سرویس تجسمی هنرآنلاین: در روزگاری که نه از کتابخانه هنرپروران تاریخ یادگاری به جا مانده و نه نهادی درایتمند و صاحب‌مکنت یافت می‌شود تا برای خلق نسخه‌ای یگانه از آثار ادبی آستین بالا بزند- که اگر هم می‌بود نخست باید از چند و چون سلیقه‌اش می‌پرسیدیم - "شاهنامه مهدی" به همت و قلم مهدی حسینی مصور شده است.
مهدی حسینی از رهگذر کتاب‌آرایی ایرانی به "آرتیست‌بوک" رسیده است. ارجاع او به کتاب، علاوه بر ایده مدرنیستی آرتیست‌بوک، در فرهنگ تصویری ایران ریشه دارد که آراستن کتاب در آن به مثابه رسانه‌ای یگانه و البته ایمن در هنرهای تصویری به کار بسته شده و در کنار دیگر رسانه‌ها به شکل شگرفی ارتقاء یافته است.
حسینی از روی دلدادگی‌اش به نقاشی قدیم ایرانی و به پشتوانه دانش نظری خود و به یاد شاهنامه بایسنقری، شاهنامه‌ای از جنس پارچه و با ۲۲ تصویر آفریده است. موضوع برخی از تصاویر "شاهنامه مهدی" منطبق بر داستان‌های مصور شاهنامة بایسنقری است. در این مجلّدِ حدود 50 صفحه‌ای، بر یک ورق ابیات مربوط به داستان، و یا به عبارت دقیق‌تر همان ابیات مصوَّر، با استفاده از ماشین‌های صنعتی گلدوزی در بازار تهران ـ که خاص دوخت بیرق‌های آیین عزاداری محرم است ـ روی متقال‌ها دوخته شده و بر روی ورق دیگر صحنة داستان با آب مرکب و قلم‌مو طراحی شده است. نسخه‌های دیگری از مجالس این شاهنامه نیز به شیوة چاپ سنتی قلمکار به صورت تابلو وجود دارد که با مُهر چوبی در یک قاب و در کنار طراحی اولیه ارائه شده‌اند. در واقع، دیگرانی که استادکار گلدوزی و چاپ قلمکار بوده‌اند، از قالب‌های همیشگی بیرون آمده و به یاری استاد نقاش، بخشی از پروژه گسترده‌تری شده‌اند که به گفت‌وگو با گذشته نشسته است.
"شاهنامه مهدی"، در کنار یگانگی و ارزش‌های زیباشناختیِ منحصربه‌فرد، دائم در حال ارجاع از خود به دیگری است: ارجاع به ادبیات، تاریخ نقاشی، تکنیک‌های سنتی، گذشته و خاطرات مبهم دور و نزدیک. مهدی حسینی که در سال‌های متمادی نقاشی در پی احیای ارزش‌های تصویری نقاشی قدیم ایران بوده، همواره گوشه چشمی نیز به آثار ادبیات کلاسیک، هم‌چون "کلیله و دمنه" و "شاهنامه"، داشته است. او به واسطه نسخه‌های خطی قدیمیِ همین آثار، این راه خلاقانه را در بستر کتاب یافته است، که میراثی از گذشته‌های بسیار دور را به ذهن متبادر می‌کند.
فراتر از همه این موارد، تکنیک ساخت این نسخه داستان دیگری دارد. کنترل قلم‌موی باریک و مرکب سیاه دست‌سازِ خاص چاپ قلمکار بر بافت ناهموار سطح متقال ضخیم کار ساده‌ای نیست. جنس این نسخه، خود، از تاریخ محدودتر و ملموس خانوادگی و پدربزرگ از دست رفته تا شاهزادة تیموری را بازخوانی می‌کند. کرباسِ بستر این شاهنامه، که به جای کاغذ نشسته و بریدن و دوختن آن‌ها جای آهار و مهره را گرفته، برای مهدی حسینی، فراتر از هنرمندان گمنام شاهنامة بایسنقری و بی‌نهایت نسخه دیگر، یادآور یک تاریخ کوتاه خانوادگی است؛ شجرنامه‌ای که بازی پدران را یادآوری می‌کند. گویی او میراث پدری‌اش، کرباس، را راهی برای احیای میراث اجدادش، کتاب‌آرایی، یافته است.
تکه‌های کوچک متقالِ تاخورده، که همیشه زیر دست او روی میز کارش به چشم می‌خوردند و بستر چاپ‌های قلمکار هم بوده‌اند، در شاهنامه مهدی صحافی شده‌اند و صورت و ترکیبی یگانه یافته‌اند، و نسخه‌ای عظیم و قطور و در عین حال نرم و منعطف، مثل حکومت بایسنقر میرزا، ساخته‌اند. شاهنامه مهدی متأثر از تمامی داشته‌ها و نگاه به نداشته‌ها، شکل خود او را به خود گرفته است.
"شاهنامه مهدی" در نمایشگاه "کتاب خانه است" در یک نمایشگاه گروهی به کوشش فؤاد فراهانی در پروژه‌های آران، از پنجم تا بیست‌ودوم شهریورماه ۱۳۹۵ به نمایش در آمده است.
اکرم احمدی توانا