گروه سینمای مستند خبرگزاری هنرآنلاین، در چهارمین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی امسال دوستدارانش به شکل دیگری با او تجدید پیمان کردند، پیمانی که با ترور جمعی از دوستدارانش  برای همیشه ابدی شد.  اما داستان و پشت پرده این ترورها برای ثبت در تاریخ و روشن شدن زوایای پنهان و پیدای آن همواره موردتوجه مستندسازان بوده است. سینمای مستند با توجه به ظرفیت‌های خود همواره توانسته با کالبدشکافی حوادث، راوی خوبی برای بازخوانی یک واقعه باشد. وقایعی مانند ترور که کشور ایران در طول چهل و اندی سال بعد  از انقلاب همواره مورد سوءقصد بوده است. پرچم‌داران تروریسم در آخرین جنایات خود غم دیگری را بر جان ایران نشاندند و هم‌زمان با سالگرد ترور سردار حاج قاسم سلیمانی، در گلزار شهدای کرمان، شماری از زائران این شهید را به فیض شهادت رساندند. ترورهای سریالی همواره دانشمندان، زنان و کودکان بی‌دفاع قربانیان اصلی آن بوده‌اند  و مستندسازان در بیان این مظلومیت‌ها و حق­ خواهی در جوامع بین‌المللی مهم‌ترین نقش را داشته‌اند.

از میان انبوهی از ترورهای ثبت‌شده در طول انقلاب اسلامی توسط دشمنان کینه‌توز نظام جمهوری اسلامی،  مستندسازان بی‌شماری پای‌کار آمدند و در ثبت این جنایات، دوربین به دست گرفتند و راوی جنایات این قاصبان بی‌رحم بوده‌اند.

در این گزارش به بررسی برخی از مستندهایی می‌پردازیم که طی سه چهار سال اخیر داستان ترور در ایران را از زوایای مختلف نگاه کرده‌اند. تا یادمان نرود دشمنانمان چه کسانی بوده‌اند و چه خون‌هایی درراه اهداف و آرمان‌هایمان فدا کرده‌ایم.

دوئل بوکمال / محمدرضا ابوالحسنی/1402

این مستند به عملیات بوکمال در سوریه و ادای دین به سردار حاج قاسم سلیمانی است. مستند «دوئل بوکمال» درباره تقابل با آمریکا است. بااینکه این منطقه در اختیار داعش قرارداد، اما جنگ اصلی، جنگی است که بین کشور‌های مقاومت و آمریکا وجود دارد. این عملیات  شاهکار حاج قاسم سلیمانی در سوریه است.

این مستند به دورانی می‌پردازد که حاج قاسم سلیمانی برای آزادسازی کشور سوریه در خارج از مرزها به جنگ داعشی می‌رود. داعشی  که امروز ته ‌مانده‌های آن به کمک اربابانشان فریاد استیصال و ضعف و درماندگی‌شان را بر سر غیرنظامیان و کودکان فریاد می‌زنند.

 بوکمال

ارباب جنگ/ وحید فراهانی/ 1400

مستند ارباب جنگ به رابطه امریکا با داعش می‌پردازد. این مستند سیاسی و فرهنگی از این منظر اهمیت دارد که در فاجعه کرمان امریکا و اسرائیل تلاش دارند تا به هر نحوی خود را تطهیر کنند و مسئولیت جنایت در کرمان را به گردن یک گروه منقضی شده به نام داعش بی اندازند. اما داستان داعش چیزی فراتر از یک گروه افراطی است. مستند ارباب جنگ لایه‌های پیدا و پنهان ارتباط آمریکا و داعش را موشکافی می کند. این مستند نشان می‌دهد داعش توسط آمریکا هدایت می‌شده است. این مستند با نمایشی از پایگاه‌های آمریکایی در تنف، سوریه حضور تروریست‌های در این پایگاه را نشان می‌دهد. ،  مراکز درمانی اسرائیل واقع در مرز سوریه محل مداوای نیروهای داعشی است که فرماندهان و مقامات بلندبالای اسرائیلی هم از آن‌ها دیدن می‌کنند.

 جنگ نن

 برای داعش / 1401

گروهک تروریستی داعش پیش از اینکه اجازه جولان در منطقه را پیدا کند  از زمین محو شدند.  آن‌گونه که حاج قاسم سلیمانی وعده داده بود. اما هنوز این گروه تروریستی تلاش می­کند تا از طریق ترورهای کور در ایران انتقام بگیرد. رفتارهای اخیر آمریکا و اسرائیل و شکست آن‌ها در رویارویی با باریکه غزه آن‌ها را بر آن داشته است تا با تعریف مأموریت جدید برای امثال داعش آن‌ها را به داخل مرزهای ایران گسیل کند. در آخرین تجاوز داعش فاجعه ترور و قتل عامل  زنان و کودکان و مردم بی گناهی کرمان را رقم زده است. اما این اقدامات تروریستی کور تنها به فاجعه کرمان محدود نمی شود و همواره مردم ایران در معرض تجاوز این گروه تروریستی بوده است. رفتارهایی که با ماموریت­های جدید از واشنگتن برای داعش تعریف می شود.فیلم مستند «برای داعش» روایتی است از ضربه به شبکه تروریست‌های داعشی در ایران و بازداشت عوامل حادثه تروریستی حرم شاه‌چراغ است.

سازمان/ مهدی رمضانی/ 1399

داستان ترور در ایران به امروز و دیروز بازنمی‌گردد بلکه ایران از همان سال‌های ابتدایی انقلاب با گروه‌های تروریستی نفوذی و غیر نفوذی متعددی روبه‌رو بوده است. در این دوره تنها کشتار مقامات در دستور کار قرار نداشت بلکه ترورهای کور آن دوران حوادث خونین و پر جنایتی از کشتار مردم عادی را هم در برمی‌گرفت.

مستند سازمان به تاریخچه ترور توسط سازمان مجاهدین خلق می‌پردازد. دورانی که گروه‌های تروریستی منافقین در سال 1360 به فاز مسلحانه می‌رود و  با عملیات مهندسی ترورهای دهه 60 را رقم می‌زند. پرونده سیاهی از کشتار هفت هزار نفر از مردم کوچه و خیابان که بعد از گذشت چند دهه بار دیگر سوژه مستندها  شده است. مستند «سازمان» برای کشف حقایق در آن دوران بخش از گفتگوهای خود را به صحبت با اعضای جداشده سازمان مجاهدین اختصاص داده است تا جنایات آن دوران را از زبان خودشان روایت کرده باشد.

سازمان

سال‌های سرخ/ میلاد محمدی/ 1402

این مستند که در سال 1402 ساخته‌شده است بعد از سی و چندین سال هنوز ترورهای دهه شصت را سوژه خود قرار می‌دهد.  بمب‌گذاری‌های بزرگ در معابر عمومی شهر تهران که تلفات و خسارات زیادی را متوجه مردم عادی کرد. این مستند با پرداخت موشکافانه، انگیزه‌ها و اهداف این بمب‌گذاری‌ها را با جزئیات به واکاوی می‌پردازد و با نمایش عکس‌های آرشیوی از آن دوران تصاویر تکان‌دهنده‌ای در برابر ما قرار می‌دهد.

 سرخ

این واقعه تروریستی که بین سال‌های 60 تا 64  در پنج نقطه بر تردد تهران به وقوع پیوست  در آن دوره تلفات بالایی از مردم عادی را به همراه داشته است. راوی اصلی این مستند شاهدان عینی و همچنین مسئولین وقت به همراه گفتگوهایی با خبرنگارانی است که حوادث را در آن دوره ثبت و ضبط کرده‌اند.