به گزارش خبرنگار هنرآنلاین، موزه‌ها اماکنی هستند که ما را به گذشته وصل می‌کنند. بنابراین به سادگی می‌شود برای کاوش درگذشته هر پدیده‌ای به سراغ موزه‌ها رفت. نگاهی به پوشش مردمان ایران زمین در هزار توی موزه‌ها عنوان پرونده‌ای است هنرآنلاین در نظر دارد به آن بپردازد. اولین موزه، موزه ملک در میدان امام‌خمینی(ره) است.
موزه ملک توسط حاج حسین آقا ملک بنا شده است. خاندان ملک در زمان سلطنت ناصرالدین شاه زندگی می‌کردند و به سبب اینکه از بازرگانان به نام زمان خود بودند مورد توجه خاندان سلطنت قرار گرفتند. در پی این توجه، سلطان صاحبقران زمین‌ها و املاکی در خراسان و تهران به خاندان ملک بخشید و این زمین‌ها بعدها به حاج حسین آقا رسید.
فرزند خلف خاندان ملک به چهار زبان انگلیسی، فرانسه، ترکی و عربی تسلط داشت و به واسطه بازرگان بودنش بسیار سفر می‌کرد. در همین سفرها بود که به هنر علاقه پیدا و از آن زمان بود که بسیاری از زمان‌ها را در موزه‌های مختلف کشور دنیا می‌گذراند. حاج حسین آقا حدود 100 سال عمر کرد و در تمام طول عمرش همواره مقداری از اموالش را صرف خرید کتاب‌های خطی و چاپ سنگی و آثار تاریخی و فرهنگی کشورهای مختلف می‌کند. وی تمام این آثار را قبل از مرگش به آستان قدس رضوی اهدا می‌کند که از خروجشان از کشور جلوگیری کند. امروز این مجموعه تحت عنوان موسسه و کتابخانه و موزه ملی ملک به میدان امام خمینی منتقل شده است.
از آنجایی که حاج حسین آقا از هر جایی که توانسته چیزی را برای موزه‌اش خریداری کرده نمی‌شود اقلام موجود در موزه را تفکیک کرد و این موزه را به چیز خاصی منصوب کرد. از پول و سکه گرفته تا نسخ خطی و نقاشی‌های ارزشمند همه و همه در این موزه جایی برای خود دارند. اولین چیزی که می‌شود در آن‌ها نشانی از پوشش قوام ایرانی جست و جو کرد سکه‌ها هستند. اگر می‌خواهید لابه‌لای سکه‌های به جا مانده از قرون گذشته مشتی بزنید و در خروارشان آثاری از پوشش مردمان ایران‌زمین را جست‌و‌جو کنید باید این را بدانید که به سراغ سکه‌های ضرب شده در ادوار بعد از اسلام نروید زیرا تمام سکه‌هایی که تصویری از یک شاه را روی خود جای داده‌اند مربوط به قبل از اسلام در ایران هستند.
در اولین بخش سکه‌هایی هستند که به دوره هخامنشیان مربوط می‌شوند. روی این سکه‌ها تصاویری از پادشاهان هخامنشی در حال شکار ضرب شده است. از این تصویر پیدا است که دست کم لباس درباریان در دوره هخامنشی رداهای بلند و بی آستین بوده که بر لبه‌های آن‌ها یراق‌های سنگینی دوخته می‌شده. به این‌ها لباس‌های فاخر شاهانه گفته می‌شد که غالبا دنباله‌دار بودند. از آنجایی که در دوره هخامنش تنها شاه و ولیعهد حق داشتند مو و ریش خود را بلند کنند پیدا است که این تصویر مربوط به یک شاه هخامنشی است.
بخش بعدی که می‌شود به آن پرداخت سکه‌های ساتراپ است. ساتراپ یعنی ایالت و ساتراپ‌ها ایالات مختلف ایران بودند. در زمان هخامنشیان کشور به بخش‌هایی تقسیم می‌شد و آن بخش‌ها والی داشتند و به آن‌ها اجازه ضرب سکه داده می‌شد. این ایالات یا ساتراپ‌ها در غرب کشور قرار داشتند و لباس‌هایشان تحت تاثیر فرهنگ و آداب و رسوم یونانیان بود. در تصاویر پیدا است که به پوشیده بودن لباسها اهمیت داده نمی‌شده و مردها اغلب بازوان خود را که نشان قدرت بود نمی‌پوشاندند. در واقع لباسها درآن دوره طوری طراحی می‌شده که زیاد پوشیده نباشد.
در سکه‌های دیگر هم می‌شود لباس موبدان دوره هخامنش را دید. سکه‌هایی پارسی که در سمت چپ آن موبدی قرار دارد و در حال عبادت است. لباس مذهبیان و موبدان در آن دوره لباسی بلند و پوشیده بوده که با پارچه‌های ضخیم دوخته می‌شده و فاقد هر گونه تزئینات بود.
در بخش دیگر موزه نقاشی‌هایی هست که همه مربوط به دوره قاجار هستند. این نقاشی‌ها همه بین سال‌های 1209 تا 1276 هجری قمری خلق شده‌اند و به سادگی می‌شود در میان آن‌ها فرهنگ پوششی قاجارها را جست و جو کرد. در اولین نقاشی تصویر یک زن اندرونی دیده می‌شود. این تصویر نشان می‌دهد که زنان در دوره قاجار حتی در اندرونی هم از حجاب کاملی برخوردار بوده‌اند و لباس‌هایشان شلیته‌های بلند و گشادی بوده که معمولا برای دوخت آن‌ها از پارچه‌های رنگی و شاد استفاده می‌کردند. همچنین این زن‌ها روسری‌های بلندی به سر می‌کردند که روی شانه‌هایشان قرار می‌گرفته و معمولا گلدار بودند.
تصویر بعدی لباس درباریان در اوایل دوره قاجار را نشان می‌دهد. رجال در این دوره عباهای بلندی به رنگ‌های قرمز و سبز به تن می‌کردند که معمولا بته‌جقه‌ای بود. همچنین کلاه‌هایی به سر دارند که قیاس با اواسط و یا اواخر دوره قاجار بسیار بلند به نظر می‌آید.
در آخرین تصویر هم شاهزاده عبدالصمد میرزا کشیده شده در حالی که خدمتکاران و ندیمانش در اطرافش قرار دارند. این نقاشی می‌تواند قیاس صادقی از لباس درباریان مردمان دیگر باشد. لباس شاهزاده فاخر و پر از تزئینات و لباس خدمتکاران ساده و بدون تزئیین.
مائده ملاآقایی
انتهای پیام/31