سرویس استان‌های هنرآنلاین: علی اصغر مونسان، شامگاه پنجشنبه در آیین پاسداشت یاد روز حافظ در شیراز با بیان اینکه غزل برای حافظ راهی بود تا ناخوشی‌های زمانه و درد دل‌های خود را ابراز کند، اظهار داشت: هنر حافظ در غزل پیوند عینی جامعه بود و غزل او نوعی بدیع در ادبیات فارسی و در معنا و لفظ جدید بود، چون هم عارفانه بود و هم عاشقانه، او در واقع شعری نو آفرید.
رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور با اشاره به علاقه یوهان ولفگانگ گوته، دانشمند، شاعر و سخنور مشهور آلمانی، به حافظ، بیان داشت: بیش از ٦٠٠ سال از مرگ حافظ سپری می‌شود اما اشعار او در همه جای جهان مطرح است و حافظ شاعری وارسته‌ای است که خود را از وابستگی رهانیده است.
بارش باران پاییزی در شب یادروز حافظ، سخنرانی این مقام کشوری را خلاصه و وی به همین سخنان بسنده کرد.
حافظ پرورش را بر آموزش مقدم دانسته است
مهندس اسماعیل تبادار نیز در مراسم یاد روز شاعر بلند آوازه دیار فارس، حافظ شیرازی با گرامی‌داشت جایگاه بلند حافظ، شاعر عشق و عرفان، حضور حافظ شناسان و حافظ‌پژوهان و آنان که در محفل اُنس و مِهر حافظ نشسته‌اند و حافظان طریق معرفت و رندی را به شهر شعر و ادب خیر مقدم گفت.
وی با بیان اینکه حافظ گنجینه شعر و شعور و فرهنگ پویا و زنده ایرانی و آینه تمام نمای تاریخ ایران است، این شاعر بلند آوازه را یکی از بزرگترین نابغه‌های نظم فارسی و جهان دانست و افزود: شعرای نامدار جهان، در برابر نبوغ حافظ سر تعظیم فرود آورده‌اند تا آنجا که سید قطب، ادیب و شاعر مصری دیوان حافظ و ترجمه عربی آن را هدیه‌ای به دنیای عرب و آن را ثروتی ادبی و رستاخیزی در اندیشه و هنر و احساس به شمار می‌آورد.
نماینده عالی دولت در استان فارس شناخت حافظ را شناخت وجوه پوشیده وجود ایرانیان دانست و خاطرنشان کرد: اگر تا همین امروز سَلَفی‌گری و ظاهرپرستی کسانی مثل ابن‌تیمیه چه در ایران و در میان شیعیان و چه در میان اهل سنت، رونق نگرفته، باید دلیل آن را در دولت بی‌زوالِ زبان شاعران بزرگ ما و از جمله در زبان حافظ جستجو کرد.
مهندس تبادار با اشاره به دیدگاه حافظ نسبت به انسان، عنوان کرد: اگر حافظ "آسایش دو گیتی" را تفسیر این دو حرف دانسته که با "دوستان مروت" و "با دشمنان مدارا" این توصیه ناشی از فهم اوست نسبت به نظری که در باب انسان و محدودیت‌های وجود او دارد.
وی با بیان اینکه جهان مطلوب حافظ ، جهان رندان یا دنیای رندانه‌ای است که اگر محقق شود هر آزاده‌ای که به جستجوی گوهر خویش برآید، در آن به کام دل می‌رسد، گفت: جامعه آرمانی حافظ، خراب آبادی است که در آن «خود پرستیدن و تحقیر دیگران»، «نقش خرابی» دارد، این خرابات، آبادترین جای زمین است، شهر عشق است که شهروندان آن، همه، عاشقانی خواهند بود که پاک بازی و یک رنگی و آزاد فکری را به عنوان دستاوردهای خطیر آفرینش برای همگان، ضروری و لازم می‌بینند.
استاندار فارس در ادامه اظهارکرد: در این آرمان شهر، ریا و سالوس و خودبینی و زهدفروشی و نصیحت بی‌جا و مُحتسبی و تر دامنی را راهی نیست و گشاده دلی و دیگر بینی و یک رنگی، اهورایی‌ترین مفاهیم در این دنیایِ دل پذیرِ حافظ است و طبعاً در چنین جایی نه از جنگ خبری است و نه از ظلم.
مهندس تبادار ادامه داد: عدل و انصاف و مروت پیوسته مدنظر است و نامردمی، مردود و عشق به انسان و انسانیت چون مشعلی پیوسته، در سینه‌ها زبانه می‌کشد.
نماینده عالی دولت در استان فارس با بیان اینکه اگر کسانی امروز می خواهند رمز نفرت ایرانیان از خون ریزی را بفهمند، باید بتوانند با عالَم حافظ آشنا شوند، یادآور شد: حافظ معنایی از قرآن را حفظ کرده است که امروز می‌تواند ما و جهان را نجات دهد؛ آنچه به تعبیر خود او جمع میان «لطایف حِکَمی» با «کتاب قرانی» می‌نامد.
مهندس تبادار افزود: برای فهم این معنی باید بتوانیم به صدای او گوش فرا دهیم و آشنایان این راه به خوبی با مشکلات و خطرات آن آشنا هستند.
استاندار فارس با تاکید بر اینکه هنر حافظ هم ساز کردن ناهمسازهاست، گفت: او هم زمین را دارد و هم آسمان را، هم تن را مهم و محترم می‌شمارد هم جان را، در مکتب تلفیقی عشق که از نظر حافظ بر همه مکاتب رجحان دارد، صَنَم و صمد هر دو خواستنی و جمع شدنی هستند.
مهندس تبادار بیان کرد: عشق حافظ، اکسیر حیات و کیمیای مراد و یا به تعبیر علمی و زمینی آن، تیزابی است که هر خارا سنگِ نادلپذیری را در خود حل می‌کند.
وی با اعتقاد به اینکه حافظ پرورش را مقدم بر آموزش می‌داند، افزود: آثار او بیش از آنکه تعلیمی باشد، تربیتی است، او در پی انسان سازی است و مدرسه، کتاب و بحث را قیل و قال می‌داند.
وی در پایان از مرکز حافظ‌شناسی، بنیاد فارس‌شناسی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی، نیروهای نظامی و انتظامی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی که در برگزاری این محفل نقش داشتند، سپاسگزاری کرد.
یاد روز حافظ فرصتی مناسب برای رشد علمی و ادبی فارس
صابر سهرابی حضور چهره‌های ماند‌‌‌گار ادبیات فارسی در شهر هنرپرور شیراز، رونق بخش محفل علاقه‌مندان به حافظ و دوستداران ادبیات فارسی شده است و به جرئت می‌توان گفت که امسال یکی از پربارترین د‌‌‌وره‌های بزرگد‌‌‌اشت حافظ را شاهد بودیم.
سهرابی در مراسم گرامی‌داشت یاد روز بزرگترین غزل‌سرای ایران، حضور درجمع علاقه‌مندان به خواجه شیراز را چونان دولتی سرشار از غرور و افتخار دانست و گفت به یمن دست‌یابی به چنین دولت و موقعیتی باید فرش دل را در مقدم شما دوستداران حافظ گستراند و چراغ دیده را از دیدار شما فروزان کرد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، حاضران در آیین یاد روز حافظ و علاقه‌مندان به این شاعر بزرگ را، پادشاهان ملک هنر و قلندران حکمت و معنی توصیف کرد و گفت: شما شایسته تقدیر و خوش آمد هستید و در این مجال از همه افراد و دستگاه‌هایی که در برگزاری هر چه بهتر و فاخرتر این رویداد مهم فرهنگی و ادبی ما را یاری کردند؛ قدردانی می‌کنم.
وی با اشاره به همراهی مجدانه استانداری فارس، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، حوزه هنری انقلاب اسلامی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی، صدا و سیمای مرکز فارس، شهرداری شیراز، مرکز حافظ شناسی و اصحاب رسانه استان؛ اظهار داشت: یکی از نقاط بارز و قابل توجه مراسم امسال همزمانی یاد روز حافظ و سیزدهمین دوره گردهم آیی انجمن بین‌المللی ترویج زبان و ادب فارسی است که موجب رونق و وزن بیشتر برنامه‌ها شده است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس افزود: امشب علاقمند‌‌‌ان به حافظ در جوار آرامگاه بزرگترین غزل‌سرای ایران گرد هم آمدند تا بیست و دومین دوره یادروز این شاعر بزرگ را گرامی بد‌‌‌ارند. اتفاقی که به عنوان یک جریان فرهنگی نه تنها در فارس، بلکه در تمام کشور به خوبی جا افتاد‌‌‌ه و عموم علاقمند‌‌‌ان به شعر و حافظ و ادبیات را با خود همراه ساخته است.
سهرابی با اشاره به این که امسال بیست و دومین یادروز حافظ همزمان با سیزدهمین گردهمایی بین‌المللی ترویج زبان و ادبیات فارسی برگزار می‌شود، اظهار کرد: ترکیب این دو رویداد باعث شده تا حضور چهره‌های ماند‌‌‌گار ادبیات فارسی را در شهر هنرپرور شیراز شاهد باشیم. حضوری که رونق بخش هر دو برنامه شده و به جرئت می‌توان گفت که امسال یکی از پربارترین د‌‌‌وره‌های بزرگد‌‌‌اشت حافظ را شاهد هستیم. بزرگد‌‌‌اشتی که با برنامه‌های علمی بسیار غنی همراه است و این مهم می‌تواند فرصت بسیار خوب و مناسبی برای رشد و توسعه علمی و ادبی فارس در حوزه حافظ شناسی به شمار آید.
دبیر شورای فرهنگ عمومی در بخش پایانی سخنان خود، با اشاره به اینکه هر موقعیت و جایگاهی در زندگی انسان می‌تواند وسیله‌ای برای آزمون و امتحان او باشد؛ گفت: آرزو می‌کنم که موقعیت و جایگاه‌هایی که هر کدام از ما در زندگی خویش به آنها دست پیدا می‌کنیم، زمینه‌ای برای ارتقاء روحی و معنوی ما باشد؛ چرا که به قول خواجه اهل راز: به بال و پر مرو از ره که تیر پرتابی / هوا گرفت زمانی، ولی به خاک نشست....
رونمایی از کتاب‌های بهاءالدین خرمشاهی و محمدرضا شفیعی کدکنی
در ادامه این مراسم، آیین رونمایی از کتاب دانشنامه جامع حافظ تالیف استاد بهاءالدین خرمشاهی، حافظ پژوه نامدار ایرانی و نویسنده کتاب حافظ نامه انجام شد.
کتاب دانشنامه حافظ، یک اثر چهار جلدی مشتمل بر ٢ هزار و ٦٥٠ صفحه است که ١٥٠ نفر از پژوهشگران مقاله‌های این کتاب را تالیف کرده‌اند و بیش از یک هزار و ٨٠٠ مقاله در این کتاب نوشته شده است و با توجه به اینکه قبل از این دانشنامه‌ای درباره حافظ نداشتیم، این کتاب بسیار با اهمیت است.
دیگر کتابی که در این آیین از آن رونمایی شد، 'این کیمیای هستی' نام دارد که شامل متن نوشته‌ها و گفته‌های دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی است و در قالب سه جلد به چاپ رسیده و با مجموعه یک جلدی پیشین از همین استاد و با همین نام متفاوت است.
جلد اول کتاب نامبرده با عنوان جمال‌شناسی، جلد دوم یادداشت‌ها و نکته‌ها و جلد سوم مربوط به درس و گفتارهای استاد شفیعی کدکنی در دانشگاه تهران است که از سوی دانشجویان یادداشت برداری شده است.
بارش باران پاییزی در آیین پاسداشت یاد روز حافظ، شکوه خاصی به آن بخشید هرچند باعث خلاصه شدن آن شد.
بیست و دومین مراسم یادروز حافظ همزمان با سیزدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی از هجدهم مهرماه جاری در شیراز آغاز شد و تا بیستم ادامه دارد.
از جمله اهداف همزمانی این ٢ رویداد، بازشناسی مطالعات حافظ شناسانه، تشویق پژوهشگران به تولیدات علمی و آشنایی پژوهشگران با پژوهش های جدید دیگران در گستره زبان و ادب فارسی، گفت و گو، تبادل نظر و انتقال تجربه میان استادان، ترغیب پژوهشگران جوان به ژرف اندیشی در پژوهش های فرهنگی، علمی و ادبی عنوان شده است.
حدود ١٠٠ نفر از استادان و پژوهشگران ظرف ٢ روز گذشته در شیراز سخنرانی کرده و یا تا پایان این مراسم (بیستم مهر) سخنرانی خواهند داشت که برخی از آنان عبارت اند از: نوش آفرین انصاری، مهدی زرقانی، توفیق سبحانی، تقی پورنامداریان، پروین سلاجقه، علی اشرف صادقی، نصرت الله ضرغام و محمد جعفر یاحقی.
همچنین به همین مناسبت شماری از میهمانان خارجی از کشورهای بوسنی، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بنگلادش، ترکیه و هند در شیراز حضور یافته اند.
در این آیین که با حضور معاون رئیس جمهوری، معاون عمرانی وزارت کشور و مسئولان استان فارس و ادیبان برگزار شد، از دانشنامه جامع حافظ تالیف استاد بهاء الدین خرمشاهی رونمایی گردید.
الهه بهرامی