سرویس تجسمی هنرآنلاین: کتاب "سی هزار سال هنر" با ترجمه گلناز صالح‌کریمی و منیره پنج‌تنی چندی پیش توسط انتشارات کتاب‌سرای نیک به همراه کارگاه فیلم و عکس سپاس منتشر شد. صالح کریمی در گفت و گو با هنرآنلاین درباره نحوه انتخاب این اثر برای ترجمه گفت: منیره پنج‌تنی با مشورت کتاب سرای نیک این کتاب را مطالعه کرد و به آن علاقه‌مند شد. پس از اینکه پیشنهاد همکاری در ترجمه کتاب با من مطرح شد، از سال 91 کار را به صورت جسته و گریخته آغاز کردیم و در ماه‌های آخر جدی‌تر روی آن کار کردیم تا سرانجام در سال 94 ترجمه کتاب به پایان رسید. با توجه به اینکه کیفیت چاپ بسیار خوبی برای کتاب در نظر گرفته شده بود سرانجام در بهمن ماه 96 کتاب راهی بازار شد.
او درباره تفاوت این کتاب با نمونه‌های مشهور کتب تاریخ هنر مانند هنر در گذر زمان، تاریخ هنر جنسن و... گفت: با وجود اینکه موضوع این کتاب تاریخ هنر است اما جنس آن با آثار هلن گاردنر و جنسن متفاوت است. این تفاوت تنها در شکل و ظاهر نیست بلکه حاصل تفاوت نگاه مورخان تاریخ هنر است که باعث شده کتاب متفاوتی به وجود آید.
صالح‌کریمی با اشاره به اینکه در این کتاب هزار اثر هنری از 28 هزار سال پیش تا سال 2000 گردآوری شده است افزود: در سایر کتاب‌های تاریخ هنر بیشتر به آثار یافته شده در اروپا، امریکا و تا حدودی افریقا می‌پردازند و به سایر کشورها در بخش‌های خیلی کوچک و فرعی توجه می‌شود، چون در این کتاب‌ها دیدگاه زیبایی‌شناسی را هنر غربی مشخص می‌کند. از نگاه آن تاریخ‌نگاران این معیارها ثابت هستند و هنر مناطقی مانند آسیا و افریقا با آن معیار سنجیده شده و پریمی‌تیو دانسته می‌شود.
صالح‌کریمی ادامه داد: اما در این کتاب نگاه کاملا متفاوتی وجود دارد که ریشه آن بحث‌های انتقادی اواخر قرن بیستم میلادی است، مبنی بر اینکه هر جامعه و فرهنگی معیارهای زیبایی‌شناسی خود را دارد و همه فرهنگ‌های جهان باید در جای خود بررسی شوند.
او درباره نمونه آثار موجود در کتاب گفت: قدیمی‌ترین اثر متعلق به 28 هزار سال قبل از میلاد مسیح و مجسمه‌ای یافته شده در آلمان است. بعد از آن نمونه‌هایی از صربستان، رومانی، عراق، نیجر، ایران، چین و... قرار گرفته و در یک خط تاریخی، تمام نقاط زمین را دربرمی‌گیرد. در این کتاب تقدمی برای هنر اروپایی وجود ندارد و آثار به ترتیب زمان معرفی شده‌اند. همچنین آثاری از آسیای شرق دور، خاورمیانه، افریقا و... در کتاب هست که در هیچ کدام از کتب تاریخ هنر دیده نمی‌شوند.
صالح‌کریمی ادامه داد: هر صفحه از کتاب شامل یک عکس و یک متن است که درباره دوره، تکنیک، معنای اثر در بافت اجتماعی خود و... توضیح می‌دهد. تمام مدیوم‌های هنری در این کتاب آورده شده و پس از شروع با آثار باستانی، به نقاشی و مجسمه رسیده و در قرن 20 به آثاری مانند پرفورمنس‌آرت، ویدئوآرت و... می‌پردازد. سعی شده است از تمام مکاتب هنری یا خرده جنبش‌ها نمونه‌هایی در کتاب وجود داشته باشد. آخرین اثری هم که معرفی شده است یک لندآرت اثر جیمز تارل است که ساخت آن در دهه 90 آغاز شده و هنوز ناتمام است. به نظر می‌رسد انتخاب این اثر برای پایان کتاب به معنای ناتمام بودن تاریخ هنر و تغییرات مداوم آن در طول زمان است.
او درباره مخاطبان کتاب "سی هزار سال هنر" گفت: به نظر من این کتاب می‌تواند طیف گسترده‌ای از مخاطب داشته باشد چون در هر صفحه یک تصویر دارد و هر کسی می‌تواند با تصویر ارتباط برقرار کند. متن‌های کتاب هم بسیار ساده هستند و اصلا لازم نیست مخاطب برای فهم آنها سواد تخصصی هنر داشته باشد. ما هم در ترجمه سعی کردیم این سادگی را حفظ کنیم. از سوی دیگر پژوهشگران، دانشجویان هنر و هنرمندان می‌تواند از این کتاب استفاده کنند و ببینند در یک زمان مشخص در کشورها و فرهنگ‌های مختلف چه نوع آثار هنری خلق شده است.
صالح‌کریمی با اشاره به اینکه هر دو مترجم دارای تحصیلات فلسفه هستند گفت: برای ترجمه هر کتابی باید مطالعاتی داشته باشید تا در فضای آن قرار بگیرید. اما برای این کتاب ما به مطالعه جانبی بیشتری نیاز داشتیم. بنابراین تمام کتب تاریخ هنری را که به فارسی ترجمه شده بودند و دائره‌المعارف‌ها را خواندیم تا بدانیم اسامی خارجی به چه شکلی در فارسی ثبت شده است.
او ادامه داد: با وجود اینکه ترجمه توسط دو نفر انجام شده است تلاش کردیم متن کتاب یک دست باشد. "سی هزار سال هنر" کتاب بسیار مفیدی است که امیدوارم خوانده شود زیرا دغدغه ما به عنوان مترجم، خوانده شدن کتاب است تا احساس کنیم وقتی که صرف کرده‌ایم مفید واقع شده است.