سرویس تجسمی هنرآنلاین : امروز 4 شهریور، سالروز تولد مرتضی ممیز یکی از چهره های شاخص گرافیک ایران است. درباره او بسیار گفته و نوشته شده، شاید تا آن اندازه که چیز تازه ای نتوان به آن ها اضافه کرد اما یادآوری پاره ای از فعالیت های او اگرچه صدباره، شاید تاکیدی بر نقش او در گرافیک امروز ایران باشد که ممیز با زحمات و پی گیری هایش توانست نقش مهمی در تثبیت و تداوم اش ایفا کند. بی‌جهت نیست که اورا پدرگرافیک نوین ایران می‌دانند.

در سالروز تولد این هنرمند که اگر بود امروز 78 سال می‌داشت دوباره یادی از او می کنیم. از ابراهیم حقیقی و قباد شیوا که مطمئنا درکنار ممیز دو ضلع دیگر گرافیک امروز ایران را تشکیل می‌دهند، خواستیم تا آنچه را بعد از همه این سال‌ها در زندگی و آثار ممیز برجسته و باارزش می دانند در اختیارمان بگذارند. نتیجه کار، هرچند مختصر اما مفید و خود گویای آن چیزی است که امروز به عنوان میراث مرتضی ممیز در پهنه گرافیک می شناسیم.

ابراهیم حقیقی

من از زمانی که دانشجو بودم و آقای ممیز به دانشگاه آمد و معلم شد شانس این را داشتم که در کنارش باشم و زمانی هم که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فیلم ساخت در کنار او بودم. موضوع گرافیک، هنر و آینده‌ای که برای این حرفه و مملکت خود در نظر داشت برایش بسیار مهم بود و هر کاری که ممکن بود انجام می‌داد که به این هدف برسد. یکی از مهم‌ترین کار‌ها در هر حوزه آموزش است، پس او هم به آموزش پرداخت و در اولین قدم رشته گرافیک را راه انداخت. او قبل از مریضی و با بازگشت دوباره به دانشگاه تهران باز هم به سامان دادن آموزش پرداخت که همیشه دغدغه او بود.

کار دوم ممیز سامان دادن به صنف گرافیک بود که قبل از انقلاب برای آن تلاش کرد اما انجام نشد. او دوباره تلاش کرد که تعاونی تشکیل دهد و بعد هم انجمن گرافیک را تاسیس کرد که بعد از انجمن خوشنویسان، دومین انجمن هنری ایران بود. کار بعدی که در زمینه ساماندهی حوزه گرافیک انجام داد، مشخص کردن یک تعرفه کاری در زمینه گرافیک بود که موفق شد این کار را هم در انجمن گرافیک انجام دهد.

علاوه بر این‌ها ممیز سعی کرد ارتباطات بین‌المللی برای همکاران خود ایجاد کند که این کار از طریق دوسالانه‌هایی که راه انداخت و ابتدا با دعوت از هنرمندان خارجی شروع شد تا گرافیست‌های ایران بتوانند کارهای آن‌ها را ببینند، و بعد از آن کار گرافیست‌های ایرانی را به خارج از کشور برد و موفقیت گرافیک ایران از آنجا بود که آغاز شد.

ممیز در حوزه‌های مختلف گرافیک تلاش کرد که هم سفارش دهنده و هم خود طراح را آموزش دهد تا بهتر بتوانند با هم کنار بیایند. مثلا در زمینه طراحی جلد کتاب، صفحه‌آرایی، طراحی پوستر سینما و تئا‌تر و... سعی کرد در حوزه مدیریت، با آموزش و ارتقای سلیقه و سواد مدیران، زمینه را برای تولید آثار بهتر فراهم کند و این موضوع برایش اهمیت زیادی داشت.

او در تاسیس انجمن نقاشان و چند انجمن دیگر هم نقش داشت و در تمام این‌ها آینده‌ای را می‌دید که قرار است پی‌ریزی شود و اکنون تحصیل کرده‌هایی که در این حرفه هستند و نسل‌های بعدی می‌توانند از آن بهره ببرند. تصور می‌کنم ممیز همه کار‌ها را سامان داد و الان کسانی که روی پای خود ایستاده‌اند و نسل جدید کاملا مدیون او هستند.

قباد شیوا

مرحوم مرتضی ممیز شاید نه به لحاظ رفتاری بلکه در زمینه خلق آثار گرافیک توانست تاثیر خوبی در تغییر سلیقه گرافیک رایج در ایران بوجود آورد که بسیار قابل تقدیر است.

منحنی دوستی‌هایش با همکار و غیر همکار دائما در طول زمان زندگی‌اش بسیار متغیر بود ولی در هر شرایط معلم خوبی برای شاگردانش بود که این امری است بسیار مهم.

گرچه تحصیلاتش در زمینه گرافیک نبود اما با درایت و تجربه و کار زیاد طاقت فرسا که ناشی از عشق و علاقه‌اش به کار گرافیک بود ابداعات زیادی در زمینه گرافیک را از او ناظر بودیم که طبیعتا تاثیرش در دیگران بسیار نمایان است. طبق معمول مگسان دور شیرینی زیادی داشت که می‌دانستم از اغلب آن‌ها حتی متنفر بود و جالب اینجاست که بعد از فوت ایشان این افراد خود را شیفته و عاشق او دانسته‌اند و در بازاریابی خود از نام ایشان بسیار بهربرداری کردند و می‌کنند.

مرحوم ممیز چون هیچ وقت به هر دلیل در زندگی خود صاحب فرزند نشدند لذا تمامی عشقش را به هنر گرافیک معطوف کرده بود و به همین دلیل بخشی از تاریخ گرافیک ما را شکل دادند و ما باید قدر هر کس یا کسانی که عاشقانه در این سرزمین قلم زدند و می‌زنند را بدانیم از جمله مرحوم مرتضی ممیز و زحماتش را پاس بداریم.

انتهای پیام/