازندگی همان دو سیلابی بودن نام، اما یک اثر متفاوت شنیده می‌شود که تازگی خودش را دارد و بی‌شباهت به آلبوم قبلی است. به نظر می‌آید که ارژنگ سیفی‌زاده به خوبی دریافته که باید کاری کند تا مخاطبش از لحظه شروع آلبوم تا پایان آن حتی یک ثانیه را هم از دست ندهد. او برای رسیدن به این هدف ابتدا طراحی قطعات آلبوم را به دقت انجام داده و پس از آن و با شجاعت تمام زمان کل آلبوم را کاهش داده است. "از دور تا دیر" حدود سی دقیقه طول می‌کشد و این پرهیز از زیاده‌گویی و موجز بودن آن است که این کار را شاخص می‌کند.
آلبوم با تک‌نوازی تار در نوا آغاز می‌شود و نوازنده خیلی زود به "نوا بودنِ" اثر اشاره می‌کند. کوک ساز تعمداً بم‌تر از حالت معمول است تا به خوبی بتواند شخصیت دستگاه نوا را بیان کند و این مقدمه پس از آنکه مخاطب را به خوبی در فضای نوا قرار می‌دهد، به نرمی با قطعه بعدی پیوند می‌خورد. قطعه دوم آلبوم جایی است که ساز دوم وارد این گفت‌وگو می‌شود. اگر از علاقه‌مند نوید افقه باشید، شنیدن سازش در این آلبوم شما را حسابی سر ذوق خواهد آورد. بعد از آکورد جذابی که تار می‌زند و در درست‌ترین جای ممکن، تنبک وارد می‌شود و محال است که این قطعه را بشنوید و آرام از کنار آن بگذرید. پختگی در نوازندگی و حس و حالی که در آن وجود دارد انصافاً شنیدنی است و نمی‌شود به راحتی از کنار آن گذشت.
در قطعه سوم، آلبوم موقتاً از ضرب می‌افتد تا گوش شنونده را آماده شنیدن فضای دیگری کند. اما قطعه چهارم که شاید اگر آلبوم پیوسته گوش کنید تفکیک آن برایتان مشکل باشد مجدداً قطعه ضربی در نوا است، اما این شنونده را به هیچ عنوان خسته نمی‌کند.
ترکیب و ترتیب قطعات به همین روال تا پایان آلبوم پیش می‌رود که شاید توضیح یک‌به‌یک جزییات لطف شنیدن آن را نداشته باشد، اما نکته‌ای مهمی که در این آلبوم وجود دارد فلسفه‌ای است که ارژنگ سیفی‌زاده در آهنگسازی قطعات انتخاب کرده است. سیر آلبوم از نت‌های بم به زیر است و این اتفاق بسیار آگاهانه افتاده است.
شنونده در تمامی قطعات می‌تواند نواحی مختلف صوتی را بشنود، اما لحن کلی قطعات یک سیر بم به زیر دارد و همین ویژگی است که فلسفه گفت‌وگو را یادآوری می‌کند. در یک سوم پایانی آلبوم این گفتگو چه در قطعات دو نوازی و چه در تک‌نوازی به اوج خود می‌رسد. این نگاه تصویر گونه برای ساخت آلبوم‌های موسیقی ضروری است. آنچه در "از دور تا دیر" می‌شنویم به معنای حقیقی یک آلبوم است. پیوستگی قطعات و قرابت معنایی بین آن‌ها این ضرورت را ایجاد می‌کند که این اثر را بی‌وقفه تا پایان شنید و لذت برد. شاید برخی این نقد را داشته باشند که زمان آلبوم کوتاه است که یک نظر کاملاً غیر حرفه‌ای است. اساساً در حوزه نقد آلبوم، محتوی، شکل، تکنیک و صدها معیار دیگر وجود دارد که بر زمان اولویت دارند.
آلبوم "از دور تا دیر" بسیار باکیفیت ضبط شد و اگر آن را با یک سیستم نیمه‌حرفه‌ای گوش کنید هم می‌توانید تک‌تک مضراب‌ها را به صورت کاملاً تفکیک‌شده بشنوید. "از دور تا دیر" اثر محترمی است و با اینکه در بازار موسیقی امروز، آلبوم‌هایی از این دست مخاطب خاص دارند، اما تا به امروز به خوبی شنیده شده است.
طاها افشین