به گزارش خبرنگار بخش هنرهای تجسمی هنرآنلاین، آیین رونمایی کتاب معماری "یس ایز مر" و جلسه نقد و بررسی این کتاب عصر سه شنبه با حضور بهرام شیردل، معمار و استاد دانشگاه هاروارد، آیدین آغداشلو، نقاش و نظریه‌پرداز هنری، امیر پوریا، منتقد سینما، امیر محمدخانی، معمار و رئیس دانشکده معماری سوره، علی حمیدی مقدم، مدرس دانشگاه و مترجم کتاب "یس ایز مر" و همچنین جمعی از صاحب نظران و دانشجویان رشته معماری در تالار سوره حوه هنری برگزار شد.
در این مراسم، ابتدا بهرام شیردل با اشاره به کتاب کلیسای نتردام ویکتور هوگو، درباره نگرش به معماری و کتاب به عنوان دو مقوله جدا از هم گفت: ویکتور هوگو در این کتاب از زبان یکی از شخصیتهایش به این موضوع اشاره میکند که کتاب معماری را از بین خواهد برد.
وی افزود: نمایش این کلیسا خوانشی بود از باورها، اعتقادات و شاید آرزوهای همان تمدتی که این بنا در آن قرار گرفته بود، در واقع هوگو میخواست بگوید در زمانی که کتاب هست خوانش معماری متفاوت خواهد بود و شاید دیگر به معماری نیازی نباشد.
این معمار برجسته همچنین به انتشار کتابی با عنوان "پنج معمار" در دهه 70 میلادی اشاره کرد و گفت: این کتاب برای من و دانشجویانی که در آن دوران تحصیل میکردیم اثری بسیار با ارزش بود زیرا ما را با معمارانی آشنا میکرد که آثاری متعلق به بعد از دوران مدرنیسم خلق میکردند.
شیردل پس از ذکر این دو مثال درباره کتاب "یس ایز مر" گفت: متاسفانه ما اکنون حتی یک کتاب که به مسائل معمارانه مربوط معماری بپردازد نداریم و معتقدم که این کتاب که به پر شدن این خلل کمک چندانی نکرده است زیرا اگر کسانی که به انتشار کتاب علاقه دارند بخواهند یک سره به غرب نگاه کنند فکر نمی کنم تحولی در معماری و نشر کتب معماری ما رخ دهد.
سپس آیدین آغداشلو در پاسخ به این سوال مجری جلسه که چه می‌شود که معمار بسیار جوانی در غرب چنین کتابی را مینویسد گفت: در مورد جوانان هر اتفاقی در هرجای دنیا رخ دهد لزوما اینجا نیز رخ نخواهدداد، سیستم آموزشی در آنجا بسیار با ما متفاوت است و امکان رشد و پیشرفت را برای هر انسانی فراهم میکند.
وی همچنین درباره کتاب "یس ایز مر" نیز اظهار کرد: به سهم خودم بابت انتشار این کتاب خاص تبریک میگویم هرچند در شرایط امروز باید برای انتشار هر کتابی تبریک گفت. این کتاب اثری بسیار مفید است و باید به آن دقیق نگاه کرد.
نقاش نامدار کشورمان با بیان اینکه با وجود لذتی که از مطالعه کتاب بردم هنوز نمیدانم این کتاب چقدر به درد ما میخورد گفت: من هیچگاه به معماری ساده نگاه نمیکنم زیرا معماری عظیمترین دستاورد بشر است در واقع یک اثر برجسته معماری بزرگترین اثر هنری است که از فاصله دور میتوان دید. از سوی دیگر این هنری است که همچون نقاشی ما تنها ناظر بر آن نیستیم بلکه حاضر در آنیم و درون آن زندگی میکنیم.
آغداشلو با ذکر این نکته که معماران وظیفه خاصی در مقابل مردم دارند افزود: اگر معتقد باشیم که ما در جامعهای با نوعی سرمایه‌داری کژدار زندگی میکنیم باید دید که معماران در این فضا چه خواهند کرد و چنین کتابی برای ما چقدر راهگشا خواهد بود.
وی ادامه داد: معماری امروز باید پاسخگوی آنچه ما را به سمت آن هدایت میکند باشد زیرا من امروز شاهد ساخت انبوهی مسجد مصری و مراکشی هستم، من این مساجد را با وجود سابقه معماری هزاران ساله ایران درک نمیکنم؛ مساجدی که حتی گاه گنبد و گلدسته ندارند.
امیر پوریا، منتقد سینما نیز در این نشست با اشاره به سیر روایی این کتاب که خلق آن را به مراحل نوشته شدن یک فیلمنامه شبیه میکند گفت: این کتاب ما را به پشت صحنه خلق پروژه‌های معماری میبرد و کلید جذابیت آن نیز این است که برای خوانندگانی در همه سطوح قابل فهم است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه در چنین کتابهایی که برای همه فهم بودن خطر غلتیدن به دام پوپولیسم وجود دارد افزود: نباید این ساده انگاری معنای سطحی نگرانه پیدا کند زیرا به دلیل ترس از عدم ارتباط مخاطب عام، ممکن است مولف یا مترجم کتاب از عمیق شدن در مسائل اصلی اجتناب کند.
امیر محمدخانی، مدیر بخش معماری حوزه هنری نیز با طرح این پرسش که ما چه کلیدی برای فهم بهتر کتاب "یس ایز مر" میتوانیم داشته باشیم، اظهار کرد: ابتدا باید پرسید که آیا همه امور به هدف ختم می‌شود؟ درک ما میگوید که اینطور نیست؛ در واقع هدف چیزی است که همه چیز از آن شروع می‌شود. اگر فرض کنیم هدف معماری، ساختن یک ساختمان است همه چیز آنجا تمام می‌شود، اما اگر معماری بر ای ما چیزی فراتر از ساختن باشد و معتقد باشیم که هدف اصلی زندگی انسان آن است آن وقت معماری برای ما به معنای طراحی زندگی انسان خواهد بود.
وی افزود: داشتن همین تفکر است که معمار را از یک تکنیسین صرف به یک برنامهریز اجتماعی بدل میکند و انتظارات معمار از خودش بیشتر خواهد شد. به نظر من این کتاب قصد دارد چنین فرایندی را بازگو کند.
پس از سخنان منتقدان حاضر در جلسه، علی حمیدی مقدم مترج کتاب "یس ایز مر" و مدیر دفتر معماری "روند هماهنگ" درباره چرایی انتخاب و ترجمه این کتاب توضیح داد: ما در دفتر معماری خود علاوه بر کار طراحی، بخشی را نیز به پژوهش اختصاص دادهایم و ایده اولیه انتخاب این کتاب از آنجا آغاز شد که ما به ترجمه این اثر نیاز داشتیم. وقتی متوجه شدیم که کمترکسی به کار بر روی چنین آثاری میپردازد تصمیم گرفیتم که کار ترجمه و نشر کتاب را در کتار سایر فعالیتهای خود آغاز کنیم تا هم خود و هم سایر علاقهمندان معماری از آن بهرهمند شوند.
وی با بیان اینکه داشتن سطح کیفی برابر با کتاب اصلی برای ما نخستین معیار در ترجمه کتاب بود افزود: تمام تلاش ما این بود که ترجمه کتاب نه تنها هم سطح بلکه از نمونه اصلی نیز باکیفیتتر باشد. هرچند به دلیل بی‌تجربه بودن ما در عرصه تولید کتاب کار کمی بیش از معمول تهیه چنین آثاری طول کشید.
حمیدی مقدم با اشاره به این نکته که کتاب "یس ایز مر" در مجامع معماری جهان بسیار معتبر است گفت: هدف اصلی ما این بود یک جریان موازی میان دیدگاههای معماری موجود در ایران و جهان ایجاد کنیم. به هر حال این شروع یک جریان بود و امیدوارم دفاتر معماری دیگر نیز با ما در این جریان همراه شوند.
کتاب "یس ایز مر" کاری از دفتر بینالمللی معماری BIG است که دفتر معماری "روند هماهنگ" آن را ترجمه و منتشر کرده است. این کتاب مصور به نقل تجربههای معماری جهان به شکلی روایی دارد و میکوشد مخاطب خاص و عام را همزمان با آنچه در معماری جهان میگذرد آشنا کند.