گروه تجسمی هنرآنلاین: سال ۹۹ برای جامعه تجسمی ایران همراه با اتفاقات و رویدادهای فراوان بود. اگرچه شیوع بیماری کرونا و تعطیل شدن بسیاری از فعالیت‌های عمومی، مانند سایر بخش‌های اجتماع بر این حوزه نیز تأثیر زیادی داشت، اما با گذر زمان و آموختن نحوه کار و زندگی در کنار کرونا، بار دیگر فعالیت‌های هنری از سر گرفته شد و هنرمندان در فعالیت‌های شخصی یا گروهی حضور پیدا کردند تا چراغ هنر در روزگار سیاه کرونا خاموش نشود.

سال ۹۹ با قرنطینه و خانه‌نشینی آغاز شد و این مسئله باعث حضور بیش از پیش مردم دنیا در فضای مجازی بود. افزایش اقبال مردم به شبکه‌های ارتباطی باعث شد این برنامه‌ها موردتوجه هنرمندان و نهادهای هنری نیز قرار بگیرند و فضایی که قبلا به گپ و گفت‌های شخصی اختصاص داشت به محلی برای نمایش آثار هنری یا گفت‌وگو میان هنرمندان تبدیل شود. تعدادی از گالری‌های تهران و شهرهای مختلف ایران از فضای اینستاگرام استفاده کردند تا جلسات گفت‌وگوی هنرمندان را برای مخاطبان خود شکل دهند و از سوی دیگر آثاری از هنرمندان را با عنوان نمایشگاه مجازی ارائه کردند تا در ایام خانه‌نشینی، هم چشم مردم با آثار هنری در ارتباط باشد و هم در مدت تعطیلی گالری‌ها، امکان فروش آثار هنرمندان فراهم شود. این رویه تا جایی پی گرفته شد که تعدادی از هنرمندان به جای آنکه منتظر بازگشایی گالری‌ها باشند، آثار جدید خود را بر روی سایت گالری‌ها به نمایش گذاشتند و به‌این‌ترتیب نمایشگاه‌های مجازی رویکرد جدی‌تری پیدا کردند. در ادامه این گزارش نگاهی داریم به مهم‌ترین رویدادهای هنرهای تجسمی در سالی که گذشت.    

فرآیند و مرجع تدوین سند ملی هنرهای تجسمی ابلاغ شد

در تیرماه ۹۹ معاون اول رئیس‌جمهور ماده واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند ملی هنرهای تجسمی» را که در جلسه پنجم ستاد هماهنگی و راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب رسیده است، ابلاغ کرد. بر اساس ماده واحده «فرآیند و مرجع تدوین سند ملی هنرهای تجسمی» وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موظف است سند ملی هنرهای تجسمی را با رعایت چارچوب تدوین اسناد ملی حوزه فرهنگ تدوین کند. اجرای این مصوبه منوط به رعایت الزامات متناظر اعم از عدم اختصاص منابع مالی و تشکیلاتی جدید و عدم مغایرت با مقررات لازم‌الاجرا مرتبط است.

رکوردداری ایران در حراج هنر جهان اسلام و هند کریستیز

حراج هنر جهان اسلام و هند کریستیز ۵ تیر در لندن با عرضه ۲۲۶ اثر هنری از کشورهای مسلمان و هند برگزار شد و ۱۳۲ قطعه هنری از این آثار به فروش رسید تا این رویداد نیز همچون سایر حراج‌های هنری که پس از شیوع ویروس کرونا برگزار شدند، با افت فروش به کار خود پایان دهد. اما این حراج تحت تاثیر عرضه یک قرآن عصر تیموری ایران، توانست فروش نهایی خوبی را به دست آورد و با مبلغ کلی ۱۳.۳۶۱.۰۰۰ پوندی به کار خود پایان دهد.

بیش از دو سوم از فروش کل این حراج به هنر ایران اختصاص پیدا کرد و از میان ۶۶ اثر ایرانی شامل قرآن‌های خطی، آثار نگارگری و خوشنویسی، سفال، آبگینه و فرش که عرضه شده بود، ۴۱ اثر با فروش کلی ۹.۹۳۰.۷۵۰ پوند رکورد قابل توجهی برای هنر ایران در حراج‌های بین‌المللی به ثبت رساندند. رکورددار این حراج یک قرآن عصر تیموری متعلق به قرن ۱۵ میلادی از ایران بود که ۷.۰۱۶.۲۵۰ رقمی شد تا به تنهایی بیش از نیمی از رقم کل حراج جهان اسلام کریستیز را به خود اختصاص دهد. این اثر که بر روی کاغذ چینی، چاپ نقره شده با قیمت پایه ۶۰۰ تا ۹۰۰ هزار پوند عرضه شده بود که نزدیک به ۱۰ برابر قیمت پایه خود به فروش رسید.

موفقیت نمایشگاه مجازی صد اثر صد هنرمند

بیست و هشتمین نمایشگاه صد اثر، صد هنرمند ۱۰ مرداد با ارائه بیش از ۳۰۰ اثر هنری به صورت مجازی در سایت گالری گلستان آغاز به کار کرد و تا پایان آبان ماه ادامه یافت. این نمایش و فروش سالانه که باسابقه‌ترین رویداد هنرهای تجسمی ایران محسوب می‌شود، برای اولین بار با توجه به شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی برگزار شد و مورد استقبال خوب هنرمندان و خریداران آثار هنری قرار گرفت.

شبیه‌سازی تیرآرت در یک ساختمان نیمه‌تمام

نسخه‌ مجازی تیرآرت از ششم مرداد با مشارکت 18 گالری به صورت آنلاین آغاز به کار کرد. سومین دوره این رویداد در شرایطی برگزار ‌شد که شیوع کرونا اغلب رویدادهای فرهنگی و هنری در سراسر جهان را تعطیل کرده بود و استفاده از فضای وب تنها راه برگزاری این رویدادها بود. تیرآرت نیز با لغو نمایشگاه حقیقی خود اقدام به برگزاری یک آرت‌فر آنلاین کرد که برای عموم مردم قابل بازدید بود و دیگر نیازی به تهیه بلیت برای حضور در محل نبود. با وجود آنلاین بودن این رویداد، محل برگزاری آن مورد توجه قرار داشت و مسئولین تیرآرت برای برگزاری این رویداد آنلاین و طراحی یک فضای نمایشگاهی، از یک ساختمان بزرگ نیمه‌کاره الگو گرفتند و با بازنمایی این ساختمان که سال‌ها است بدون استفاده مانده است این پیام را به مسئولان شهری و مخاطبان دادند که چنین فضاهایی به خوبی قابلیت استفاده برای برگزاری رویدادهای فرهنگی- هنری را دارند.

جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران مجازی شد

جشنواره هنرهای تجسمی جوانان که هر سال در یکی از شهرهای ایران برگزار می‌شد و میزبان تعداد زیادی از جوانان هنرمند بود، امسال به دلیل شیوع کرونا بیست و هفتمین دوره خود را از ۲۳ تا ۲۷ شهریور به صورت آنلاین برگزار کرد تا هنرمندان منتخب سراسر کشور از طریق موبایل‌ها و کامپیوترها در کارگاه‌ها شرکت کنند و آثار خود را به تائید استادان برسانند و در رقابت نهایی شرکت کنند.

سالانه‌ هنر پرسبوک در کاشان

دهمین سالانه‌ هنرمعاصرپرسبوک هم‌زمان با ده‌سالگی خانه منوچهری کاشان با عنوان "دستکار" از ۲۷ تا ۲۹ مهرماه در کاشان برگزار شد. شیوع کرونا و شرایط قرنطینه باعث شد که هرکدام از هنرمندان به صورت جداگانه کارها را در خانه خود اجرا کنند و تنها برای نصب آثار  و نمایش آن‌ها به کاشان بروند. میزبان این دوره سالانۀ پرسبوک، خانه صاحب، زیرمجموعه خانه منوچهری کاشان بود و هنرمندان سعی کردند آثار خود را بر اساس این فضا تولید کنند.

نیمی از فروش کل حراج هنر قرن بیستم خاورمیانه ساتبیز برای هنرمندان ایران

حراج هنر قرن بیستم خاورمیانه ساتبیز ۲۹ مهر تا ۶ آبان به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا به صورت آنلاین برگزار شد و با فروش کلی ۲.۲۴۴.۳۱۲ پوند به کار خود پایان داد. ۲۳ اثر ایرانی در این حراج با فروش کلی ۱.۰۱۱.۰۲۴ پوند توانستند نزدیک به نیمی از فروش کل این دوره از حراج ساتبیز را به خود اختصاص دهند.

گران‌قیمت‌ترین اثر حراج ساتبیز، مجسمه‌ای از محمود مختار هنرمند مصری بود که با قیمت ۳۵۲.۸۰۰ پوند به فروش رسید و رکورددار این دوره شد. اما جایگاه‌های بعدی حراج به هنرمندان ایرانی اختصاص داشت. تابلوی نقاشی‌خط حسین زنده رودی با دو برابر قیمت پیشنهادی به مبلغ ۲۷۷.۲۰۰ پوند به فروش رسید و در جایگاه دوم گران‌قیمت‌ترین آثار حراج آنلاین ساتبیز قرار گرفت. یک نقاشی کمتردیده از بهمن محصص با قیمت پایه ۷۰ تا ۹۰ هزار پوند در جایگاه سوم گران‌ترین آثار این حراج قرار داشت و مجسمه‌ای از محصص۶ برابر قیمت پیشنهادی به مبلغ ۲۵۲ هزار پوند چکش خورد تا این اثر در جایگاه سوم گران‌ترین اثر فروش رفته در حراج آنلاین ساتبیز قرار بگیرد.

فروش سه میلیون پوندی آثار ایرانی در سه حراج هنرهای اسلامی

سه حراج‌خانه کریستیز، ساتبیز و بونامز روزهای ۵ تا ۷ آبان سه حراج آثار هنری تمدن اسلامی و هند را برگزار کردند که در مجموعه به فروش کلی ۱۷.۰۷۳.۰۸۱ پوندی رسیدند و یک ششم از فروش کل این سه حراج به مبلع ۳.۱۳۴.۳۱۸ پوند به آثار هنری ایران تعلق گرفت.

حراج‌خانه بونامز حراج "هنر اسلامی و هند" را به صورت زنده در لندن برگزار کرد. در این حراج ۲۸۹ اثر از کشورهای هند، ترکیه، سوریه، پاکستان، الجزایر و.... ارائه شد که ۱۰۳ اثر ایرانی شامل، نقاشی، خط، عکس، مینیاتور، کتاب، جعبه لاکی، قلمدان، کوزه‌های سرامیکی و... در میان آثار این حراج قرار داشت. این حراج در پایان به فروش کلی ۱.۹۲۰.۴۶۷ پوندی دست یافت که یک ششم فروش کلی این حراج به مبلغ ۳۱۲.۲۴۳ پوند به هنر ایران اختصاص داشت. گران‌ترین اثر ایرانی حراج کتاب کلیات سعدی به همراه ۸ تصویر، متعلق به قرن ۱۶ بود که به قیمت ۸۵.۰۶۲ پوند فروخته شد و در جایگاه پنجمین اثر ذی‌قیمت این حراج قرار گرفت.

حراج "هنرهای جهان اسلام و هند" ساتبیز هم به صورت زنده در حراج‌خانه ساتبیز در لندن برگزار شد. در این حراج ۱۱۸ اثر از کشورهای ایران، ترکیه، هند، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، مصر، آذربایجان و... چکش خوردند. در این رویداد نیز ۱۷ اثر ایرانی شامل، خط، نقاشی، مجسمه و کاشی از قرن ۱۴ تا ۱۹ ارائه شد که با وجود تعداد کم آثار ایرانی مبلغ ۲۱۴.۲۰۰ پوند از فروش کل این حراج به مبلغ ۶.۸۷۰.۶۱۴ پوند به هنر ایران تعلق گرفت. گران‌قیمت‌ترین اثر ایرانی یک مهره سنگی شطرنج متعلق به قرن ۹ میلادی بود که به قیمت ۵۰.۴۰۰ پوند فروخته شد.

حراج‌خانه کریستیز حراج "هنر جهان اسلام و هند" را در لندن به صورت زنده برگزار کرد. در این حراج ۲۱۶ اثر از کشورهای هند، ترکیه، سوریه، اسپانیا، مصر، مراکش، قزاقستان، آذربایجان و.... ارائه شد که ایران با داشتن ۸۹ اثر شامل، نقاشی، خط، کتاب، فرش و... بیشترین تعداد اثر را در این حراج داشت. این حراج با فروش کل ۸.۲۸۲.۰۰۰ پوند به کار خود پایان داد و نزدیک به یک‌سوم کل فروش این حراج به مبلغ ۲.۶۰۷.۸۷۵ پوند به آثار هنر اسلامی ایران اختصاص یافت. در جایگاه دوم گران‌قیمت‌ترین آثار این حراج یک شمعدان نقره و برنز متعلق به ایران قرن چهاردهم بود که با قیمت پایه ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار پوند ارائه و در پایان به قیمت ۱.۱۶۲.۵۰۰ پوند به فروش رسید.

کرونا در جشنواره‌ هنرهای تجسمی ساتین

جشنواره‌ هنرهای تجسمی ساتین با عنوان "وضعیت" ۳ آبان ماه در موسسه فرهنگی هنری صبا آغاز به کار کرد. نخستین سالانه‌ هنرهای تجسمی ساتین در شرایطی شکل گرفت که به دلیل شیوع بیماری کرونا، فعالیت‌های فرهنگی و هنری بسیار محدود شده و هنرمندان در حوزه‌های مختلف، امکان چندانی برای خلق و ارائه آثار هنری نداشتند. این جشنواره‌ با عنوان "وضعیت" در پنج رشته‌ نقاشی، عکاسی، مجسمه‌سازی، چاپ دستی و هنرهای برگزار شد تا هنرمندان بتوانند باتجربه‌ای که از دوران کرونا کسب کرده‌اند به خلق آثار هنری بپردازند.

برگزاری دوسالانه سرامیک پس از ۹ سال

‌یازدهمین دوسالانه سرامیک با نمایش۹۴ اثر از ۸۷ هنرمند ۱۰ آبان در فرهنگسرای نیاوران آغاز به کار کرد و تا ۲۹ آذر ادامه داشت. مراسم اختتامیه این دوسالانه ۱۰ بهمن‌ماه برگزار شد و زیبا پشن، راحله کاظم پور و اولدوز نبی زاده به عنوان برگزیدگان یازدهمین ‌‌دوسالانه سرامیک ‌تهران معرفی شدند.

تاثیر منفی کرونا بر اقتصاد هنر خاورمیانه و افت فروش آثار ایرانی در دو حراج کریستیز و بونامز

حراج هنر مدرن و معاصر بونامز در فصل پائیز ۴ آذر به صورت حضوری برگزار شد و با فروش کلی ۲,۴۹۰,۲۰۵ پوندی به کار خود پایان داد. در این حراج ۱۱۵ اثر از هنرمندان خاورمیانه عرضه شده بود که ۳۰ درصد آثار فروش نرفتند. از ۵۱ اثر ایرانی که از ۱۹ هنرمند عرضه شد نیز تنها ۳۵ اثر به قیمت ۲۷۶,۰۶۵ پوند به فروش رسید.

اما حراج هنر مدرن و معاصر خاورمیانه کریستیز در پی همه‌گیری کرونا به شکل آنلاین از ۲۴ آبان تا ۴ آذر برگزار شد و با فروش کلی ۲,۴۸۸,۲۵۰ پوندی به کار خود پایان داد. در این حراج ۶۰ اثر از هنرمندان خاورمیانه عرضه شد که تنها ۳۳ اثر فروش رفت و نزدیک به نیمی از آثار خریداری نداشتند. ۱۷ اثر از ۱۲ هنرمند ایرانی نیز در حراج هنر خاورمیانه ۲۰۲۰ کریستیز ارائه شد که تنها ۵ اثر در مجموع ۲۹۸,۷۵۰ پوند فروش رفتند.

«بن‌گاه» بازاری برای نشر مستقل هنری  

سومین بازار کتاب‌های هنری "بن‌گاه" در آذرماه برپا شد. این بازار بستری برای نمایش و فروش نشر مستقل و هنری است و در آن طیف گسترده‌ای از هنرمندان، ناشران، گالری‌ها و نهادهای مستقل شرکت می‌کنند تا به ارائه کتاب‌های هنری، کاتالوگ نمایشگاه، کتاب‌هایی درباره هنرمندان و همچنین آرتیست پوک‌ها و آثار هنری که با مدیوم کتاب به وجود می‌آیند، بپردازند.

دوسالانه مجسمه‌سازی تهران در تالار وحدت

‌هشتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران ۲۴ آذر تا ۱۰ بهمن با نمایش بیش از ۹۰ اثر، در تالار وحدت و پهنه رودکی برگزار شد. یکی از نکاتی که از ابتدای اعلام فراخوان این دوسالانه اعلام شده بود، رویکرد بینارشته‌ای و بینارسانه‌ای این دوسالانه بود که به هنرمندان این امکان را می‌داد تا فارغ از تعاریف رایج از مجسمه، آثار خود را در مدیاهای مختلف عرضه کنند. اما این رویکرد با نظرات متفاوتی مواجه شد و در کنار استقبال هنرمندان، عده‌ای از مخاطبان یا هنرمندان نیز با نمایش چیزی به جز مجسمه در دوسالانه مجسمه‌سازی مخالف بودند.

فروش ۸۷ میلیارد و ۹۴۲ میلیونی سیزدهمین حراج تهران

سیزدهمین حراج تهران با آثاری از هنر مدرن و معاصر ایران، پس از چند بار تاخیر به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری کرونا، ۲۶ دی‌ماه ۹۹ به صورت آنلاین برگزار شد. این دوره حراج تهران شیوه متفاوتی را نیز تجربه کرد و برای اولین بار، دو حراج آثار هنر مدرن و آثار معاصر ایران در کنار هم برگزار شدند. در این حراج ۱۱۰ اثر از ۹۷ هنرمند عرضه شد و ۲۲ اثر به رقمی بالای یک میلیارد تومان به فروش رسیدند. گران‌ترین اثر این دوره از حراج تابلوی نقاشی دو لته‌ای "خاطرات امید" اثر آیدین آغداشلو بود که به قیمت ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

خوش‌نویسان راه ابریشم در ایران

نمایشگاه بین‌المللی خوش‌نویسی راه ابریشم ۳ بهمن در فرهنگستان هنر میزبان خوش‌نویسان ایران و ۲۹ کشور دیگر شد. این نمایشگاه که به همت کمیسیون ملی یونسکو برگزار ‌شد، چشم‌اندازی از مشارکت و تعامل هنرمندان ایران و ۲۹ کشور دیگر را در گستره عظیمی از فرهنگ و تمدن به نمایش گذاشت. این نمایشگاه بخشی از "جشنواره و نمایشگاه بین‌المللی خوش‌نویسی راه ابریشم" بود و منتخبی از بیش از ۱۳۰۰ اثر ارسال‌شده به دبیرخانه این همایش را در خود جای داده که ۱۴۰ اثر از ۲۹ کشور جهان در قالب‌های نقاشی‌خط، و ۷۰ اثر از خوش‌نویسان ایران در انواع گرایش‌ها را شامل می‌شد.

بازگشایی ‌موزه هنرهای معاصر تهران پس از ۳۲ ماه تعطیلی

‌موزه هنرهای معاصر تهران پس از تعطیلی برای مرمت و بهسازی، ۹ بهمن‌ماه با دو نمایشگاه "عکس مفهومی" از آثار خارجی گنجینه موزه و نمایشگاه "ارمغان" با تعدادی از آثار اهدایی مجموعه منیژه میرعمادی بازگشایی شد. موزه هنرهای معاصر تهران پس از یک مرمت سنگین در بخش‌های تأسیسات، عایق سازی بام، عایق حرارتی و رطوبتی، سیستم حفاظتی و امنیتی، سیستم تهویه هوا، افزایش ظرفیت گنجینه و... آغاز به کار کرد، در حالی که این مرمت‌ها هیچ تغییری در ظاهر موزه ایجاد نکرده و موزه در شبیه‌ترین حالت خود نسبت به طراحی اولیه قرار دارد، به این معنی که تغییرات یا الحاقاتی که در طی سال‌ها به مجموعه اضافه شده بود و فراتر از طراحی نخستین موزه بود نیز هم اکنون حذف شده است.

یکی از نکات قابل توجه در بازگشایی موزه، نمایش بخشی از مجموعه خصوصی منیژه میرعمادی بود که توسط دکتر جمشید ناصری به موزه هنرهای معاصر اهدا شده است. این مجموعه شامل ۷۰۵ اثر ارزشمند از هنر معاصر ایران است و قرار بر این است که آثار آن میان موزه‌های هنرهای معاصر شهرهای مختلف ایران تقسیم شده و برای عموم مردم به نمایش درآید.

‌سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر

جشنواره هنرهای تجسمی فجر ۱۸ تا ۳۰ بهمن‌ماه در موسسه فرهنگی هنری صبا برگزار شد. در بخش طوبای زرین این جشنواره که مسابقه‌ای بزرگ میان هنرمندان سراسر کشور است، ۸۷۰ اثر از ۶۲۰ هنرمند به نمایش درآمد که توسط ۳۰ داور در ‌رشته‌های مختلف انتخاب شده‌ بودند. همچنین بخش چاپ دستی یا عیدی سازی برای اولین بار در این جشنواره وجود داشت که در آن آثار هنرمندان ایرانی و خارجی به نمایش درآمد و در کنار آن کارگاه‌های آموزشی در این زمینه برگزار شد.

بخش‌ دیگری که امسال برای اولین بار در جشنواره هنرهای تجسمی فجر دیده شد «ستارگان جهانی هنر ایران» نام داشت. این بخش به آثاری اختصاص پیدا کرد که طی سال‌های ۲۰۱۹ و ‌‌۲۰۲۰ در رویدادهای هنری خارج از ایران شرکت کرده و موفق به کسب جوایزی شده‌اند. در این بخش ۱۶۷ اثر از ۶۷ هنرمند به نمایش درآمد که شامل آثاری در حوزه کارتون و کاریکاتور، عکس، خوشنویسی، تذهیب و تصویرگری بودند. در نهایت مراسم اختتامیه سیزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر ۷ اسفندماه در تالار وحدت برگزار شد و نفرات برگزیده و تقدیر شده در رشته‌های ده‌گانه معرفی شدند.

ثبت هنر ایران در حافظه ایران و جهان

از جمله اتفاقات مهم هنری در سال ۹۹ به ثبت رسیدن آثار هنری در داخل یا خارج از کشور بود.

در مردادماه ۶ مجسمه شهر تهران ثبت ملی شد که از این میان ۵ اثر پیکره حکیم ابوالقاسم فردوسی، پیکره میرزا تقی‌خان امیرکبیر، پیکره حکیم عمر خیام، مجسمه میرزا تقی‌خان امیرکبیر و سردیس حکیم ابوالقاسم فردوسی متعلق به ابوالحسن‌ صدیقی و پیکره نبرد گرشاسب با اژدها، اثر استاد غلامرضا رحیم زاده ارژنگ است.

تیرماه ۹۹ خبری منتشر شد مبنی بر اینکه نام غلامحسین امیرخانی در فهرست ملی "نادره کاران میراث فرهنگی ناملموس" با عنوان "استاد غلامحسین امیرخانی؛ گنجینه زنده بشری در خط نستعلیق" به ثبت رسیده است.

۲۷ آبان ۹۹ در جلسه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، تعداد ۱۷ اثر از نفایس مجموعه جهانی کاخ گلستان شامل ۱۲ اثر از اساتید دوره قاجار نظیر فخرجهان خانم، میرعماد، درویش علی‌اکبر اصفهانی، محمدحسن و رضا قلی شاهرخ شاهی و... با خطوط نسخ، نستعلیق، شکسته‌نستعلیق، رقاع و ثلث و صوری به اشکال تک‌چهره، گل و مرغ، شکار و... ثبت ملی شدند. همچنین پنج اثر بی‌نظیر از میرزا بابا یکی از نقاشان پیکره‌نگار معروف دوره قاجار و از اساتید دربار فتحعلی‌شاه که رنگ و روغن کار می‌کردند و آثارشان شامل تصاویر شاهزادگان آن دوره است، ثبت ملی شد.

همچنین ۱۶ تابلو از آقا لطفعلی صورتگر از نقاشان به نام سده سیزدهم در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. آقا لطفعلی شیرازی نقاش صاحب سبک سده سیزدهم ه‍.ق در شیراز بود که در زمینه نقاشی به‌ویژه گل و بوته‌سازی تبحر و شیوه خاص خود را داشت.

۲۶ آذرماه در پانزدهمین اجلاس کمیته بین‌الدول میراث فرهنگی ناملموس یونسکو که به میزبانی جامائیکا برگزار شد، پرونده هنر مینیاتور که به‌صورت مشترک توسط ایران با کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان به یونسکو ارائه شده بود مورد بررسی قرار گرفت و به ثبت جهانی رسید. به دنبال آن در دی ماه ۹۹ نام نگارگران معاصر ایران، محمود فرشچیان، مجید مهرگان، اردشیر مجرد تاکستانی، محمدباقر آقامیری و مهین افشان‌پور، در "گنجینه زنده بشری" یونسکو درج شد.

در نهایت خط «تعلیق» به عنوان اولین خط ایرانی در جلسه روز ۱۲ اسفند ۱۳۹۹ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، به عنوان میراث ناملموس ملی به ثبت رسید.