سرویس موسیقی هنرآنلاین: ماه رمضان در کشور ما یکی از پدیده های دینی است. در گذشته در این پدیده دینی، موسیقی ویژه ای به کار برده می شد که به صورت رسم دینی و آیین در میان مردم جا افتاد. بعد از اسلام ماه رمضان نماد ماه روزه گرفتن بود و کم کم ایرانی ها به این فکر افتادند تا قبل از سحر مردم را برای عبادت از خواب بیدار کنند؛ بنابراین از افرادی که صدای خوشی داشتند خواستند تا با صدای خوب خود و با خواندن اشعار مختلف مردم را قبل از اذان از خواب بیدار کنند.
در گروه‌های اولیه اسلامی، این افراد با خواندن ذکر و مناجات خوانی مردم را از خواب بیدار می کردند اما بعد از چند سال تصمیم گرفتند تا این کار به زیباترین شکل انجام شود و به همین دلیل از شیوه آوازی استفاده کردند. از قرن دو هجری به بعد که شعر پارسی جان تازه ای پیدا کرد و روح نوینی در این شعر دمیده شد، شاعران شعرهایی که مربوط به سحر بود را می سرودند که به شعر رمضانیه معروف بود و این اشعار فقط مربوط به ماه مبارک رمضان بود و اشعار رمضانیه توسط سحر خوان ها، شب خوان ها و گل دسته خوان‌ها خوانده می شد.
به طور کلی اشعار رمضانیه را هنگام سحر و افطار می خواندند و سحر خوان ها و مناجات خوانهای ایران با این عمل یک کار رسانه ای دینی و مذهبی نیز انجام می دادند و تمام ادبیات زمان خود را به گوش مردم می رساندند. به عنوان نمونه "نظامی" شعر یا رب یا رب را سرود و این شعر به سرعت مورد استقبال مناجات خوان ها قرار گرفت و مناجات خوان ها این شعر را به هنگام سحر با صدای بلند می خواندند. شعر یارب یارب آنقدر در میان مردم اهمیت پیدا کرد به طوری که شاعران در دوره های مختلف و در اشعار خودشان به این ذکر اشاره کرده اند و آخرین کسی که این ذکر را خواند حاج صادق آهنگران بود.
مهم ترین بخش رمضان، آواز رمضان است که در کنار یک ارتقا هنری صورت گرفت و آواز نیز به آیین سحر خوانی اضافه شد.در دوره های گذشته مناجات خوان ها شروع به خواندن می کردند و بعد از اتمام مناجات اول از سازهایی مانند نقاره، دهل و طبل استفاده می شد و این کار تا سه بار توسط نقاره خوان ها انجام و بعد از آن دعاهای وقت اذان خوانده می شد که بعد از گذشت یک دوره این کار به صورت یک آیین کامل شکل گرفت که به آن آیین رمضان گفته می شد.
همچنین در این ماه آیین های دیگری وجود داشت، مثلا دو روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان افرادی به اسم چاووش پیر خانی رمضان در کوچه راه می رفتند و با صدای بلند آواز می خواندند که این افراد بشارت دهنده آغاز رمضان بودند. همچنین سه روز تا پنج روز اول سحر خوان ها عناوینی را انتخاب می کردند و با این عناوین به ماه رمضان خوشامد می گفتند که به این عناوین و آواز مرحبا خوانی گفته می شد، همچنین از روز پنجم تا سه روز آخر عناوینی را می خواندند و با ماه رمضان خداحافظی می کردند که به این عناوین نیز الوداع خوانی گفته می‌شد.
یک آیین ویژه در ماه مبارک، خواندن اشعار بزرگان در زمان رویت ماه بود و هنگام رویت ماه مردم بر روی زمین آب می ریختند و شادی می‌کردند و از سازهایی مانند نقاره، سازهای کوبه ای و کرنا استفاده می کردند و با این کار اعلام می کردند که ماه رمضان فرا رسیده است. همچنین برای خداحافظی با ماه مبارک رمضان از زنبورک و توپ جنگی استفاده می کردند.
از دیگر آیین هایی که در ماه رمضان انجام می شد آیین شب های قدر بود که این آیین ها با آوازهای خاص همراه بود و مهم ترین آنها مناقب خوانی بود و از سازهای دوتار، سنتور و نی بهره می بردند همچنین اشعار ویژه امام علی(ع) به همراه موسیقی خوانده می شد.
از دیگر آیین های ویژه این ماه سفره های نذر از جمله سفره امام حسن(ع) بود، این سفره ها به سفرها ی سبز معروف بود و در جمع مردها و زن ها به شیوه های مختلف همراه با موسیقی برگزار می شد.
به طور کلی این آیین ها در عصر حاضر بسیار کمرنگ شده است و مانند گذشته در ماه مبارک رمضان از این آیین ها استفاده نمی شود.البته موسیقی رمضان بسیار زیبا و ارزشمند است و نشان دهنده زیبایی های این ماه متعالی است.