سرویس تئاتر هنرآنلاین: "تئاتر مستقل تهران" یکی از سالن‌های خصوصی تازه تاسیس تئاتر است که حوالی تئاتر شهر در خیابان رازی واقع شده است. این تماشاخانه همزمان با برپایی هفته تئاتر لهستان در ایران، با میزبانی نمایش "آن هلی" کاری از گروه تئاتر "زار" کار خود را شروع کرده و به طور رسمی با نمایش "باد شیشه را می‌لرزاند" به نویسندگی مهدی کوشکی و کارگردانی مشترک مصطفی کوشکی و هستی حسینی از 25 بهمن‌ماه سال جاری افتتاح شد.
با مصطفی کوشکی مدیر "تئاتر مستقل تهران" به گفت‌وگو نشستیم تا درباره این تماشاخانه، ویژگی‌ها، نیازها و اهداف آن بیشتر بدانیم.
مصطفی کوشکی در خصوص راه‌اندازی و روند شکل‌گیری این مجموعه فرهنگی هنری به خبرنگار تئاتر هنرآنلاین گفت: فکر تاسیس این سالن از یک سال و نیم پیش شروع شد که ما تصمیم گرفتیم یک سالن تئاتر داشته باشیم و تقریبا حدود هفت سال است که یک گروه تئاتری متشکل از چندین کارگردان، طراح صحنه و نویسنده تشکیل داده‌ایم که با همکاری یکدیگر چندین کار را تولید و به اجرا رسانده‌ایم، طی این چند سال نمایش‌های متعددی در سالن‌های مختلف روی صحنه بردیم اما همواره این فکر در ذهن من وجود داشت که یک کمپانی و گروه تئاتری برای اینکه بتواند به شکل مستمر کار کند نیازمند تماشاخانه‌ای مستقل است تا تولیدات خود را به اجرا بگذارد اما در چند سال گذشته حتی تصور چنین امکانی هم وجود نداشت تا اینکه به تدریج سالن‌های کوچک خصوصی تئاتر رشد کردند و مسیر برای گسترش تماشاخانه‌های خصوصی باز شد و البته مرکز هنرهای نمایشی واقعا تلاش کرد و این فضا را باز کرد و همچنان هم تلاش می‌کند، اما موانع عجیب و غریبی بر سر راه است زیرا تئاتر در هیچ جا و در هیچ ارگانی جدی گرفته نمی‌شود. به هر ترتیب ما هم به فکر تاسیس یک تماشاخانه افتادیم و به دنبال مکانی مناسب برای تاسیس یک تماشاخانه حرفه‌ای‌تر با فضایی مناسب‌تر بودیم تا این که به مکان کنونی رسیدیم.
[کلیک و کشیدن برای جابجایی] مدیر تئاتر مستقل تهران در پاسخ به سوالی درباره انصراف از حضور در بخش به علاوه فجر سی و چهارمین دور جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، گفت: دلیل انصراف ما این بود که از یک سو سالن هنوز برای اجرای نمایش آماده نشده بود و از سوی دیگر ما تعهدی داشتیم و یک گروهی را برای اجرای نمایش در افتتاحیه دعوت کرده بودیم و به خاطر آماده نشدن سالن قبل از برنامه‌ریزی دبیرخانه انصراف دادیم تا برای آنها هم مشکلی پیش نیاید.
برنامه‌ریزی برای ایجاد یک گالری در کنار سالن تئاتر
کوشکی در معرفی سایر ظرفیت‌ها و امکانات این مجموعه فرهنگی، خاطرنشان کرد: ما بخشی از لابی این مجموعه را برای گالری در نظر گرفته‌ایم ولی در واقع هنوز برنامه‌ریزی جدی صورت نگرفته است و امکانات جدی هم برای آن مکان فراهم نشده است ولی تلاش‌مان این است که این اتفاق حتما بیفتد زیرا فضای مناسبی برای این اتفاق است اما اندکی نیازمند تجهیزات و بحث مدیریت هنری مناسب است.
مجموعه‌ای مجهز به امکانات کامل هنرهای نمایشی
مدیر تئاتر مستقل تهران ادامه داد: این مجموعه فرهنگی شامل ساختمانی چهار طبقه با حدود ۱۱۰۰ متر زیربنا است که از این فضا ۳۴۰ متر سهم سالن و حدود ۲۰۰ متر سهم سالن انتظاری است که در طبقه اول واقع شده است، همچنین بک استیجی کاملا مجهز با مساحت 100 متر در طبقه زیر همکف در نظر گرفتیم. برنامه‌هایی هم برای فراهم کردن محصولات فرهنگی و یا کتابخانه در این مجموعه مدنظر داریم که بر اساس آن در حال آماده کردن بخشی از فضای لابی برای این منظور هستیم، در همان فضای لابی یک بوفه و یا کافه در حال راه‌اندازی است برای اینکه بتوانیم به هنرجویان و تماشاگران و گروه‌های هنری سرویس بدهیم. طبقه اول این ساختمان مخصوص بخش آموزش این مجموعه فرهنگی هنری است که در این بخش هم دو پلاتو 30 متری، یک پلاتوی 65 متری و یک پلاتو 45 متری برای تمرین تئاتر قرار دارد. طبقه آخر این ساختمان نیز متعلق به دفتر فیلم‌سازی ما است که از گذشته این دفتر فیلم‌سازی را داشته‌ایم. به این ترتیب به طور کلی می‌توانم ادعا کنم ما اکنون ساختمانی داریم که تمام امکانات هنرهای نمایشی در آن گنجانده شده است.
سالن بلک باکسی با قابلیت ارتقاع به 168 صندلی
کوشکی در رابطه با تجهیزات و امکانات این سالن تئاتر نیز افزود: این سالن نمایش یک سالن بلک باکس با ارتفاع 5 متر و به طول ۲۰متر و عرض ۱۵ متر یکی از بزرگترین سالن‌های بلک باکس پایتخت است که دارای 104 صندلی متشکل از سه باکس پرتابل است و در حالت‌های دوسویه، سه سویه و چهارسویه 64 صندلی دیگر به این مجموعه اضافه می‌شود. همچنین این سالن مجهز به 96 خط نوری، 30 پرژکتور و سیستم صوتی مناسب است. به علاوه مایلم خاطرنشان کنم؛ یک دیوار 20 متری قدیمی دوست داشتنی آجری، یک ضلع این سالن را تشکیل می‌دهد که پر از حس است و ما این دیوار را به همراه شال‌های مشکی برای اجراهایی که به آن نیاز ندارند پوشانده‌ایم ولی برای یک سری اجراها ممکن است از آن استفاده شود.
تلاش برای رقم زدن یک اتفاق خوب آموزشی
این فعال تئاتری با بیان اینکه قصد داریم در اوایل سال 95 بحث آموزش و برگزاری کارگاه‌های آموزشی را هم کلید بزنیم، در رابطه با رویکرد این مجموعه به بحث آموزش، تاکید کرد: در شرایط کنونی ما با موسسات و آموزشگاه‌های بی‌شماری مواجه هستیم که بعضا هم بیشتر به سمت مسائل اقتصادی این موضوع پیش می‌روند تا توجه بیشتر به کیفیت و بازخورد نهایی آن،اما به هرحال امیدوار هستیم که به این سمت کشیده نشویم و تمام تلاش‌مان هم در راستای این است که یک اتفاق خوب آموزشی را در این مجموعه رقم بزنیم. دلیل این مدعا هم این است که ما می‌توانستیم از چهارماه گذشته بحث آموزشی‌مان را شروع کنیم اما چون به دنبال این هستیم که سرفصل‌های درست را انتخاب کنیم و یک مدل آموزشی ویژه داشته باشیم بنابراین به محض اینکه به یک شیوه درست آموزشی و یک متریال خوب به همراه اساتید خوب و یک رویکرد مناسب و درست در هر زمانی برسیم حتما کار را شروع می‌کنیم.
کوشکی مدیر تئاتر مستقل تهران در رابطه با رویکرد این تماشاخانه در رابطه با اجرای نمایش‌ها، توضیح داد: ما سعی کردیم در این امر هم رویکردی متفاوت نسبت به سایر سالن‌های دیگر تئاتر در پیش بگیریم که بر اساس همین رویکرد؛ فکر کردیم از حالت فراخوان و درخواست، موضوع را خارج کنیم و در حقیقت ما خود از کارگردان‌های تئاتر دعوت کنیم و هیچ وقت به سمت این ماجرا پیش نرویم که کارگردان بیاید و از ما درخواست کند تا ما اجازه نمایش بدهیم.
اولویت بحث کیفیت بر فروش آثار
او با تاکید بر اینکه بحث هنر و کیفیت نمایش‌ها در اولویت این انتخاب‌ها قرار دارد، بیان کرد: چون در اینجا بحث سالن خصوصی مطرح است سعی ما بر این است تا حداقل در شروع کار با کارگردانان حرفه‌ای که می‌دانیم کارشان به واسطه کیفیت اثرشان فروش خوبی خواهد داشت و نه به واسطه بهره گرفتن از چهره‌ها، همکاری کنیم. در نتیجه با بسیاری از این افراد مذاکره کردیم و از آنها دعوت کردیم تا بتوانیم با بهترین سرویس در خدمت‌شان باشیم. در حقیقت مدل کار ما به این صورت است که از کارگردانان و گروه‌هایی دعوت می‌کنیم که هم از لحاظ کیفیت آثار هنری و هم از لحاظ مخاطب دارای اعتبار هستند، یعنی برای ما ابتدا کیفیت سپس بحث مخاطب و فروش مهم است.
سعی می‌کنیم به سمت بحث اجاره داری سالن نرویم
مدیر تئاتر مستقل تهران همچنین با اشاره به ضرورت شناسنامه‌دار کردن سالن‌های تئاتر، افزود: در بحث سالن‌های خصوصی تئاتر موضوعی در خصوص اجاره کردن سالن‌های تئاتر وجود دارد که ما سعی کردیم خیلی به سمت این واژه نرویم. بحث اجاره‌داری بحث راحتی است چون شما سالن را اجاره می‌دهید و دیگر اهمیتی ندارد که چه کاری در آنجا به اجرا درمی‌آید. در اینجا هویت سالن اندکی نادیده گرفته می‌شود. اما با کارگردانانی که وارد مذاکره می‌شویم وارد بحث فروش نمی‌شویم چرا که معتقدم این کار برای یک سالن خصوصی تئاتر بسیار خطرناک است.
کوشکی درباه نحوه کار با گروه‌های دانشجویی نیز بیان کرد: ما در مورد کارهای دانشجویی هم برنامه‌هایی داریم. چون بنده مایل نیستم به تنهایی تصمیم بگیرم و به خرد جمعی خیلی معتقدم و به جوان‌ترها هم اعتقاد زیادی دارم، ما می‌توانیم در اینجا به دلیل اینکه هم کیفیت سالن بالا است و هم اینکه خودمان از گذشته یک اعتباری داریم بخواهیم از دوستان خیلی با اعتبار تئاتر استفاده کنیم و از نظرات و سلیقه‌هایشان استفاده کنیم و حتما این کار را انجام می‌دهیم ولی شورا و تیمی که برای تصمیم‌گیری درباره انتخاب کارهای دانشجویی و ایده کارها درنظر گرفته‌ایم همگی متشکل از جوانان تئاتری هستند که هر یک در جایگاه خود افراد بزرگی هستند و اجراهای پرمخاطبی دارند. همان طور که ما همچنان دانشجو هستیم و داریم به افراد حرفه‌ای تبدیل می‌شویم، تعدادی دانشجوی دیگر وجود دارند که کافی است فقط یک فرصت به آنها داده شود تا به آدم‌هایی بزرگ در تئاتر تبدیل شوند، ما باید این افراد را جذب کنیم و برای این امر برنامه‌هایی هم داریم، چون به هر حال ممکن است دانشجو اجرای موفق و خوبی از لحاظ فروش نداشته باشد ولی می‌توان برنامه‌ای برای‌شان در نظر گرفت که بتوانند خودشان را نشان بدهند، شاید این بزرگترین کاری باشد که یک مدیریت فرهنگی بتواند در این رابطه انجام دهد، زیرا همیشه یک اجرای حرفه‌ای می‌تواند یک فرد را از مرحله دانشجویی به مرحله حرفه‌ای وارد کند البته اگر بتواند کارش را خوب ارائه کند.
حمایت از گروه‌های جوانی که قابلیت حرفه‌ای شدن دارند
او خاطرنشان کرد: تصمیم داریم از جوان‌هایی که در دانشگاه‌ها هستند و دیده نشده‌اند و امکانی برای ارائه کار خود نداشته‌اند ولی کارهای با کیفتی دارند و اگر فرصت برای‌شان وجود داشته باشد می‌توانند خودشان را از مرحله دانشجویی به مرحله حرفه‌ای وارد کنند حمایت کنیم.
مدیر تئاتر مستقل تهران درباره نحوه حمایت از کارهای دانشجویی افزود: ما کارهای این دانشجویان را رصد می‌کنیم و تصمیم‌مان این است در جشنواره دانشگاهی وارد این ماجرا شویم چون ما خود هنوز از بچه‌های دانشگاه هستیم و در دانشگاه رفت و آمد داریم. معتقدم گروه‌هایی که کارهای با کیفیت ارائه می‌دهند همواره خود را در دانشگاه از سیل عظیمی که صرفا آمده‌اند دانشگاه و بعد می‌خواهند خارج شوند جدا می‌کنند، اگر ما فرصتی در اختیار جوانان حرفه‌ای قرار دهیم خود را زودتر وارد فضای حرفه‌ای می‌کنند، هر چند معتقدم هر فرد توانمند و با استعدادی دیر یا زود خود را وارد این فضای حرفه‌ای می‌کند، ولی ممکن است یک فضای هموارتری وجود داشته باشد، شاید برای ما خیلی سخت بود به این دلیل که کسی این فضا را در اختیار ما نگذاشت و خیلی تلاش کردیم تا خودمان را وارد این فضای حرفه‌ای کنیم.
اگر به سمت کارهای متوسط حرکت کنیم باید سالن را اجاره بدهیم
او در رابطه با بحث تامین هزینه‌های این سالن تئاتر نیز خاطرنشان کرد: برای تامین هزینه‌های سالن خصوصی تئاتر دو حالت وجود دارد یا باید سالن را اجاره دهیم و درآمد آن را صرف تامین هزینه‌های سالن کنیم- چون به هر حال ما یک ملکی را اجاره کردیم و اجاره سنگینی هم پرداخت می‌کنیم و باید خیلی مطمئن عمل کنیم - ولی خودمان را وارد کمی ریسک و چالش هم کرده‌ایم، ما کف فروش نگذاشته‌ایم و این می‌تواند چالش بزرگی برای یک سالن خصوصی باشد، ولی سعی می‌کنیم از هنرمندان با کیفیت دعوت کنیم که آنها با کیفیت در حقیقت به ما تضمین فروش می‌دهند، ما می‌خواستیم این سالن را به همراه امیر رضا کوهستانی افتتاح کنیم چون کار او آنقدر با کیفیت است که مخاطب خودش را هم دارد و این می‌تواند به ما اطمینان بدهد که از درصد فروشی بتوانیم بخشی از هزینه‌های سالن را تامین کنیم. اما اگر روزی بخواهیم به سمت کارهای متوسط حرکت کنیم که هیچ وقت نباید این کار را انجام دهیم در آن صورت باید سالن را اجاره بدهیم.
کوشکی در پاسخ به این سوال که آیا با تکیه صرف بر اجرا می‌توان این هزینه‌ها را تامین کرد حتی اگر کارگردانان معروفی در اینجا اجرا داشته باشند، گفت: خیر در حقیقت کل هزینه‌های این مکان تامین نمی‌شود، بحث اقتصادی برای ما بحث خیلی مهمی نبوده است، ما این مکان را برای پول‌دار شدن افتتاح و آماده نکرده‌ایم، تنها اگر هزینه خود سالن تامین شود برایمان کافی است، ما این مکان را تاسیس کردیم برای اینکه تولید و اجرا داشته باشیم، زندگی ما تئاتر است و ما برای تولیدات خودمان این مکان را تاسیس کردیم و زمانی که این تولیدات به فروش برسد درصد فروش هم شاید مبلغ پایینی باشد اما زمانی که ما به مرحله تولید برسیم احتمال دارد اتفاق مالی خوبی برایمان رخ بدهد و بتوانیم هزینه‌های سالن را تامین کنیم، ولی خوشبختانه در این مجموعه بحث آموزشگاه و شرکت فیلم‌سازی ما هم مطرح است که می‌توانیم هزینه‌های اولیه را با تکیه بر آنها تامین کنیم.