سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: بیروت پایتخت لبنان از دیرباز همواره به مرکز گسترش فرهنگ و نشر ادبیات در جهان عرب شهرت داشته و در سده اخیر پایگاه فرهیختگان و نویسندگان عرب برای آزادی عقیده و بیان، صرفنظر از گرایشات دینی، سیاسی و مکاتب فکری و نقدی‌شان بوده است.
مرکزیت این نهضت فرهنگی، زمانی شکوفا بود که رفاه اقتصادی، اجتماعی، آزادی نسبی و نهضت چندگانگی فکری بدور از شانتاژهای گروه‌های تکفیری در کشورهای منطقه حرف اول را می‌زد. گاهی وجود اختناق و دیکتاتوری در برخی از کشورهای عربی، نویسندگان آزاداندیش را وا می‌داشت تا تراوش‌های فکری‌شان و دیدگاه‌های اعتقادی‌شان را در بیروت منتشر نمایند.
تحولات کنونی خاورمیانه و بحران‌هایی که گریباگیر کشورهای لبنان، سوریه، عراق، یمن، شمال آفریقا و برخی از کشورهای عرب خلیج فارس شده در رکود بازار کتاب و کتابخوانی اثر منفی برجای گذاشته و از نویسندگان سلب انگیزه کرده است. این در حالی است که فقر فرهنگی، سرگردانی فکری و نگرانی از آینده ناشی از بهار عربی، هجوم ابزارهای دیجیتالی همه و همه در این تراژدی هولناک نقش فزاینده داشته‌اند.
در چنین شرایطی نویسنده از خود می‌پرسد که در چه تخصصی کتاب بنویسم و کدام ناشر حاضر است کتاب را منتشر کند؟ آیا هنوز کتابخوانی وجود دارد، یا کتاب در حال منسوخ شدن است؟ در عین حال ناشران هم از دستبرد به آثارشان از روی شبکه‌های هوشمند الکترونیکی اظهار بیم و نگرانی می‌کنند. در این میان برخی از ناشران لبنانی معتقدند که شبکه اینترنت بر ماشین‌های چاپ گوتنبرگ چیره نخواهد شد، بلکه این بازار مصرف ابزارهای دیچیتالی است که بر تفکر و اندیشیدن انسان غلبه کرده و ماهیت، اصالت و روح او را خدشه دار کرده است.
مدیر انجمن فرهنگی عربی لبنان (ناشرون) که مسئولیت برگزاری نمایشگاه‌های کتاب بیروت را بر عهده دارد، با توجه به وضعیت کنونی نشر و فروش کتاب‌های چاپ بیروت اعلام کرده اغلب ناشران این کشور به دلیل عشقی که به شغل شریف‌شان دارند، به این ریسک ادامه می‌دهند، و سعی دارند با روش‌های گوناگون از جمله کاستن تیراژ و کاهش قیمت، برخی از مشکلات را از سر راه خود بردارند.
شاید امروزه مهمترین ویژگی نشر کتاب در بیروت، وجود فضای کاملا آزاد برای نشر کتاب‌هایی است که در اغلب کشورهای عربی برای نشر آن‌ها مجوز رسمی داده نمی‌شود، یا از فروش آن‌ها در نمایشگاه‌های شارجه، ابوظبی، ریاض و کویت جلوگیری به عمل می‌آید. به طور مثال اداره نظارت بر نشر کتاب کویت امسال به بثینه العیسی رمان‌نویس کویتی اجازه چاپ کتاب او "خرائط التیه" را نداد و نامبرده ناگزیر شد کتابش را در بیروت منتشر کند.
بانو رنا ادریس مدیر مسئول انتشارات "دار الآداب"، نمایشگاه کتاب بیروت را مهمترین عامل بازاریابی کتاب‌های چاپ این کشور دانسته که اغلب نویسندگان و رمان نویسان عرب ترجیح می‌دهند آثار فکری‌شان را در بیروت منتشر کنند. چون کیفیت و سرعت چاپ و بازاریابی کتاب در بیروت از همه جا بهتر است.
حسن یاغی مدیر انتشارات التنویر اظهار عقیده کرده که تحولات خونین جاری در گوشه و کنار جهان عرب، باعث فروپاشی برخی از بازارهای عمده کتاب شده است. ولی بیروت خواه ناخواه موقعیت خود را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب حفظ کرده است. چون انواع دستاوردهای فکری، مذهبی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی بدون سانسور در این کشور منتشر می‌شود.
لازم به یادآوری است که روزانه در حاشیه نمایشگاه کتاب، میزگردهایی با شرکت ناشران و نویسندگان سرشناس لبنانی و عرب برگزار می‌گردد. در این کشور حدود 700 ناشر وجود دارد که سالانه به طور میانگین تعداد 7500 عنوان کتاب منتشر می‌کنند، و اغلب کتاب‌های خود را به سرتاسر دنیا صادر می‌کنند.