به گزارش هنر آنلاین، منوچهر محمدی در ابتدای میزگرد اخلاق در هنر گفت: اخلاق دارای تعریف وسیعی است و در آموزههای ادیان توحیدی اخلاق پایگاه روشنی دارد و دلیل بعثت انبیا هم بحث اخلاق بوده است.
او در ادامه با اشاره به بحث اخلاق در هنر ادامه داد: به جز یک مورد در قرآن هر جا که صحبت از تعلیم و تعلم بوده همیشه صحبت از تزکیه به میان آمده و مقدمه هر تعلیمی تزکیه است و اگر تزکیه اتفاق بیفتد و هنرمند هم بتواند خودش را به اخلاقیات درست پایبند کند قطعا در اثر هنری تاثیراتش به وضوح مشخص است. خصوصا در حوزه سینما که اعتقادات هر فرد خیلی زود خودش را نشان خواهد داد و اگر بخواهم در این بحث هنرمندان را از هم تفکیک کنم به دو دسته کسانی که دغدغهمند هستند و کسانیکه این دغدغه را ندارند تقسم خواهم کرد.
محمدی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا سینمای ایران را سینمای اخلاقی میداند یا خیر گفت: همه معتقدند که سینمای واقعی ایران مولود انقلاب اسلامی است و در این 30 سال مجموعا سینمای نجیبی و اخلاق گرایی را تجربه کردهایم و البته نمونههایی هم داریم که خلاف این صحبت است که میتوان درباره آنها حرف زد اما این یک واقیعت انکار ناپذیر است که بین آرمان و واقعیت همیشه یک چالش وجود دارد.
او ادامه داد: ما در سالهای اخیر به دلیل مسائل اقتصادی و البته تنبلی برخی از دوستان فیلمساز به عدم باورمندی رسیدهایم که سینمای ایران میتواند به بسیاری از حوزهها نزدیک شود.
تهیه کننده فیلم سینمایی «طلا و مس» در ادامه گفت: از نظر من مجموع سینمای ایران سینمای آبرومندی است چرا که هم به مسائل اخلاقی توجه دارد و هم اکثر سوژههایی که به تصویر کشیده میشود توسط خانوادهها قابل دیدن است.
محمدی ادامه داد: متاسفانه در سالهای اخیر مسئولان در وزارت ارشاد منکر 30 سال سینمای ایران شدهاند و این سالها را زیر سوال بردهاند.
شهریار بحرانی هم در ادامه با بیان اینکه؛ بین هنر و اخلاق رابطهای وجود دارد و چیزی به معنای واقعی هنر خوانده میشود که دارای مبنای اخلاقی باشد، گفت: من دوست ندارم اگر در خصوص بحث اخلاق در سینما در مورد مسائل نظری صحبت میکنیم به افراد بپردازیم. سینمای ایران از پس از انقلاب در فضای پاکی رشد کرد و توفیق بسیاری از فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی حاصل ساخت فیلم در همین فضای پاک بود.
کارگردان فیلم سینمایی "ملک سلیمان" در ادامه گفت: در حال حاضر ما دچار بحران فرهنگی هستیم که همین موضوع باعث میشود شاهد بیاخلاقیهایی باشم و به نظر من باید اول تفکرمان را درست کنیم و ایمانمان را قویتر کنیم و بعد تاثیر این اخلاق به رفتار و زبانمان هم نفوذ میکند و بعد خود به خود وارد دنیای هنر میشود.
سمندریان از زبان فخیم زاده و دهکردی
در این برنامه و به مناسبت درگذشت استاد حمید سمندریان، دو تن از شاگردان وی درباره سیر بازیگری علمی و روشمند در سینما صحبت کردند. در ابتدا مهدی فخیمزاده درباره شیوه تدریس و آموزش بازیگری سمندریان گفت: من کمتر دیدهام که استاد سمندریان در آموزشهایش به مکتب خاصی استناد کند. مثلا مصطفی اسکویی که بیشتر بر روی روش استانیسلاوسکی تمرکز داشت، اما استاد سمندریان کمتر اصرار به استفاده از روش خاصی داشت. او بازیگرش را بیشتر به درون متن ارجاع میداد و بازیگران را با متن روی صحنه میفرستاد و با آنها تمرین میکرد. وی افزود: سمندریان بازیگرها را از طریق تحلیل نقش راهنمایی و با این تحلیل قدم به قدم بازیگر را به سمت باورپذیر شدن نقش هدایت میکرد. فخیمزاده در ادامه عنوان کرد: سمندریان از خصوصیات هر بازیگر به یک شکل استفاده میکرد بهعنوان نمونه در نمایش "نگاهی از خود" ابتدا نقش کاترین را مریم معترف بازی میکرد و بعد سوسن تسلیمی جایگزین او شد و سمندریان هر کدام از این دو بازیگر را به روش مختلفی برای رسیدن به نقش کاترین راهنمایی کرد. او هیچگاه به دنبال گرفتن بازی شگفتانگیز از بازیگر نبود بلکه به دنبال این بود که همه در نمایش یک هارمونی داشته باشند و نمیخواست که مثلا بازیگر خاصی زیاده از حد در نقشی بدرخشد و به چشم بیاید.
فخیمزاده در ادامه برنامه درباره الگو قرار گرفتن بازیگران در جامعه گفت: بازیگری یک هنر است اما نباید از بازیگران توقعات خاص و بیجا داشت. یک بازیگر هم آدمی است مثل آدمهای دیگر، اما باید بیشتر مواظب باشد چون ممکن است الگو قرار گیرد. بنابراین بازیگران چون مورد توجه قرار میگیرند خودبهخود باید بیشتر مراقب رفتار و منش خود باشند، اما نباید آنها را الگو قرار داد.
دهکردی نیز در ادامه برنامه به تفاوت بازیگری تئاتر و سینما اشاره کرد و گفت: بازیگری در تئاتر مثل ورزش دو میدانی است که مادر همه ورزشها به حساب میآید. مثلا آلپاچینو هر سال یک تئاتر بازی میکند تا بتواند به فرم دلخواه خود بازگردد. هر کدام از مدیومهای سینما و تئاتر با یکدیگر تفاوت دارند اما متاسفانه در این سالها در ایران وقتی بازیگری گل درشت بازی میکند میگویند تئاتری بازی کرده است. در صورتیکه ما بازی غلط و بازی درست داریم و بازیگری که غلط بازی میکند در تئاتر هم اشتباه بازی میکند. وی ادامه داد: در سینما ناخودآگاه ذهنی بازیگر به بازیگر میگوید که امکان برداشت دیگری هم وجود دارد اما عظمت تئاتر در میرا بودن آن است پس خطا باید به فکر برسد و بازیگر باید با تمام قوا روی صحنه ظاهر شود. معتقدم که ویژگیهای یک بازیگر خوب خلاقیت، بدن بازیگر، صدا، گفتار و حفظ درونی او است. دهکردی خاطر نشان کرد" بازیگر مصلح اجتماعی نیست. او یک شهروند با همه شوریدگیهای خود هستند. امیدوارم با برنامههای منسجمی که چیده میشود این توقعات از روی دوش بازیگران برداشته شود. البته بخشی از این توقعات از دل جامعه اخلاقی و سنتی ایران بیرون میآید.
پیام دهکردی در این زمینه توضیح داد: سمندریان بارها و بارها در سر کلاسها و همچنین در نمایش "ملاقات بانوی سالخورده" که من افتخار همکاری در آن را داشتم، همیشه بازیگر را جزء به جزء هدایت میکرد. او به شدت مسلط به پرسونای بازیگرانش بود و هر بازیگر را به روش خودش هدایت میکرد. سمندریان در تحلیل و باور نقش اصرار بسیاری داشت و معتقد بود این باور در بازیگر باید از درون شکل بگیرد.