نقش برجسته‌های تخت جمشید، علاوه بر هنر درخشان ایران، روایت‌گر فرهنگ دیرینه ایرانیان هستند.
سرویس معماری هنرآنلاین: لوح‌ها، کتیبه‌ها و نقش برجسته‌های تخت جمشید، گونه‌ای تاریخ‌نگاری است که بسیاری از ویژگی‌های تاریخی و جغرافیایی و نیز آیین‌های ایران کهن را روایت می‌کند. به کمک همین آثار می‌توان به جزییات بسیاری چون نوع فرهنگ، هنر، پوشش، ابزار و حتی میزان دستمزد صنعتگران و کارگران پی برد.
ایرانیان در بنای تخت جمشید هنر ملت‌ها و سرزمین‌های مختلف را با هنر سرزمین خود در آمیختند. شیوه معماری و تزیینی تخت جمشید، پس از سقوط هخامنشیان در ایران و نیز خارج از ایران تبلیغ شد و امروزه نیز از این شیوه معماری الهام گرفته می‌شود.
یکی از ویژگی‌های سنگ‌نگاره‌های تخت‌جمشید این است که هیچ‌کس را نمی‌توان در حالت خضوع یا سرافکنده دید و نمایندگان ملل نه به عنوان شکست‌خوردگان یا برده، بلکه همه به‌طور یکسان عضو جامعه بزرگ جهانی هستند و همه ملل از مادها تا هندی‌ها، تونسی‌ها، آفریقایی‌ها و یونانیان همه به صورت شخصیت مستقل و متکی به خود در این حجاری‌ها نقش شده‌اند.
در حجاری‌های تخت‌جمشید مشخص است که مردم همه ملل آزاد بودند تا از لباس و فرهنگ خود استفاده کنند و در کل این سنگ‌نگاره‌ها هیچ‌کس سوار بر اسب نیست و هیچ‌گونه سعی در برتر نشان دادن یا تفاخر پارسی‌ها نسبت به ملل دیگر را نمی‌توان دید.
در ادامه نگاهی می‌کنیم به برخی از حجاری‌ها و مجسمه‌های این بنای شگفت‌انگیز که اوج هنر ایرانی است.
