به گزارش هنرآنلاین به نقل از روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، دومین نشست خبری پانزدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر، صبح یکشنبه ۱۹ بهمن با حضور ایوب دهقانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مریم جلالی دبیر علمی و مصطفی راضی جلالی، دبیر اجرایی این دوره از جشنواره بین‌المللی شعر فجر برپا شد.
در ابتدای این آیین، دهقانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران با تبریک دهه فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت: از ۳۰ مهرماه تا به امروز که ۱۱۰ روز را گذراندیم با پنج نشست خبری با اهالی رسانه در ارتباط بوده‌ایم. علاوه بر این در این مدت به‌صورت جداگانه با اهالی رسانه مکتوب و برخط به شکل مجزا نیز گفت‌وگوهایی داشته‌ایم. همچنین هفته آینده، نشست خبری سی و هشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال را برگزار خواهیم کرد. با این حساب، خانه کتاب و ادبیات ایران در ۱۲۰ روز، شش نشست خبری برگزار کرده است.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: در آغاز تأسیس خانه کتاب و ادبیات ایران به‌عنوان یک موسسه نوپا، درگیر ویروس کرونا بودیم و آغاز تأسیس این مجموعه با شیوع این ویروس هم‌زمان شد. به عقیده من، مواجهه با ویروس کرونا سه مرحله داشت؛ مرحله نخست ابهام بود که نه‌فقط برای کشور ما بلکه سایر کشورها، هفته‌های اولیه هفته ابهام درباره زمان از بین رفتن ویروس بود. مرحله دوم، مرحله پذیرش بود که پس از بررسی‌های تیم‌های پزشکی به این نتیجه رسیدند که این ویروس قصد رفتن ندارد. بنابراین ما تصمیم گرفتیم فعالیت‌ها و برنامه‌های خود را بر اساس این ویروس پیش ببریم.
دهقانکار به مرحله سوم مواجهه با ویروس کرونا اشاره کرد و گفت: سومین مرحله انطباق است که بعد از خروج از ابهام و پذیرش وارد فاز انطباق شدیم و پس از این مرحله برنامه‌ها را منطبق با این ویروس پیش بردیم. خانه کتاب و ادبیات ایران در این مرحله نمره قابل قبولی دریافت می‌کند چرا که تلاش کردیم خللی در برنامه‌ها و فعالیت‌ها ایجاد نشود و برنامه‌ها متوقف نشود اما در شیوه و نحوه اجرا تفاوت‌هایی داشتیم.
او به فعالیت‌ها و برنامه‌های خانه کتاب و ادبیات ایران در سال پیش رو اشاره کرد و گفت: بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، طرح‌های فصلی حمایت از کتاب‌فروشی‌ها، جایزه ادبی جلال آل احمد، جشنواره نقد کتاب، جشنواره کتاب و رسانه، نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و اکنون نیز در حال برگزاری جشنواره بین‌المللی شعر فجر هستیم. فصل مشترک این برنامه‌ها محرومیت از دیدارهای چهره به چهره فعالان حوزه ادبیات و نشر و استفاده از ظرفیت بسیار بزرگ اما مغفول فضای مجازی است. کرونا امکانی برای استفاده از فضای مجازی ایجاد کرد که تاکنون از آن غافل بودیم یا به نحو شایسته از آن استفاده نمی‌کردیم. این فضا فرصت مغتنمی برای حوزه فرهنگ به‌ویژه حوزه ادبیات و نشر است.
فضای مجازی مناسبات گسترده‌ای در شعر و ادبیات فراهم کرد
دهقانکار بیان کرد: گاهی فضاهایی که شبکه‌های اجتماعی در اختیار ما قرار می‌دهد بزرگ‌تر و فراخ‌تر از فضای واقعی و حقیقی است لذا ما برای بهره‌مندی از امکانات این فضا باید سرعت خود را بالا ببریم. در این مسیر ارتباط با سایر همتایان در ایران و سایر کشورها سهولت بهتری یافت و ما با استفاده از فضای مجازی دیپلماسی فرهنگی را تسریع یافته‌تر دیدیم. بنابراین در خانه کتاب و ادبیات ایران پیوند منطقی بین حوزه کتاب و فضای مجازی را تعریف کردیم. گرچه شرایط و محدودیت‌های موجود ما را از برگزاری محافل حضوری شعر فجر محروم کرد اما شاهد فرصت‌های جدیدی بودیم که تا سالیان گذشته وجود نداشت یکی از آن‌ها محفل فارسی‌زبانان و فارسی‌گویان بود که در فضای مجازی برگزار شد و ثمرات خوبی برجای گذاشت چرا که حتی اگر کرونا و محدودیت‌هایش نبود باز هم جمع کردن آن افراد در فضای فیزیکی سخت بود اما فضای مجازی این امکان را داد که مناسبات گسترده‌ای در شعر و ادبیات داشته باشیم.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران افزود: کارگاه‌های آموزشی که هر ساله در جشنواره شعر فجر برگزار می‌شد معمولاً در گذشته سه روزه و محدود برگزار می‌شد و به دلیل بعد مسافت بسیاری از علاقه‌مندان نمی‌توانستند در آن شرکت کنند و شرکت برای علاقه‌مندان از شهرهای دور بسیار دشوار بود اما امسال با استفاده از فضای مجازی، کارگاه‌ها در سه بخش به مدت دو ماه برگزار شد و ما حتی شرکت‌کنندگانی از خارج کشور داشتیم. بنابراین به نظر من این شرایط محدود که استفاده از امکانات فضای مجازی را تسریع و تسهیل کرد برای ما مغتنم بود.
او اظهار کرد: اولین سال است که برنامه‌ها را در شرایط کرونایی برگزار می‌کنیم و صرف نظر از وجود کرونا، برای همه فعالیت‌های حوزه نشر و ادبیات، فضای مجازی شرایطی فراهم کرد که می‌توان از این شرایط استفاده حداکثری کرد.
دهقانکار در پایان گفت: فصل مشترک برنامه‌های ما در خانه کتاب و ادبیات ایران، چهل سالگی دفاع مقدس بود و فعالیت‌های ما به مناسبت شهادت سردار سلیمانی ارتباط معنوی داشت و در بخش غیررقابتی جشنواره بین‌المللی شعر فجر، ادای احترامی به شهید فخری زاده در امام زاده صالح (ع) انجام گرفت.
ضرورت تأمل در آثار حوزه کودک و نوجوان
در ادامه این آیین، مریم جلالی استقبال شایسته از جشنواره بین‌المللی شعر فجر را به لحاظ کمی و کیفی قابل توجه دانست و گفت: این جشنواره چند نکته قابل تأمل دارد که بخش مفید حال و بخشی برای آینده نزدیک مفید خواهد بود. بخش‌های مؤید را در اولویت قرار می‌دهم؛ در این دوره آثار فراوانی از بانوان شاعر به جشنواره ارسال شده است و این امر نشان می‌دهد شرایطی فراهم شده که شاعران توانسته‌اند آثارشان را به جشنواره ارسال کنند.
جلالی ادامه داد: با کمک دبیر اجرایی طرح خوبی برای انتخاب داوران داشتیم اما تمام این بخش‌ها حتی گزینش داوران با نگاه کمیته علمی انجام شد و توانستیم کسانی را انتخاب کنیم که چند خصوصیت شایسته همچون شاعر بودن، نگاه منصفانه و... داشتند. تعداد آثار پژوهشی ارسال شده به جشنواره ۲۸۶ اثر است که این بخش به نظر من ویژه است چون کمیت آثار بسیار خوب بود و از افرادی صاحب نامی اثر دریافت کردیم.
دبیر علمی جشنواره شعر فجر ادامه داد: در حوزه کودک و نوجوان ۱۷۰ اثر رسیده که گمان می‌کنم باید روی این بخش تأمل بیشتری داشته باشیم چرا که اگر همین گونه پیش برویم ممکن است در سال‌های آینده آثار مناسب برای ورود به جشنواره نداشته باشیم و باید روی کمیت و کیفیت آثار تأمل کنیم.
جلالی به آثار پژوهشی ارسالی به جشنواره اشاره کرد و گفت: کمیت آثار پژوهشی خوب بود اما تنوع آثار چشمگیر نبود و انتظار می‌رود این آثار این بخش ارتقاء پیدا کند. آثار پژوهشی که برای داوری ارسال شده بود نویسندگان آن شاعر بودند و این از نقاط قوت جشنواره است. امید می‌رود در سال‌های آینده شاهد حضور افرادی باشیم که تحول مبتنی در حوزه شعر و ادب فارسی ایجاد کنند.
او عنوان کرد: هر متنی یک پیرامتنی دارد؛ بعد از ۱۴ سال یک بانو به‌عنوان دبیر علمی جشنواره شعر فجر انتخاب شده است که این اتفاق جزو پیرامتن است و استقبال بانوان بی‌ربط به این موضوع نیست و امید می‌رود آینده درخشانی برای شعر فارسی به‌ویژه بانوان شاعر و فعال در این حوزه داشته باشیم.
در ادامه این آیین، بهروز راضی جلالی دبیر اجرایی پانزدهمین دوره جشنواره شعر فجر با بیان اینکه امسال فضای مجازی به کمک عرصه ادبیات و شعر آمد، گفت: در دبیرخانه جشنواره از این فرصت غافل نشدیم. ما در اختتامیه این جشنواره از مجموعه‌هایی که در عرصه شعر در فضای مجازی تلاش داشته‌اند و مؤلفان کتاب‌هایی درباره کرونا تجلیل خواهم کرد.
۲۶ بهمن‌ماه آیین اختتامیه شعر فجر
جلالی ادامه داد: هرچند انجمن‌های ادبی از جلسه‌های حضوری محروم بودند اما امسال گل کاشتند و انجمن‌های ادبی حوزه شعر تلاش بی‌وقفه‌ای در خاموش نشدن چراغ شعر در کشور داشتند. ۱۵ چهره‌های برتر حوزه شعر دفاع مقدس در ۴۰ سال اخیر توسط نمایندگان رسانه‌‌ها انتخاب شدند که تعدادی از این برگزیدگان در آیین اختتامیه حضور خواهند داشت.
دبیر علمی پانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر درباره زمان برگزاری آیین اختتامیه این جشنواره توضیح داد و گفت: آیین اختتامیه روز یکشنبه ۲۶ بهمن در تالار وحدت ساعت ۱۰ صبح با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، تعدادی از برگزیدگان و اهالی رسانه برگزار خواهد شد که جزئیات و شرایط حضور در این آیین روزهای آینده اطلاع‌رسانی می‌شود.
جلالی در پایان گفت: ازآنجاکه بیش از چهار هزار نفر در پایگاه نقد شعر عضو هستند، بررسی آثار اعضای این پایگاه طول می‌کشد ازاین‌رو هنوز نامزد‌های این بخش مشخص نشدند و تا پیش از مراسم اختتامیه برگزیدگان این بخش مشخص می‌شوند.