سرویس تئاتر هنرآنلاین: میکله پانلا، دبیر فستیوال ترامیدا توره ایتالیا از میهمانان بخش SHOWCASE یا "نخستین پیشخوان ملی هنرهای اجرایی ایران" در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است که با او از تجربه حضور در ایران و تماشای آثار ایرانی گپ و گفتی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای پانلا پیش از این هم به ایران آمده‌اید؟
نه اولین بار است که به ایران آمده‌ام اما اکثراً فکر می‌کنند من ایرانی هستم؛ به دلیل شباهتم با ایرانی‌ها باور نمی‌کنند که ایتالیایی هستم.
طی این مدت که در ایران هستید چند اثر از جشنواره تئاتر فجر را تاکنون دیده‌اید؟
متأسفانه فقط پنج روز است که در ایران هستم اما نمایش‌های بسیاری را در جشنواره تماشا کرده‌ام.
پیش از ورودتان به ایران با تئاتر کشور ما آشنایی داشتید؟
از سینمای ایران کمی اطلاعات داشتم، اما تا به حال در زمینه تئاتر ایرانی در ایتالیا اتفاقی نیفتاده که من با آن آشنا شوم. به همین دلیل علاقه داشتم که ایران را ببینم و در جشنواره تئاتر فجر هم شرکت کنم.
ما دانشجوهای بسیاری در ایتالیا داریم که در زمینه تئاتر هم درس می‌خوانند هم کار می‌کنند. با آن‌ها و کارهای‌شان آشنایی ندارید؟
من هم یک دانشجوی ایرانی در ایتالیا دارم به نام شهرزاد عروجی. در فلورانس دانشجوهای معماری زیادی هستند و بین میلان و فرانسه زندگی می‌کنند.
طی این چند روز که آثار نمایشی ایرانی را تماشا کرده‌اید و در بخش SHOWCASE هم نمایش‌هایی به شما معرفی شده، نظرتان در مورد تئاتر ایران چیست؟
به نظرم آثار نمایشی ایرانی بسیار تنوع دارند و آثار گوناگونی روی صحنه می‌رود. مشخص است که مطالعات هنری گسترده‌ای انجام می‌دهید و تحقیقات تئاتر ایرانی‌ها بسیار قوی است؛ از اجرا گرفته تا داستان‌های نمایش که هم براساس داستان‌های قدیمی و کلاسیک و هم براساس آثار جدید هستند.
در میان نمایش‌هایی که تماشا کردید، کدام اثر نظرتان را به خودش جلب کرده است؟
چند نمایش به دلایل مختلف برایم جذاب بود؛ نمایش "او" خیلی خوب اجرا شده بود هرچند که داستان آن را کاملاً نفهمیدم، اما مشخص بود تئاتر درستی است. نمایشی را دیدم که بازیگران زن زیادی در آن حضور داشتند، آن را هم خیلی دوست داشتم در آن اثر 60 بازیگر روی صحنه بودند. قسمت‌های طنز و هجو در سه قسمت نمایش و حقه‌های تئاتری که کارگردان استفاده کرده بود، بسیار برایم جذابیت داشت و اجرای خانم‌های دانشگاهی جوان را پسندیدم. یک نمایشی هم با لپ‌تاپ انجام شد به اسم "نباید" به کارگردانی نازنین زهرا رفیعی. همچنین نمایش "موزه نزدیک" به کارگردانی آزاده شاهمیری را خیلی پسندیدم و بعد هم با نمایش‌های دیگری آشنا شدم و به نظرم در این اجراها مفاهیم فلسفی جالبی وجود دارد. بیشتر خانم‌ها اینگونه کار کرده‌اند و آثار مفهومی بیشتر توسط زن‌ها اجرا شده بود تا مردان! آن‌ها ایده‌هایی را پرورش می‌دهند و آن را روی صحنه می‌آوردند و بازتاب خیلی عمیقی از زندگی را نشان می‌دهند. نمایش "اپرای شماره1 # تهران" مفهوم بسیار خوبی داشت و اجرایش واقعاً عالی بود و بازیگران در آن شرایط کاملاً هماهنگ کار می‌کردند.
پیشتر با جشنواره تئاتر فجر که بزرگترین جشنواره نمایشی در ایران است آشنایی داشتید؟
من می‌دانستم سالی یک بار چنین فستیوالی در ایران برگزار میشود و مطالبی در موردش خوانده بودم. فکر نمی‌کردم جشنواره بزرگی باشد و سی و هفتمین سال از برگزاری آن بگذرد. برای من تعجب برانگیز بود که چنین جشنواره بزرگی پس از این همه سال تازه SHOWCASE برگزار می‌کند! فکر میکنم لازم است در مورد هویت هنرمندان جوانی که در این جشنواره کار می‌کنند بررسی‌هایی صورت گیرد. واقعا تحت تاثیر گروه علی شمس و علی اصغر دشتی قرار گرفتم و به نظرم کار نصیر ملکی‌جو واقعاً خارق‌‌العاده و بی‌نظیر بود.
تا امروز نمایش‌هایی که در بخش SHOWCASE به شما مراجعه شده است نظرتان را جلب کرده است؟
کارهایی که نام بردم را دنبال میکنم و علاقه‌مندم گروه علی شمس را دعوت کنم. شنیده‌ام که علی شمس کارهایی در ایتالیا انجام می‌دهد. حسین پوریانی‌فر با نمایش "هار" ایده خوبی در نمایشش داشت و نظر من را جلب کرده، ولی من فقط همین کار را از او دیده‌ام. در فلورانس و میلان که هر دو پایتخت مد و فشن هستند با این مسئله که در نمایش "هار" هم بیان شده بود آشنایی دارم و کانسپتش برایم جالب بود که بازیگران مثل کت والک فشن، عبور می‌کنند و تماشاگران هم مثل تماشاگران فشن حضور داشتند و این ایده را خیلی دوست داشتم.
در ایتالیا دولت از تئاتر حمایت می‌کند یا کمپانی‌ها به صورت کاملا خصوصی فعالیت می‌کنند؟
در کل دنیا از فرهنگ و هنر به خصوص تئاتر حمایت دولتی میشود. من فقط در مورد کانادا و ایتالیا حرف نمی‌زنم، حتی در مورد بوتان، نیجریه و بورکینافاسو هم همین وضعیت حمایتی وجود دارد چرا که فرهنگ یک صنعت به حساب می‌آید. فرهنگ تئاتری می‌تواند زندگی خوبی را برای مردم و حتی دولت شکل دهد.
کمپانی‌های خصوصی در کشور شما تحت حمایت دولت هستند؟
بله. جشنواره‌ای که من برگزار میکنم توسط وزارت فرهنگ ما حمایت میشود. تئاتر و اپرا و هرچه به صحنه می‌رود تحت حمایت دولت و شورای شهر هستند. دولت از ما می‌خواهد که این خدمات را به مردم ارائه دهیم. اگر بخواهیم فقط به صورت تجاری کار کنیم و اثرمان رنگ و بوی فرهنگی نداشته باشد، در این حالت است که دولت یا کمتر پول می‌دهد یا اصلاً پولی نمی‌دهد، به این دلیل که قیمت بلیت‌های آثار تجاری بالاست. من نمی‌دانم تقریباً پول بلیت‌های نمایش‌های جشنواره تئاتر فجر برای مردم شما چقدر است؟! اگر صد تماشاگر بیاید سیصد یورو درآمد خواهید داشت؛ با این پول می‌خواهید هزینه صحنه را بدهید؟ نور را بدهید؟ دستمزد بازیگر را پرداخت کنید؟ بنابراین باید دولت حمایت کند تا بتوانید از پس مخارج برآیید. تئاتر در همه جای دنیا حمایت دولتی میشود. من در مورد عراق چیزی نمی‌دانم اما حتی در مصر و لبنان مطمئنم که حمایت دولتی وجود دارد.
نکته پایانی؟
فکر میکنم برنامه‌های ترجمه نمایش‌ها در جشنواره باید بهبود پیدا کند به این دلیل که ترجمه‌ها درست نیست. دراماتورژ باید هر متنی را حداقل به زبان انگلیسی ترجمه کرده باشد و این راهی برای توسعه و معرفی فرهنگ ایران و هنرمندان کشور شما است. فکر نمی‌کنم سیستم مالی خوبی برای تئاتر در ایران داشته باشید. شنیده‌ام ساپورت دولتی برای گروه‌های تئاتری شما وجود ندارد. در اینجا فرهنگ جهانی وجود دارد، اما این موضوع خیلی ناراحت‌کننده است که حمایت مالی از گروه‌ها صورت نمی‌گیرد!