مقرنس یک از تزئینات معماری ایرانی است که در سیر تکامل برخی از هنرها نقش داشته است.
سرویس معماری هنرآنلاین: مقرنس یکی از عناصر مهم تزیینی معماری است که در زیبا ساختن بنا‌های ایرانی بخصوص مساجد و مقبره‌ها استفاده می‌شود. مقرنس‌ها شباهت زیادی به لانه زنبور دارند، در بناها به شکل طبقاتی که روی هم ساخته شده برای آرایش دادن ساختمان‌ها و یا برای آنکه به تدریج از یک شکل هندسی به شکل هندسی دیگری تبدیل شود به کار می‌روند. این مقرنس‌ها را می‌توان از جمله وسایل موثر ساختن گنبدها دانست، که بعدها محتوای نظری اولیه را از دست داده و بیشتر برای تزیین به کار رفته است.
برخی معماران ایرانی در ساختن و پرداختن مقرنس مهارت زیادی دارند و نمی‌گذارند موجب سنگینی ساختمان شود و بر اصل و پایه فشار آورد. با مشاهده شکل‌های طبیعی قندیل‌های یخی و آهکی درون غارهای ایران در می‌یابیم که به احتمال زیاد هنرمندان نخستین این فن از همان قندیل‌ها برداشتی هنرمندانه کرده‌اند و عینا آن را در سطوح داخلی و خارجی بناها با استفاده از آجر گچ و یا سیمان به کار گرفته‌اند. مقرنس‌ها معمولا در سطوح فرو رفته گوشه‌های زیر سقـف ایجاد می‌شود. اما محل قرار گیری این عنصر تزیینی می‌تواند در بالای دیوارها، سقف‌ها گوشه‌ها سردرها و ... باشد.
مقرنس توانست بر سایر هنرهای تزئینی و صنایع دستی اثر گذارده و موجب تکوین و گسترش انواع هنرها مانند، فرش‌بافی، کاشی‌کاری، گچبری و غیره شود. چه بسا وجود طرح‌های بسیار چشمگیر مقرنس در سر درها، درون گنبدها، داخل شبستان‌ها و محراب‌ها بود که موجب گسترش روز افزون هنر کاشی‌سازی شد و به هنگام ساختن منبرها و ستون‌های چوبی داخل مساجد، منبت‌های زیبا با الهام از شکل‌های مختلف مقرنس بر روی آنها نقش بست. نمونه‌های بی‌مانند این نو کار‌های روی چوب را می‌توان در مساجد دوران حکومت صفویه در مراغه، بناب، تبریز و خوی دید. در طول تاریخ مقرنس‌سازی مانند هنرهای تزئینی دیگر سیر تکاملی را از نظر کثرت کاربرد و از نظر افزونی مواد پیمود. این تـزئین با آغـاز سـاختمان مـسجدها و مـدرسه‌های علوم دینی در قـالب‌های جدید و بی‌دلیل، جای ارزنده‌ای را برای خود باز کرد و اهمیتی زیادی پیدا کرد.
در این گزارش تصویری نگاهی می‌کنیم به برخی از نمونه‌های مقرنس‌کاری در معماری ایرانی.
