سرویس تئاتر هنرآنلاین: قطب‌الدین صادقی کارگردان و نمایشنامه‌نویس مطرح و شناخته شده تئاتر کشورمان از جمله چهره‌هایی است که امسال در سی‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور پررنگی داشته، و اجرای دو نمایشنامه "صد هزار اُفلیای عاشق" و "مروارید" که توسط دو کارگردان جوان تئاتر، یکی از تهران و دیگری از مهاباد روی صحنه رفته و از همه مهم‌تر نمایشنامه "عزیز شنگال" که با کارگردانی خود او بر اساس جدول اجراها قرار است فردا 8 بهمن‌ماه در هشتمین روز جشنواره تئاتر فجر و در قالب بخش میهمان در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برود، دلیل این مدعاست.
به بهانه اجرای نمایش "عزیز شنگال" به سراغ این کارگردان سرشناس تئاتر رفتیم تا با او درباره جدیدترین اثر نمایشی‌اش و همچنین کم و کیف نمایش‌های اجرا شده در جشنواره سیوسوم تئاتر فجر گفت‌وگویی انجام بدهیم، اما دکتر صادقی در ابتدا با بیان اینکه تاکنون تنها موفق شده دو نمایش خارجی شرکت کننده در جشنواره امسال را ببیند، گفت که چون خودش امسال با نمایشی جدید در جشنواره حضور دارد، ترجیح می‌دهد که درباره کم و کیف نمایش‌های اجرا شده در جشنواره امسال حرفی نزند.
قطب‌الدین صادقی در ادامه با همان صراحت همیشگی‌اش درباره جدیدترین اثر نمایشی خود با عنوان "عزیز شنگال" که بر اساس جدول جشنواره سیوسوم قرار است در نهمین روز جشنواره تئاتر فجر در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می‌رود، گفت: اصلی‌ترین هدف من از اجرای این نمایش نشان دادن مظلومیت زنان و کودکانی است که قربانیان اصلی جنگ‌هایی هستند که در اطراف کشور ما به خصوص در عراق و سوریه این روزها شاهد آن هستیم. اما در کنار این مسئله نکته دیگری را نیز مدنظر قرار دادیم که به نظرم خیلی مهم است و آن افشاء ذات جنایتکار و پلید افرادی هست که تحت عنوان داعش این جنایت‌ها را رقم می‌زنند.
این کارگردان و نمایشنامه‌نویس صاحب سبک تئاتر در ادامه با اشاره به حضور نزدیک به 70 هنرور در این اثر نمایشی، ادامه داد: در ابتدا قرار بود که این اثر را به صورت میدانی و در فضای باز اجرا کنم تا بتواند با مخاطبان بیشتری ارتباط برقرار کند و تاثیر بیشتری روی مخاطبان داشته باشد اما به دلیل سرمای هوا، و با توجه به تغییراتی که در مدیریت مرکز هنرهای نمایشی به وجود آمد تصمیم گرفتیم که این کار را در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا کنیم.
کارگردان نمایش "عزیز شنگال" با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین ستم‌دیدگان در هر جنگی، زنان و کودکان هستند، تصریح کرد: این نمایش تفسیری کاملا عاطفی و زیباشناسانه از مسائل روز انسانی ماست. در واقع من نمی‌توانم شاهد چنین فاجعه‌ای که هم ضد دین و هم ضد انسانیت است باشم اما با آن مقابله نکنم.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه در ادامه درباره خط داستانی این اثر نمایشی با اشاره به اینکه "عزیز شنگال" یک اثری بی‌کلام است که همراه با موسیقی، حرکت و تصاویر گروهی، یک تراژدی جان‌گداز را از زاویه دید کودکان و زنان جنگ زده روایت می‌کند، توضیح داد: "عزیز شنگال" یک روایت مستند است و داستان زندگی پسری به نام عزیز است که در جنگ خانمانسوز شنگال گم می‌شود و به مدت 4،5 روز کسی نمی‌داند در چه وضعیتی به سر برده. او کوه به کوه و صحرا به صحرا سرگردان بوده تا بالاخره به منطقه کردنشین سوریه می‌رسد. اما وقتی او را پیدا می‌کنند در کمال حیرت می‌بینند که به دلیل ترس و وحشت تنهایی آن کودک با چشمان کاملا باز و بدون پلک زدن هیچ جایی را نمی‌دیده. در واقع نه گریه می‌کرده و نه فریادی می‌زده و نه حتی درخواست چیزی را داشته و به دلیل تنهایی و ترس از بیابان و گرمای شدید و تشنگی و گرسنگی بینایی‌اش را از دست می‌دهد و سرانجام به دلیل عمق دردی که بر او گذشته از این جهان می‌رود. این در حالی است که کسی هم نمی‌داند که او از کجا آمده بود و پدر و مادرش که هستند. تنها خودش را عزیز معرفی کرده بود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا تصمیم گرفته این نمایش را بدون دیالوگ و کلام اجرا کند، اظهار داشت: زمانی‌که متن را می‌نوشتم متوجه شدم که کلمات و واژه‌ه‌ها در بیان این تراژدی که برای این کودک اتفاق افتاده بسیار ناتوان هستند. در واقع آنقدر درد عمیق و زیرپوستی است که دیالوگ و واژه پایان قصه را نمی‌تواند به درستی بازگو کند. به همین خاطر نمایش را با حرکت و تصویر تجسم کردم و نوشتم چراکه به این نتیجه رسیدم که تنها راه تاثیرگذار برای نشان دادن درست چنین تراژدی حشتناکی، حرکت و خروش و تصویر، موسیقی، نماد و لباس است و با اینها می‌توانیم بهتر شهادت بدهیم که آن مردم مظلوم چه رنج و آزاری را متحمل شده‌اند.
صادقی با تاکید بر اینکه وظیفه خودم می‌دانم که راجع به دردها و ناگفته‌های مردم، به ویژه مرد کُرد حرف بزنم تا فرهنگ‌های دیگر دریابند که کردها هم جایگاه و حرفی برای گفتن دارند و قسمتی از زندگی و حیات این جهان هستند، خاطر نشان کرد: معتقدم بهترین راه برای نشان دادن این مسئله روی آوردن به کارهای هنری است و ما باید از طریق کارهای هنری این مسئله را نشان دهیم تا مردم دیگر نقاط جهان ما را درک کنند و اینقدر مهجور نمانیم.
نویسنده نمایشنامه‌های "مروارید" و "صدهزار افلیای عاشق" در پایان با اشاره به اینکه "عزیز شنگال" برای من تبدیل به یک نماد و سنبل از زنان و کودکانی شد که همیشه قربانیان واقعی جنگ‌ها هستند، مخصوصا مردم کُرد و کُردهای ایزدی که در طول تاریخ همیشه مورد ظلم و زور قرار گرفته‌اند، با بیان اینکه؛ این نمایش می‌تواند پلی برای فهم متقابل کردها با مردمان و فرهنگ‌های دیگر باشد، تصریح کرد: با این نمایش می‌توانیم نشان دهم که این مردم این خطه چگونه در طول تاریخ همیشه ناجوان‌مردانه مورد تاخت و تاز دشمنان خود بودند و هیچ وقت نگذاشته‌اند ذره‌ای آب خوش از گلویشان پایین برود.
انتهای پیام/