سرویس تئاتر هنرآنلاین: در هنر، شیوه نگاه به موضوع و ارائه شکل و جلوه‌ای نامتعارف، خاص و پارادوکسیکال از آن، مهم‌ترین و هنرمندانه‌ترین وظیفه یک نویسنده است که البته در تئاتر، حتی مرتبت شاخص‌تری هم پیدا می‌کند، زیرا متن متعاقبا روی صحنه به اجرا در می‌آید و توسط تماشاگران دیده می‌شود؛ از دید تماشاگران معمولی ممکن است نتوان نگاه نامتعارف کمیکی به مقوله‌هایی مثل جنگ، مرگ و ... داشت، اما واقعیت آن است که نویسنده هنرمند می‌تواند به هر موضوع و مقوله‌ای نگاه نامتعارفی داشته باشد. نمایش "مختلف‌خوانی" به نویسندگی صبا نجاتی و کارگردانی مرتضا جلیلی دوست که هم اکنون در تالار مولوی اجرا می‌شود، در این رابطه نمونه‌ای شاخص و مثال زدنی است؛ متن نمایش به جلسه تمرین قبل از اجرای تعزیه‌ای می‌پردازد که در آن یکی "قرمز پوش" است و نقش یکی از اشقیاء، یعنی "شمر" را بازی و "شمرخوانی" می‌کند و دیگری "سبزپوش" شده و نقش"امام حسین (ع)" را به صورت "امام خوانی" ایفا می‌نماید. بازیگر نقش "شمر" قبلا نقش "امام حسین" را در نمایش تعزیه‌خوانی بازی کرده و در این اجرا به علت آن‌که نقشش را از طریق رابطه به فرد دیگری داده‌اند که حتی نمی‌تواند اشعار تعزیه را روخوانی کند، به شدت ناراضی و عصبانی است. بازیگر نقش "امام" اغلب هنگام "اجرای تمرینی مجلس تعزیه" با بازیگر نقش "شمر" جر و بحث می‌کند و آن‌ها همواره دعوای‌شان می‌شود، مثلا بازیگر سبزپوشی که نقش امام را ایفا می‌نماید، وقتی "شمر" خنجرش را بر گلوی او می‌گذارد تا سرش را ببرد، اعتراض می‌کند و از بازیگر قرمزپوش نقش "شمر" می‌خواهد زیاد خنجر را روی گردنش حرکت ندهد، چون امکان دارد که گلویش واقعا بریده شود. بازیگر نقش "شمر" هم با اعتراض می‌گوید که تیغه خنجر چیزی را نمی‌برد و اساسا بدلی است؛ بنابراین، ترس از بریده شدن گلو، بی‌مورد است؛ اما بازیگر نقش"امام" قانع نمی‌شود. آن‌ها دعوا می‌کنند و تمرین قطع می‌شود. این صحنه‌ها به تناوب با اجرای نقش و کنار نشستن بازیگرها همراه است و در آن‌ها نوعی "فاصله‌گذاری" در اجرای نقش و نمایش به طور ضمنی شکل می‌گیرد.
ویژگی برجسته و بسیار زیبای نمایش "مجلس مختلف‌خوانی" به نویسندگی صبا نجاتی و کارگردانی مرتضا جلیلی دوست آن است که همه رویدادها و حتی دیالوگ‌ها، کمیک و شادی بخش‌اند و تماشاگران واقعا می‌خندند.
دو پرسوناژ دیگر هم در این نمایش بازی می‌کنند که یکی قرار است پوشش دوخته شده "شیر" به تن کند و نقش شیر را بازی نماید و دیگری معتادی است که باید "نی" بزند و البته بازیگری ضمنی هم به عنوان بازیگر کمکی و جنبی وارد ماجرا می‌شود. به علت اختلاف دو بازیگر اصلی نمایش تعزیه، تمرین و نمایش اصلی تعزیه به اجرا در نمی‌آید و نهایتا با اعتراض بازیگر "شمرخوان" که لباس قرمزش را در می‌آورد و می‌گوید که حتما باید نقش "امام" را بازی کند، به آخر می‌رسد. حین تمرین هم لباس شیری که یکی از بازیگران به تن کرده، دم‌اش کنده می‌شود.
این اجرا که به شکل "نمایش در نمایش" است، پایانش تا حدی ناقص از کار درآمده و اعتراض بازیگر نقش "شمر" برای خروج از نقشش و ایفای نقش "امام حسین (ع)" کارکرد پایانی نسبتا ضعیفی دارد؛ با همه این‌ها، چنین اجرایی به دلیل نگاه خاص و هنرمندانه صبا نجاتی به موضوع و نوشتن یک متن کمدی در مورد پشت صحنه "مجلس تعزیه‌خوانی"، خلاقیتی قابل تأمل به شمار می‌رود؛ ضمنا به سبب خلق موقعیتی متناقض و پارادوکسیکال که کاملا باورپذیر هم شده، نمایش "مجلس مختلف‌خوانی" عملا به اجرایی بسیار کمیک و شاد تبدیل شده است.
نمایش "مجلس مختلف‌خوانی" به قیاسی نسبی و معنادار نیز دامن می‌زند: بازیگری که به کمک "وانموده‌سازی" نقش امام حسین (ع) را بازی می‌کند و از تیغه خنجر ُکندی که به آهستگی بر گلویش مماس می‌شود واهمه دارد و یا بازیگری که نمی‌خواهد نقش "شمر" ظالم را ایفا و دوست دارد نقش امام را بازی کند، هر دو در ذهن تماشاگران با بازیگران واقعی این تعزیه به قیاس در می‌آیند و معلوم می‌شود که بازیگران مناسبی برای این نقش‌ها نیستند؛ اما حادثه دراماتیک مهمی به طور همزمان رخ می‌دهد: همه ارکان و عناصر تمرینی تراژدی کربلا به طور قابل قبول و وجاهت‌داری به ضد خود تبدیل می‌شوند و در قالب یک نمایش کمدی به زیباترین شکل ممکن بر روی صحنه به نمایش درمی‌آیند.
نکته قابل ذکر و مهمی هم نشانگر نگرش خوب و واقع‌گرایانه نویسنده به موضوع است: بازیگران نقش‌های تعزیه هنگام دعوا الفاظ رکیکی از دهان‌شان بیرون می‌آید که ثابت می‌کند شخصیت مناسبی ندارند وضمنا بنا به اظهارات خودشان، کارشان عملا به منظور کسب و کار و درآمد است.
نمایش "مجلس مختلف‌خوانی" به نویسندگی صبا نجاتی و کارگردانی مرتضا جلیلی دوست قبلا در جشنواره تئاتر دانشگاهی و جشنواره تئاتر تجربه، از لحاظ متن، بازیگری، موسیقی و کارگردانی، نمایشی برگزیده و قابل تقدیر بوده است. در همین اجرای فعلی هم نمایش از نظر بازیگری برجسته و دیدنی است. مصطفا امیری، بهرام تیغ‌نورد، عماد درویشی، امیر شمس و اسماعیل کمالی دهقان، همگی بازی‌های زیبا، نمایشی و قابل قبولی دارند. طراحی صحنه نیز که توسط مرتضا جلیلی دوست ( کارگردان) انجام شده بسیار ساده و به تناسب موضوع عملا کاربردی است. موسیقی عربی ضربی، ریتمیک و وجدآور با تناقض محتوایی و با وجوه کمیک نمایش تناسب و هم‌خوانی دارد.
کارگردانی مرتضا جلیلی دوست حساب شده است؛ از شلوغ کردن بی‌مورد صحنه با ابزار و ادوات اجتناب کرده و همه توجهش معطوف به شکل‌دهی میزانسن‌ها شده است. نمایش "مجلس مختلف‌خوانی" به نویسندگی صبا نجاتی و کارگردانی مرتضا جلیلی دوست از لحاظ متن، بازیگری، طراحی صحنه، موسیقی، لباس و کارگردانی، اجرایی خاص، زیبا، کمیک و هنرمندانه است.