سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: دکتر مهدیه الهی قمشه ای، پژوهشگر و محقق عرصه ادبیات در مراسم بزرگداشت "مولانا" که در تالار حافظ شیراز برگزار شد، گفت: وزارت فرهنگ در کار اشاعه فرهنگ اسلامی زحمت های زیادی کشیده است و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکر می کنم.
وی با تاکید بر اینکه به طور کلی شعرای ما همه از کتاب آسمانی نشات گرفته است، اظهار داشت: مولانا طبیب روحانی ماست که در مثنوی نیز به آن اشاره می کند، مولانا طبیبی است که تمام زوایای درد انسان را در نظر گرفته است، مولانا تفکر انسانی خود را در راستای خدمت به جامعه قرار داده است.
الهی قمشه ای با اشاره به چند آیه شریف قرآن کریم، گفت: هرگز انسان به رستگاری نمی رسد مگر آنکه بخشی از آن را در راستای شادی جامعه خود صرف کند.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به اینکه مولانا می خواهد بشریت را نشان دهد و مثنوی روح انسان را صیقلی می کند، اضافه کرد: باید انسان، روح خود را از تیرگی ها، حرص و آز و همچنین آینه دل خود را صیقلی دهد.
الهی قمشه ای با یادآوری این مطلب که انسان باید منیت ها را کنار بگذارد، هر وقت انسان از خودش خالی شد می تواند به خدا برسد، افزود: اگر خداوند زود حاجت انسان را نمی دهد به خاطر اینست که آن بنده را دوست دارد.
وی با اشاره به اینکه خداوند عاشق بندگانش است، تصریح کرد: نماز یک نیاز عاشقانه است.
الهی قمشه ای با تاکید بر اینکه ادبیات ما بخشی ستایش و بخشی ستایش خداوند است، اضافه کرد: ادبیات به ما عشق به خدا را می آموزد و یکی از رسالت های ادبیات اینست که همه انسان ها را به وحدت برساند.
وی، بر لزوم انجام کارها برای خداوند تاکید و تصریح کرد: اگر کار برای خدا انجام دهیم خیلی برکت پیدا می کند و در تفسیر مثنوی آمده است "نی سمبل انسان کامل است که از خدا سخن می گوید" و همچنین اندیشه انسان باید متعالی تر از آن باشد که اکنون است.
الهی قمشه ای با اشاره به اینکه اراده در زندگی مردم، اراده خداوند است، اظهار داشت: شاعران، مائده آسمانی را در ظرف ادبیات گذاشته اند.
وی با تاکید بر اینکه تمام ادبیات ما با تمام فصاحت، به فصاحت قرآن نمی رسد، افزود: در قرآن باید بخوانیم و در آن تفکر کنیم.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به اینکه مولانا به خانواده حرمت و احترام می گذارد، اظهار داشت: خداوند به خانواده هایی علاقمند است که عاشقانه در کنار هم زندگی می کنند و هر گاه زن و شوهر از من و تویی بیرون آیند و آنوقت خداوند در آن خانه تجلی پیدا می کند و 99 درصد اختلاف زوجین بر سر مسائل بی اهمیت است و باید حرمت زندگی ها را نگهداریم.
عرفان مولانا صرفاً عرفان تغییر است
در ادامه مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز گفت: مثنوی معنوی حاصل پربارترین دوران عمر مولاناست، چون بیش از پنجاه سال داشت که سرودن آن را آغاز کرد.
بهزاد مریدی افزود: اهمیت مثنوی معنوی نه از آنروی که از آثار قدیم ادبیات فارسی است، بلکه از آن جهت است که برای بشر سرگشتۀ دوران، پیام رهایی و وارستگی دارد.
وی بیان کرد: او خود گفته است: "مثنوی را جهت آن نگفتم که آن را حمایل کنند یا زیر پا نهند و بالای آسمان روند که مثنوی معنوی معراج حقایق است." بنابراین عرفان مولانا صرفاً عرفان تفسیر نیست، بلکه عرفان تغییر است.
مدیر ارشاد فارس ابراز کرد: اگر بخواهیم مجموعۀ عظیم و پربار بیست و شش هزار بیت مثنوی معنوی را کوتاه و خلاصه کنیم، به هیجده بیتی می رسیم که سرآغاز دفتر اول این مجموعه است و آنرا "نی نامه" گفته اند.
او گفت: این نی، همان مولاناست که به عنوان نمونۀ یک انسان آگاه و آشنا با حقایق عالم معنا، خود را اسیر این جهان مادی می بیند و شکایت می کند که چرا روح آزادۀ او را از نیستان ( عالم معنا) بریده است. او چه در مثنوی و چه در دیوان شمس، بارها خود (انسان آگاه) را به نی و چنگ تشبیه کرده است.
مریدی اضافه کرد: مولانا در مثنوی معنوی قصه های منظوم بسیاری را آورده که از نظر هنری زمینه های فکری زیادی را می تواند در خلق آثار نمایشی و تجسمی بسیار کار آفرین باشد، قصه های معروف طوطی و بازرگان، قصۀ پیر چنگی، کبودی زدن قزوینی بر شانه گاه صورت شیر، قصۀ روباه و گرگ وشیر، قصۀ هدهد و سلیمان و ده ها قصۀ دیگر سرشار از ایده و اندیشۀ نمایشی است.
او تاکید کرد: نکتۀ برتر در آثار مولانا، همانا جهانبینی اوست.
به گفته مریدی، به تأیید بسیاری از مولوی شناسان، دسترسی به فلسفه و جهانبینی حضرت مولانا، سخت دشوار است، آنچه در روزگار ما جاذب و چشم گیر است، دیالکتیک عرفانی مولاناست که بنا به گفته ها دیالکتیک هِگلِ آلمانی خمیرمایه ای از آن دارد.