سرویس تجسمی هنرآنلاین : اگر از هیاهوی انواع حراجی‌ها و نمایشگاه‌های نسلی و فروش به بهانه خیریه که فضای هنرهای تجسمی را در برگرفته بگذریم. اتفاقات نادر و خوبی هم در این حوزه می‌افتد. مانند چاپ کتاب "نظریه و عکاسی" مهدی مقیم‌نژاد از انتشارات سوره مهر (وابسته به حوزه هنری) که می‌تواند یک کتاب مرجع در هنر عکاسی ایران محسوب شود. قصد این یادداشت تشریح مفصل بخش‌ها و فصل‌های کتاب نیست. بلکه بیشتر می‌خواهد چرایی "مهّم" بودن این کتاب را بازگو کند.
این کتاب در سه بخش عکاسی و ساختارگرایی - عکاسی و پساساختارگرایی - ارزیابی و نتیجه گیری به بررسی تطبیقی نظریه‌های ساختار گرایی و پساساختارگرایی می‌پردازد و دارای فهرست و جداول مقایسه ایی سودمند و فهرست تصاویری با مشخصات کامل است. البته در بسیاری دیگر از کتابهای چاپ شده در این حوزه به طور پراکنده و بدون هیچ تطبیقی راجع به این مسائل صحبت شده است ولی به دلیل پراکندگی این کتاب‌ها و مقالات مخاطبان نمی‌توانستند درک جامع و کاملی از این موضوعات داشته باشند که دست آخر باعث ایجاد سوءتفاهم می‌شد. تنها کتابی که می‌تواند هم سنگ این کتاب در نظر گرفت کتاب "درآمدی بر نظریه‌های عکاسی" نوشته اشلی لاگرینچ با ترجمه حسن خوبدل است.
مخاطبان کتاب "نظریه و عکاسی" می‌توانند دوستداران هنرهای تجسمی باشند. اما خواندن این کتاب برای دو گروه واجب است. گروه اول منتقدین هستند. متن انتقادی یک متن اقناعی است. نقد زمانی قابل پذیرش است که بتواند مخاطب خود را "اقناع" کند که این امر جزء بر پایه استدلالهای منطقی با کمک نظریه‌ها نمی‌تواند باشد مانند نظریه‌های زبان‌شناختی، روان‌شناسی، زیبا‌شناسی و غیره که در فصول مختلف کتاب از دو منظر ساختارگرایی و پساساختارگرایی تطبیق داده شده‌اند. وجود جداول مقایسه ایی مختلف کمک بزرگی به درک این مفاهیم پیچیده کرده است. گروه دوم هنرمندان عکاسی هستند که به مجموعه عکس و استیتمنت اعتقاد دارند و می‌خواهند هنر عکاسانه ایی را که دارند بر اساس یک "نظریه" و در نهایت بر اساس یک "مفهوم" ارائه کنند. بررسی عکسهای سیدنی شرمن و توضیح "از آن خودسازی" و بحث نشانه‌شناسی در عکاسی در ذیل "پساساختارگرایی" می‌تواند به انسجام فکری این دسته از هنرمندان کمک کند.
البته این کتاب که بسط یافته پروژه پایان نامه مقیم‌نژاد است و مانند دیگر کتابهای تئوری قابل نقد است. امّا باید اجازه داد که زمان بگذرد و کتاب از طرف اهالی هنرهای تجسمی خوانده شود تا راجع به آن بحث و تبادل نظر صورت بگیرد ولی‌ای کاش دو نکته در چاپ این کتاب رعایت می‌شد. یکی آوردن مثالهای متأخر‌تر از عکاسان مطرح دنیا مانند عکاسان مکتب دوسلدورف و تشریح سبک و نظریه‌های عکاسانه آن‌ها و دومی چاپ رنگی عکس‌ها به شرط حفظ قیمت فعلی کتاب که چندان هم ارزان نیست. با این حال خواندن این کتاب برای علاقه مندان می‌تواند بسیار مفید و لذت بخش باشد.
فرید امین‌الاسلام
انتهای پیام/