سرویس تجسمی هنرآنلاین: نمایشگاه گروهی چندرسانه‌ای "افتاد ولی نشکست" در گالری ویستا برپاست. غزال زارع پژوهشگر و کیوریتور این نمایشگاه در گفت‌وگو با هنرآنلاین درباره شکل‌گیری این مجموعه گفت: سالهاست در زمینه فرهنگ‌عامه پژوهش می‌کنم و بر اساس علاقه‌مندی که داشته‌ام از حدود ۱۵ سال پیش سیر مطالعاتی من در این زمینه بوده است. خیلی از هنرمندان فکر می‌کنند فقط مطالعه شعر و ادبیات یا دیدن آثار هنری و رفتن به گالری برای آنها کافی است. اگرچه این کارها بسیار لازم و مفید هستند اما من فکر می‌کنم چیزهای مهم دیگری نیز وجود دارد که بستر یک جامعه و هنر آن را شکل می‌دهد. همه آنچه در اطراف خود در جامعه می‌بینیم مانند نساجی، پلاستیک فروشی، دست‌فروشی و... می‌تواند در هنر نیز تأثیرگذار باشد.

زارع ادامه داد: حدود سال ۹۰ تصمیم گرفتم در زمینه هنر عامه‌پسند و هنر والا مطالعه کنم. بنابراین به مطالعه آثار بوردیو، هوآرد بکر، لوکاچ، گلدمن و... پرداختم و هم‌زمان در نشست‌های دکتر ناصر فکوهی نیز شرکت می‌کردم. همان زمان نوسانات شدید قیمت دلار و نفت به مسئله روز مردم تبدیل شده بود و این سوال برایم پیش آمد که چه چیزی از نفت می‌تواند در زندگی مردم تاثیر زیادی داشته باشد. در پاسخ این سوال به پتروشیمی رسیدم و سپس سفری به عسلویه و بندر امام داشتم و متوجه شدم که وجود نفت و پتروشیمی باعث شده است که فرهنگ اجتماعی آن مناطق با شهرهای دیگر ایران متفاوت باشد. پتروشیمی برایم اهمیت زیادی پیدا کرد و از سال ۹۳ شروع به مطالعه راجع به این موضوع کردم.

این هنرمند ادامه داد: من خاطره دیرینه از ظروف ملامین دارم. از زمان کودکی با نقوشی که در آنها هست ارتباط معنایی برقرار می‌کردم و علاوه بر بازی کردن با آنها، از روی نقوش ظروف‌ نقاشی می‌کشیدم. وقتی هم که ظروف ملامین دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گرفت تعدادی از آنها را نگه داشتم. در جریان مطالعاتم در زمینه پتروشیمی متوجه شدم یکی از محصولات پتروشیمی، پلی‌اتیلن‌ها است و از همان‌جا به رابطه میان ملامین و پتروشیمی رسیدم. در همین روند به بررسی تاثیرات پتروشیمی در اقتصاد و تاثیرات اقتصاد در مصرف‌گرایی پرداختم و در همین دوران بود که ساختمان پلاسکو آتش گرفت، جایی که روزگاری محل حضور ملامین فروش‌ها بوده و به همین دلیل پلاسکو نام گرفت.

زارع ادامه داد: اسفند سال ۹۷ به این فکر افتادم که می‌توانم مستنداتی که گردآوری کرده‌ام را به یک پروژه هنری کیوریتوریال تبدیل کنم. آن زمان در کارگاه خودم به نقاشی و تولید مجموعه‌هایی از آرتیست‌بوک می‌پرداختم، اما به این نتیجه رسیدم که آنچه در تحقیقات خود به دست آوردم را با هنرمندان دیگر به اشتراک بگذارم تا بتوانیم پروژه بزرگی را در این زمینه تولید کنیم. پس از آن با تعداد بسیار زیادی از هنرمندان گفت‌وگو کردم اما بسیاری از آنها این پروژه را نمی‌پذیرفتند و این موضوع به نظرشان سطح پایین می‌آمد. عده دیگری نیز وارد پروژه شدند اما با تحقیقات من همسو نبودند و به مرور حذف شدند. سرانجام با تعداد محدودی از هنرمندان کار کردم اما افرادی که در پروژه حضور دارند کسانی هستند که قبلاً روی مواد مختلف مطالعه و تجربه داشتند. از همکاری با این افراد بسیار خوشحالم اما درعین‌حال ناراحت هستم زیرا ۹۰ درصد از پروژه من بدون استفاده در کارگاه مانده است و هنوز روی آن کار نشده است.

زارع افزود: می‌خواستم این پروژه در محلی بزرگ و با تعداد زیادی از هنرمندان انجام شود. به نظر من این پروژه پتانسیل موزه‌ای دارد و می‌تواند در یک موزه یا یک گالری بزرگ یا حتی یک کارخانه اجرا شود. من با چندین موزه و کارخانه‌هایی در شهرهای مختلف وارد مذاکره شدم اما هیچ‌کدام از آنها همکاری با مرا نپذیرفتند. متاسفانه هنرمند و پژوهشگر در جامعه ما هیچ پشتوانه‌ای ندارد و من این کار را کاملاً ذوقی و بدون هیچ سفارش یا حمایت مالی انجام دادم. انجام این پروژه بسیار دشوار بود اما تازه در ابتدای کار هستم و می‌خواهم این پروژه را ادامه دهم و امیدوارم که ادامه آن بتواند در موزه‌های ایران به نمایش درآید. نمایشگاه فعلی نیز ابتدا قرار بود در گالری فرمانفرما برگزار شود اما شیوع بیماری کرونا باعث تغییرات چندین باره برنامه گالری‌ها شد و در نتیجه محل نمایشگاه ما نیز تغییر کرد و با حمایت گالری ویستا توانستیم پروژه را در این گالری به نمایش بگذاریم.

او درباره آثار هنری که در این مجموعه به نمایش درآمده است گفت: همه کارهای این مجموعه توسط هنرمندان برای این پروژه خلق شدند. من پژوهش‌های خود را برای هنرمندان ارسال می‌کردم و آنها به صورت هم‌زمان و بدون اینکه فکری از جانب من به آنها القا شده باشد، به کار و تولید اثر هنری می‌پرداختند. تعدادی از هنرمندان مانند نسترن صفایی، علیرضا آدم بکان، نگار فدایی، بهار علیزاده، روشنک عزیزی و خود من به صورت مستقیم از ملامین در کارمان تاثیر گرفتیم و اشاره به ملامین در کارمان دیده می‌شود، اما سایر هنرمندان برداشت غیر مستقیم از موضوع داشتند و بر این اساس کار کردند.

زارع با اشاره به انتشار کتاب "افتاد ولی نشکست" گفت: این کتاب شامل عکس‌های مستندی است که از ابتدای شکل‌گیری پروژه عکاسی کردم و در اتمام پروژه نیز بخشی از آنها توسط صبا رئیسیان عکاسی شد. همه این تصاویر مستند هستند و در رستوران‌ها، سمساری‌ها و قهوه‌خانه‌های تهران و برخی هم در شهرستان‌ها و به خصوص استان یزد عکاسی شده است. در این کتاب پژوهشی، کیوریتوریال و هنری، بخش‌هایی از مطالعات و تحقیقاتم وجود دارد. در بخش پژوهشی کتاب هنرمندان دیگری نیز حضور داشتند که اثری در نمایشگاه ندارند. همچنین مقاله‌هایی از ناصر فکوهی، بهنام کامرانی و پویا آریان‌پور نیز در این پژوهش قرار دارد.

گفتنی است نمایشگاه "افتاد ولی نشکست" تا 14 مهر با آثاری از علیرضا آدم‌بکان، ریحانه افضلیان، پورنگ پیرعطایی، ستاره حسینی، محمدحسین خاتمی فر، محمود ساکی، نسترن صفایی، بهار علیزاد، روشنک عزیزی، نگار فدایی، پریناز گودرزیان، بهنام کامرانی، فرشیدُ لاریمیان و میترا ولائی در گالری ویستا به نشانی خیابان مطهری، خیابان میرعماد، کوچه دوازدهم، پلاک ۱۱ برپاست.